Israël weert onderzoeker Human Rights Watch om 'Palestijnse propaganda'

'Ik was verbijsterd', zegt HRW-onderzoeker Omar Shakir over het moment dat hij zijn afwijzingsbrief las. Hij had niet verwacht dat de toegang hem ontzegd zou worden, omdat Human Rights Watch al jaren een goede relatie heeft met de Israëlische autoriteiten. Bijna dertig jaar kon de mensenrechtenorganisatie probleemloos het land in, maar nu schaart Israël zich in het rijtje van landen als Cuba, Noord-Korea, Oezbekistan en Venezuela. Shakir noemt het 'choquerend' voor een land dat democratische waarden belangrijk vindt.

Nadat Human Rights Watch had laten weten in beroep te gaan tegen de beslissing, krabbelden de Israëlische autoriteiten terug. Zij gaan de afwijzing mogelijk herzien, meldde de Israëlische krant Haaretz.

Volgens Shakir - een advocaat die eerder mensenrechten in Pakistan en Guantánamo Bay onderzocht - staat deze zaak niet op zichzelf. 'Er is een trend gaande waarbij steeds vaker druk wordt uitgeoefend op mensenrechtenorganisaties.' Vorig jaar nam Israël een controversiële wet aan die ngo's verplicht om de identiteit van hun buitenlandse donateurs openbaar te maken. Het moet buitenlandse bemoeienis met Israël tegengaan, al denken critici dat de wet vooral bedoeld is om dissidenten de mond te snoeren. Shakir spreekt van 'een serieuze erosie van de democratische waarden in Israël'.

Verrassing

Israël werkt ngo's vaker tegen. 'De overheid is erg vijandig tegenover mensenrechtenorganisaties, met name als ze buitenlandse financiering krijgen', zegt Iain Levine, programmadirecteur van Human Rights Watch. De organisaties worden door Israëlische politici gezien als 'buitenlandse agenten'. Saillant detail: donderdag reageerde de overheid nog keurig op een vragenlijst die Human Rights Watch voor een nieuw onderzoek stuurde. De verwerping van Omar Shakirs visumaanvraag komt daarom als een verrassing.

De afwijzing werd daarentegen goed ontvangen door de NGO Monitor, een conservatieve onderzoeksgroep die vaker mensenrechtenorganisaties hekelt. 'Human Rights Watch is al twintig jaar de agressiefste en schreeuwerigste anti-Israël-ngo in de wereld', zegt directeur Gerald Steinberg.

Volgens de Israëlische immigratiedienst zou Human Rights Watch 'onterecht onder de dekmantel van mensenrechten' opereren en 'Palestijnse propaganda' verspreiden, zo is te lezen in de afwijzingsbrief. Woordvoerder Emmanuel Nahshon noemde HRW een 'schaamteloos vijandige anti-Israëlorganisatie'. Volgens hem is er geen reden om een visum te geven aan een persoon of organisatie die het land kwetst. 'We zijn geen masochisten en er is geen reden waarom we dat zouden moeten doen', zei hij tegen persbureau AP.

Levine is vooral teleurgesteld over de redenen die Israël voor de afwijzing gaf. 'We snappen dat we worden gezien als kritisch en dat overheden daar niet altijd blij mee zijn, maar we merken ook dat we worden gezien als professionele organisatie zonder politieke agenda. Dat we beschuldigd worden van propaganda is verontrustend. Het is nonsens.'