Waarom Drake de onaantastbare popkoning van dit moment is

Eerst de ontzagwekkende erelijst er maar eens bij pakken, zodat we heel het Drake-fenomeen, vlak voor zijn Nederlandse optredens van volgende week, in volle glorie voor ogen hebben. De rapper Drake, die op 24 oktober 1986 in Toronto, Canada, werd geboren als Aubrey Drake Graham, was vorig jaar de meest gestreamde artiest op de grootste streamingsite Spotify. Sterker nog: hij was de meest gestreamde artiest in de geschiedenis van het streamen. Zijn album Views en bijvoorbeeld zijn single One Dance werd - zoek dekking - bijna vijf miljard keer afgespeeld. Daarmee walste Drake over Kanye West, landgenoot Justin Bieber en zijn aan/uit-vriendin Rihanna heen.

Logisch dat Drake genomineerd is voor acht Grammy Awards, de belangrijkste Amerikaanse muziekprijzen die volgende maand worden uitgereikt. Alleen Beyoncé sleepte meer (want negen) nominaties binnen.

Ruwe bolster, blanke pit

Volgens het zakenblad Forbes is Drake een van de grote nieuwe 'cash kings' van de popmuziek in het algemeen en van de hiphop in het bijzonder. Drake verdiende in 2016 naar schatting veertig miljoen euro. Met zijn muziek, natuurlijk, maar ook met lucratieve contracten met Apple, Sprite en Nike. Drake is goed in zaken. Vaart wel bij zijn partnerschap met Apple Music en soms exclusief via die dienst gestreamde muziek. Hij heeft een eigen, zeer succesvol whiskymerk, genaamd Virginia Black. En dat past goed bij zijn bijnaam Drizzy, die duidt op een aangename staat van verdoving door drank danwel drugs.

Ach, de persoonlijke hitlijst van Drake is zo lang - waar moet je beginnen, waar kun je beter stoppen? Nog één fun-fact dan. Drake is door het voorname New Yorkse modeblad GQ Magazine verkozen tot best geklede man van dit jaar. Omdat Drake 'gezellige' kleding, die de ligbank eigenlijk niet zou mogen verlaten, toch tot geloofwaardige 'streetwear' weet te maken. Drake ziet er gewoon goed en stoer en mannelijk uit in pastelblauwe truien en rode ski-jacks. Een klassiek geval van een ruwe bolster met een blanke pit. Kijk maar naar de hallucinante clip bij het nummer Hotline Bling.

En Drake speelt vanaf volgende week dus vier uitverkochte shows in de Amsterdamse Ziggo Dome en in heel veel andere arena's in de rest van de wereld. Drake is, kortom, de grootste mannelijke popster van het moment. En dat is hij geworden in een flits. Hoe, in godsnaam?

Drake werd bekend als kindacteur in de Canadese tv-serie Degrassi. Hij had dus al een min of meer bekende kop toen hij halverwege het vorige decennium langzaam van de tv richting de hiphop schoof. Drake raakte geïnspireerd door Jay Z, maar zijn helden waren vertolkers uit de zachtere hoek van de hiphop en ook uit de r&b: Aaliyah en Usher - houd deze trojka aan Grote Voorbeelden in het achterhoofd. Drake ging liedjes schrijven. En dat ging hem goed af.

Een goede move van Drake: in 2009 tekende hij bij het daadkrachtige hiphoplabel Young Money Entertainment van rapper Lil Wayne  een sublabel van het grote Cash Money Records. Ongeveer in de tijd dat de carrière van Lil Wayne ineenstortte door arrestaties, rechtszaken en celstraffen. Wie kwam er bovendrijven bij Young Money, met zijn onschuldige Bambi-ogen? Juist: Drake. Ook omdat hij in zijn eerste nummers aanhaakte bij precies de goede, opstomende rappers als Trey Songz, die weer heel close was met bijvoorbeeld de ook al zo snel doorbrekende Nicki Minaj. De naam Drake ging rond in de hiphopwereld, op komeetsnelheid. Mede dankzij die slimme collaboraties: een andere belangrijke factor in het Drake-succes.

Ook niet onhandig: Drake kreeg een relatie met Rihanna, een van de grootste vrouwelijke artiesten van het moment, die vierentwintig uur per dag in het harde licht van de entertainmentschijnwerpers staat. En Drake maakte liedjes met Rihanna. Heel goede liedjes.

Drake feat. Rihanna - Take Care

Een van zijn leukste liefdesliedjes, ondanks de prominente rol van die verdomde autotune-software. Vertolkt door twee verliefde mensen die weten waarover ze praten. Drake en Rihanna hebben een knipperlichtrelatie, en Take Care uit 2011 is als een warme omhelzing waarin hier en daar een kille wind waait. Helemaal knipperlicht dus. Maar wie van Rihanna de volgende dichtregels krijgt toegezongen, mag zich toch erg gelukkig prijzen: ‘I know you’ve been hurt by someone else. I can tell by the way you carry yourself. If you let me, here’s what I’ll do. I’ll take care of you.’

Boterzachte rapzang

Dan de naakte hitfeiten, Drake's vuistslagen in de muziekwereld. Het officiële eerste album Thank Me Later debuteerde in 2010 op nummer één van de hitlijst Billboard 200, met bijna een half miljoen verkochte exemplaren in een week. De kritieken waren laaiend: de gezaghebbende Amerikaanse muzieksite Pitchfork bekroonde Thank Me Later met een jubelende 8.4. En Pitchfork zou daarna vrijwel elke Drake-release, van singles tot albums als Take Care (2011) en Nothing Was the Same (2013) blijven aanbevelen als 'Beste Nieuwe Muziek'. Drake's platen werden stuk voor stuk albumhits, met zijn laatste Views als ultieme kraker.

Wat iedereen met ook maar het geringste verstand van muziek direct opviel aan Drake: de man slechtte grenzen, op de meest hitgevoelige manier. Bijvoorbeeld al in het nummer Fancy, een van de leukste tracks van zijn debuutplaat en een nummer waarin eigenlijk de hele Drake in een soort blauwdrukvorm te horen is. Een Drake die in zijn woordenstroom feilloos balanceert tussen hiphop en r&b en pop: half gezongen, half gerapt, in een supersofte flow als heldere honing uit een knijpfles. En die de soms best expliciete inhoud van zijn rijmwerk aanlevert in een bosje bloemen, als hij boterzacht rapzingt: 'And my LA girls, let me see your hands. Wave 'em at the bitches hating on you with they friends.'

Hard verpakt in zacht, hiphop vermomd als pop, mannelijk en vrouwelijk tegelijk. En met zo'n artistieke ambivalentie sla je in de huidige muziekwereld je slag.

Drake feat. Nicki Minaj - Make Me Proud

Heel andere vrouw, heel ander liedje. Make Me Proud uit 2011 is hard en hoekig, vooral dankzij de voor Drake’s doen vrij striemende openingsraps. En natuurlijk het geweldige tekstuele spervuur dat Minaj op de arme Drake loslaat: ‘B-b-b-b-bet I am, all of them bitches I’m badder than, mansions in Malibu, Babylon, but I never mention everything I dabble in.’ Daar staat zelfs Drake even bij te kijken.

Drake is natuurlijk een exponent van het huidige hiphopsucces; hij komt bovendrijven in een muzikaal tijdsgewricht waarin de hiphop de pop domineert. Maar Drake werd de allergrootste omdat hij de rafelige kantjes van de hiphop vijlt, met zijn rappende zachtheid en heel veel r&b. Zo hoor je in Drake net zo veel Usher als Jay Z, net zo veel kale beats als vloeiende en oorsmerende harmonieën. In liedjes gedrenkt in schoolpleinromantiek, die Drake viste uit het oeuvre van de in 2001 zo tragisch overleden r&b- en hiphopzangeres Aaliyah.

Want ook in zijn teksten, en met dat scherp geslepen potlood, bewandelt Drake de gulden middenweg. Hij rapt niet of nauwelijks over groot wereldleed en maatschappelijke misstanden, laat staan raciale ongelijkheidsellende in de Verenigde Staten. Als Canadees komt hij daarmee weg. Drake geeft adempauze in een oververhitte wereld, met hiphop en r&b die het mogelijk maakt weer wat te mijmeren over leven en liefde. Drake praat vooral over zichzelf  en niet heel origineel: zijn roem en waaraan hij die te danken heeft - én zijn relatie met vrouwen.

Drake feat. Alliyah - Unforgettable

In 2001 verongelukte een vliegtuigje met daarin de 22-jarige zangeres Aaliyah, die gold als grootste belofte van de Amerikaanse hiphop en r&b. Drake is naar eigen zeggen geobsedeerd door de nalatenschap van de zangeres, en die probeert hij dus ook levend te houden. In het nummer Unforgettable uit 2011 bijvoorbeeld, waarin Drake en de hiphopveteraan Young Jeezy tien jaar na haar overlijden postuum aankruipen tegen hun heldin. Het nummer gaat niet specifiek over Aaliyah en dat maakt het eerbetoon, met wonderlijk zwevend gezongen refreintjes van Aaliyah, smaakvol. De titel verwijst uiteraard wel naar de betreurde zangeres.

Applaus

Die is niet altijd netjes - daar is Drake heel eerlijk in. Maar dan zegt Drake gewoon 'sorry', met veel respect voor de dames in zijn leven die zonder hem misschien wel beter af zijn. Applaus van de vrouwen. Maar, en dan komt het: Drake zegt 'sorry' op een net niet berouwvolle manier. Zoals in de megahit Hotline Bling, waarin Drake vermoedelijk iets heel erg fout heeft gedaan en de stad én zijn vrouw moet verlaten. Hetgeen voor die vrouw kennelijk veel beter is, want nu vermaakt ze zich uitstekend met champagne op de dansvloer en heel veel leuke nieuwe mensen om zich heen. Leuke nieuwe mannen ook. Die hun handjes niet thuis kunnen houden, denkt Drake.

Het sorry van Drake komt er in Hotline Bling een beetje uit als een 'zoek het dan maar lekker zelf uit'. En dat verwoordt hij lenig: 'You and me we just don't get along. You make me feel like I did you wrong.' Verwarring: is het nu zijn schuld, of juist niet? En dus ook applaus van de mannen. Alweer die evenwichtskunst.

De complete tekst van Drakes nummer Hotline Bling - met annotaties - kunt u hier lezen.

En die leidt bij Drake tot het grootst denkbare popsucces. In het brede armgebaar van zijn muziek grijpt hij een publiek van mannen en vrouwen, bij hiphop, r&b en pop. In zijn singles en clips is hij net zo veel acteur, als zanger, als singer-songwriter, als danser. Dankzij zijn afkomst - deels Afro-Amerikaans, deels blank en joods - zweeft hij bovendien boven het mijnenveld van het diversiteits- en racismedebat.

Drake is voorlopig onaantastbaar en die status komt hij volgende week vieren in de Ziggo Dome. We kunnen er maar beter getuige van zijn.

_{Dit artikel verscheen op 17 januari in de Volkskrant}