Politiek schandaal kost Waalse minister zijn baan

Furlan is voorlopig de hoogst geplaatste politicus die aftreedt naar aanleiding van het zogeheten Publifinschandaal, dat de afgelopen maand al een twintigtal lokale Waalse politici compromitteerde. De politici, die nevenfuncties bij het overheidsbedrijf Publifin bekleedden, worden verdacht van graaigedrag en zelfverrijking, en enkelen ook van belangenvermenging.

Publifin is een Luikse intercommunale, een overheidsbedrijf waarin verschillende gemeentes samenwerken, bijvoorbeeld om de elektriciteit- en gasdistributie, huisvuilophaal of ambtenarenpensioenen te beheren. Met een deelname van 76 Luikse gemeentes, een omzet van 1 miljard euro en participaties in lokale media is Publifin de machtigste intercommunale van België.

Maffiapraktijken

Maar terwijl intercommunales bedoeld zijn om de belangen van de gemeentes beter te verdedigen, blijkt Publifin vooral de zakken van politici te hebben gevuld. Het Waalse weekblad Le Vif onthulde een maand geleden dat minstens 26 lokale politici in allerlei vage adviesraden van Publifin zetelden, waar ze 1.340 tot 2.870 euro per maand verdienden om niets te doen. In drieënhalf jaar tijd vergaderden ze amper tien keer, en zelfs wie afwezig was, werd uitbetaald.

Aan de top van dit alles staat Stéphane Moreau (52), burgemeester van de Luikse voorstad Ans, oude rot van de Parti Socialiste, en een gewiekste zakenman. Omwille van zijn mediabelangen staat hij bekend als de 'Berlusconi van Wallonië'. Vriend en vijand zijn het erover eens dat Moreau een belangrijk bijdrage levert aan de Waalse economie, maar hij zorgt ook goed voor zichzelf: zo omzeilde hij met een trucje het maximumsalaris van 290.000 euro bij Publifin, en verdient hij naar verluidt 960.000 euro per jaar.

'Maffiapraktijken', oordeelde politicoloog François Gemenne het in de Belgische media. 'Hij maakt zelf de wet uit, en deelt geld uit aan iedereen zodat niemand vragen zou stellen.'

Verschillende Waalse partijen graaiden mee uit de snoeppot van Publifin, maar het schandaal brengt vooral de Parti Socialiste in de problemen. Die zou als linkse partij tegen zelfverrijking moeten ageren, maar levert net de spilfiguren uit het schandaal, zoals de minister van Lokale Besturen Paul Furlan. Die is verantwoordelijk voor de transparantie bij de intercommunales, maar bleek niet op de hoogte van de graaicultuur bij Publifin. Sterker nog, zijn eigen adjunct-kabinetschef Claude Parmentier bleek voor 153.000 euro bij Publifin te hebben geschnabbeld. Parmentier stapte al eerder op.

Voor de PS, die een verleden van politieke schandalen met zich meetorst, is deze Publifinaffaire extra pijnlijk. Na enkele grote corruptiezaken voerde de huidige Waalse minister-president, Paul Magnette, in 2007 een grote schoonmaakoperatie door in de verrotte partijafdeling van Charleroi. Minister Furlan was een van de gezichten van die nieuwe, 'schone' PS. Maar net nu de Waalse socialisten hun imago van schandaalpartij van zich hadden afgeschud, blijkt de afdeling in Luik nog altijd even onbetrouwbaar als vroeger.

Woede

De top van de PS reageerde dan ook furieus op het Luikse schandaal. De PS, in Wallonië in de regering maar nationaal in de oppositie, was zich door het succesvolle verzet van Magnette tegen het Europees-Canadese vrijhandelsakkoord CETA net aan het herpakken. De partij won weer terrein op de communistische PTB, in de peilingen op 16 procent. Door de Publifinaffaire krijgt de PTB weer de wind in de zeilen. 'Bij Publifin kregen sommigen 500 euro per minuut voor vergaderingen waar ze niet eens aanwezig waren', kopte PTB-woordvoerder Raoul Hedebouw de bal binnen. 'Terwijl in Luik veel mensen moeten rondkomen met 950 euro per maand.'

'Dit is niets minder dan een drama voor Wallonië', zei Waals minister-president Paul Magnette op de openbare omroep. 'Het gedrag van sommigen is een smet op het werk van iedereen die hard werkt in de partij. Ik ben verschrikkelijk kwaad en triest. Dit moet gedaan zijn. Een publiek mandaat is geen Win for Life (spel van de Belgische nationale loterij, red.).'

Maatregelen

In een poging de schade te beperken, vaardigde de PS eerder deze week een karrenvracht aan maatregelen om zelfverrijking en belangenverstrengeling van politici met nevenfuncties tegen te gaan. De opvallendste is dat de PS zijn politici verbiedt om tegelijk burgemeester te zijn en directeur van een bedrijf dat werkt met overheidsmiddelen. Die maatregel is rechtstreeks gericht tegen Moreau, die omwille van medische problemen nog niet reageerde. Critici merken op dat Moreau, ook als hij opstapt als burgemeester, zijn machtspositie in de Waalse politiek en economie zal behouden.

De PS doet er alles aan om de schandaalsfeer te keren. Donderdag maakte de partij bekend dat al haar politici afstand doen van hun nevenfuncties bij Publifin. De partij wil in het Waalse parlement een voorstel indienen om alle politici, ook die van andere partijen, met nevenfuncties bij Publifin te vervangen. De partij wil daarnaast een hoop bestuurszitjes voor politici schrappen en de vergoedingen ervoor sterk beperken of zelfs afschaffen. 'Honderden mandaten zullen verdwijnen', aldus Waals minister-president Paul Magnette. Hij sprak over een 'revolutie' in de Waalse politiek.