Direct naar artikelinhoud

VVD wil met CDA regeren, de PvdA met GroenLinks

Het lijsttrekkersdebat in Nieuws en Co, live vanuit perscentrum Nieuwspoort.

VVD en PvdA zijn beide trots op wat ze in het kabinet hebben bereikt, maar ze zoeken nu naar andere partners. De VVD heeft voorkeur voor CDA en D66, de PvdA wil het liefst met GroenLinks, SP en D66.

Zeker vijf minuten duurt het, maar dan schudt PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher dan toch de hand van GroenLinks-voorman Jesse Klaver. Samen gaan ze voor een progressief kabinet.

Via de media viel de PvdA GroenLinks vorig weekend nog scherp aan op haar volgens de PvdA ontwrichtende milieuplannen. Vandaag troffen Klaver en Asscher elkaar aan tafel bij het lijsttrekkersdebat op Radio1, het eerste van een reeks debatten tot 15 maart.

Helemaal soepel gaat het niet. Klaver wil dat Asscher zich uitspreekt voor een kabinet zónder de VVD. Daarom steekt hij zijn hand uit naar de PvdA-er – de camera’s staan rond de politici opgesteld voor een leuk plaatje. “Ik wil helderheid geven”, zegt Klaver.

Asscher vindt het een trucje van GroenLinks, hij noemt de GroenLinks-leider ‘een tikje arrogant’. De PvdA wil óók liever zonder de liberalen, maar Asscher weigert op voorhand te zeggen dat dat nooit meer gebeurt. De PvdA sluit alleen de PVV uit, GroenLinks doet dat trouwens ook, die sluit de VVD principieel net zo min uit.

Verandering bereik je door eerlijk te zijn
Lodewijk Asscher (PvdA)

“Verandering bereik je door eerlijk te zijn”, zegt Asscher. Onder toeziend oog van Henk Krol, lijsttrekker van 50Plus, schudden ze elkaar dan toch de hand.

Vergissing met AOW-cijfers

In de gemoedelijke setting van het radiodebat, met drie rondes met drie lijsttrekkers, krijgt Krol zijn vergissing met de AOW-cijfers van deze week nog eens ingewreven. Ook zijn er grapjes in zijn richting. SGP’er Van der Staaij zegt als er cijfers ter sprake komen ‘dat je geen gymnasium hoeft te hebben om die te begrijpen’. Het kan niet anders of dat is een verwijzing naar het nieuwtje dat Krol geen gymnasium, maar HBS heeft gedaan.

D66-leider Alexander Pechtold zegt tegen CDA-voorman Sybrand Buma ‘dat hij de rekenmachine van Krol gebruikt’. Pechtold komt daarmee, omdat Buma niet precies kan zeggen hoeveel de invoering van de maatschappelijke dienstplicht kost.

Typisch D66 om het over het geld te hebben, en niet over de analyse erachter
Buma (CDA)

“Typisch D66 om het over het geld te hebben, en niet over de analyse erachter”, vindt Buma. Die analyse van het CDA is dat mensen zich heel druk maken over het verval van normen en waarden, en dat een dienstplicht een goede manier is om jongeren te leren dat ze verantwoordelijk zijn voor elkaar, en voor de samenleving. Buma heeft daarbij ‘Marokkaanse jongeren die oude vrouwen treiteren’ op het oog, maar ook ‘Roderick uit Wassenaar, die medicijnen wil gaan studeren maar ook wel wat terug kan doen’.

Pechtold ziet er helemaal niets in. Hij mist de financiële onderbouwing, maar vat het plan ook op als kritiek op ouders. Alsof die niet kunnen opvoeden. “En we moeten niet doen alsof alle jongeren niet deugen”, vindt Pechtold, die eraan toevoegt: “Ik begrijp wel dat zo weinig jongeren op het CDA stemmen.”

Op deze meer immateriële kwesties – ook die rond het voltooid leven – staat het CDA tegenover D66. Maar in het politieke krachtenveld opereren ze nu hetzelfde. VVD-lijsttrekker Mark Rutte wil na de verkiezingen het liefst met CDA en D66 in zee, zegt hij onomwonden. CDA noch D66 laat zich ertoe verleiden nu een uitspraak te doen over de meest gewenste partners. D66 werkt ‘zelfs met de SP’ goed samen. En Buma zegt dat alle partijen het CDA even lief zijn.

Allemaal premiers

Bij het debat op radio 1 schoven negen lijsttrekkers aan. Van hen is er één nu minister-president, Mark Rutte. Dat wil hij graag blijven, en er zijn er maar liefst vier die graag de plek innemen van de VVD’er: Lodewijk Asscher (vice-premier, PvdA), Alexander Pechtold (D66), Sybrand Buma (CDA) en Jesse Klaver (GroenLinks). Omdat de partijen in de peilingen vrij dicht bij elkaar zitten én omdat er nog veel onzeker is, denken ze allemaal een kans te maken.

Mark Rutte benadrukte gisteren bij het terloops zijn ervaring in het ambt. Hij is bijvoorbeeld al jaren ‘elke dag’ bezig met de onrust in de wereld. Buma weet de spot te drijven met zijn ambities. Toen iemand het had over ‘de opvolger van Rutte’, vroeg hij het woord. Met een lach: “Hij heeft het over mij, want ik ben de opvolger van Rutte.” Morgen treffen ze elkaar weer, bij het tv-debat bij RTL. Voordat Rutte en Geert Wilders afzegden, heette dat het premiersdebat.