George W. Bush: 'Bevrijd de Rembrandt in mij!'

Een paar jaar terug haalde hij de internationale pers met zijn portretten van staatshoofden (Merkel, Blair, Poetin die een raar bekkie trekt), nu is er zelfs een compleet boek: 'Portraits of courage - A commander in chief's tribute to America's warriors'. Vrij vertaald: 'Moed geportretteerd - Een opperbevelhebber eert Amerika's krijgers'. Niet soldaten of militairen, maar krijgers, dat klinkt heldhaftiger. Bush schrijft: 'De afgelopen maanden heb ik de portretten geschilderd van gewonde strijders die ik heb ontmoet - opmerkelijke mannen en vrouwen die gewond raakten toen ze mijn bevelen opvolgden. Ik denk aan hen op Veterans Day en iedere andere dag.'

'43'

Bush signeert zijn doeken met '43'. Niet als verwijzing naar de Spaanse likeur '43' (Cuarenta y Tres, Pura Pasión!), maar omdat hij de drieënveertigste president was. In 2013 slaagde de Roemeense hacker Guccifer erin het mail-account van Bush te openen en onthulde toen dat deze zichzelf graag portretteert in het sanitair. In bad: we zien de knieën en tenen van Bush boven het schuim uitsteken. Onder de douche: we kijken naar de rug van Bush maar zien zijn gezicht in een spiegeltje, leuk detail.

Tegen de krant Dallas Morning News zei Bush dat hij er lol in had 'om stereotypen onderuit te halen' en dat zijn schilderkunst de mensen kennelijk verbaasde. 'Al verbaast het sommige mensen zelfs dat ik kan lezen.'

Bush begon met schilderen nadat hij het essay Painting as a Pastime had gelezen, geschreven door een andere amateur-artiest, Winston Churchill. Hij krijgt wekelijks les van de Texaanse kunstenares Gail Norfleet, die zelf nogal zoete doeken met bloemen en sneeuwpoppen schildert. Toen hij haar voor het eerst ontmoette zei hij: 'Er zit een Rembrandt in mij verstopt. Jij moet hem bevrijden!'

Geen vetpot

Bush wordt voorlopig niet rijk van zijn schilderkunst. Er wordt in de winkel van het presidentiële Bush Center een medaillon verkocht met een kopie van zijn cactussen en die kost slechts 29,98 dollar. Even ter vergelijking: volgens CNN verdiende Bill Clinton tussen 2001 en 2015 een bedrag van 132 miljoen dollar aan lezingen, tegen een gemiddeld honorarium van 207 duizend dollar.

In zijn boek heeft Bush zesenzestig portretten opgenomen. Per spread één schilderij met daarnaast een persoonsbeschrijving. De ex-president heeft een stevige toets en je kunt zien dat hij Lucian Freud als voorbeeld neemt. Soms smeert hij maar wat raak, maar bijzonder zijn de portretten van soldaten die veel plastische chirurgie moesten ondergaan om er weer 'n beetje toonbaar uit te zien. Bush wordt nergens cosmetisch.

Schuldgevoelens?

Ook de teksten zijn interessant, en er is er geen één die niet gaat over lichamelijke dan wel geestelijke verminking. Neem die over Leslie Zimmerman, een roodharige sergeant die in 2003 was gestationeerd in Koeweit en Irak. 'As a medic, she witnessed the brutality of war' schrijft de man die een oorlog begon als wraak voor de aanslag op de Twin Towers. Heeft Bush last van schuldgevoelens? Hij bespreekt de post-traumatische stoornis van Zimmerman en hoe die haar huwelijk verwoestte. Toen Bush zeventig werd kreeg hij het kinderboek cadeau dat ze heeft geschreven, Dream Big!, over een schildpad die Tim heet. Surrealistisch, anders kun je het niet noemen.

Bush heeft aangegeven dat de opbrengst van zijn boek naar de veteranen gaat om hen 'te eren en te steunen'. Hij heeft het Military Service Initiative opgezet om post September 11 veterans succesvol laten overstappen naar het civiele bestaan. Zoveel respect hoeven ze van de huidige president niet te verwachten. Over senator John McCain zei Donald Trump in 2015: "Hij is een oorlogsheld omdat hij gevangen is genomen. Ik hou van mensen die zich níet gevangen laten nemen."

_{De werken uit 'Portraits of courage' worden vanaf 2 maart tentoongesteld in het George W. Bush Presidential Center, 2943 SMU Boulevard in Dallas, Texas, USA.}