Hongersnood in Zuid-Soedan: 100 duizend mensen in acuut levensgevaar
Een deel van Zuid-Soedan is tot hongersnoodgebied verklaard door de regering en de Verenigde Naties. In twee noordelijke districten in de deelstaat Unity dreigen 100 duizend inwoners van de honger te sterven als ze niet snel worden geholpen. De VN vrezen dat de noodsituatie zich snel zal uitbreiden in het land, veroorzaakt door extreme droogte en een oplaaiende burgeroorlog.
De regering van president Salva Kiir blokkeert volgens de VN voedseltransporten uit angst dat de hulp in handen komt van het rebellenleger van Riek Machar. Zuid-Soedan werd in 2011 onafhankelijk van de rest van Soedan, maar de onderlinge strijd tussen krijgsheren uit uiteenlopende etnische groepen begon drie jaar geleden opnieuw.
'Deze ramp wordt voornamelijk veroorzaakt door menselijk handelen', zegt George Fominyen, woordvoerder van het aan de VN verbonden Wereldvoedselprogramma (WFP) in Zuid-Soedan. 'Als er wordt gevochten in een regio, dan moeten de betrokken partijen onderhandelen, zodat hulpverleners zonder gevaar voor hun leven de mensen in nood kunnen bereiken. Maar die onderhandelingen mislukken telkens, waardoor een groot deel van het land voor hulporganisaties onbereikbaar is geworden.'
5,5 miljoen mensen
Volgens de VN dreigen 5,5 miljoen Zuid-Soedanezen, ongeveer de helft van de inwoners, van honger te sterven als hulporganisaties niet snel toegang krijgen tot de oorlogsgebieden. Ook daarbuiten is de situatie nijpend.
De lokale munt is het afgelopen jaar met 800 procent gekelderd. Voedselprijzen zijn vertienvoudigd. 'Mensen zeggen hier: ik verdien 30 of 35 dollar per maand, maar het is niets meer waard', zegt WFP-woordvoerder Fominyen. 'Ze kunnen niet aan de producten komen waaraan behoefte is. Melk bijvoorbeeld is onbetaalbaar geworden. Veel Zuid-Soedanezen zijn op de zelfvoorziening teruggevallen.'
Hulporganisaties waarschuwen al langer voor voedselschaarste in Jemen, Somalië, delen van Ethiopië en het noordoosten van Nigeria, maar het is voor het eerst sinds de voedselcrisis in Somalië in 2011, die aan meer dan een kwart miljoen mensen het leven kostte, dat hongersnood in een land officieel als crisis wordt aangemerkt.
Signaal aan de wereld
De VN hanteren hiervoor een aantal criteria. Zo moet bij minstens 20 procent van de huishoudens in het gebied sprake zijn van extreme voedseltekorten, de acute ondervoeding in het land moet meer dan 30 procent bedragen en er moeten meer dan twee personen per dag, op een aantal van 100 duizend, sterven door een gebrek aan voedsel.
De internationale gemeenschap is niet verplicht in te grijpen in een land waar officieel hongersnood heerst. Toch zal de noodkreet wel helpen, denkt Fominyen. 'Het is een signaal aan de wereld dat er iets moet gebeuren, en wel nu. We moeten voorkomen dat de hongersnood zich verder verspreidt.'
Door de aanhoudende gevechten vinden de meeste hulpacties in Zuid-Soedan momenteel vanuit de lucht plaats, door middel van voedseldroppings. 'Dit is een heel kostbare en onpraktische methode', zegt Fominyen. 'Het zou enorm helpen als we de hulp over land kunnen leveren. Dan kunnen we de noodgoederen ook opslaan in de getroffen gebieden. Het is enorm belangrijk dat hulporganisaties in het land samenwerken. De een levert voedsel, de ander levensmiddelen. Om deze operatie te realiseren, hebben we snel financiële hulp nodig van de internationale gemeenschap. Zuid-Soedan balanceert op de rand van een catastrofe.'
Het is een signaal aan de wereld dat er iets moet gebeuren