Informatie is munitie

Officieel heette het de 'Wereld Media Top', de organisator was het Russische persagentschap Itar-Tass. Maar wat was aangekondigd als een conferentie over 'Uitdagingen voor de mondiale media in de 21ste eeuw', bleek een strategisch overleg van autocratische regimes over het gevaar van de vrije pers. De weinige vertegenwoordigers van westerse media zaten als nuttige idioten aan tafel om onpartijdigheid te suggereren - een taak die de hoofdredacteur van Trouw wijselijk aan mij had toebedeeld - maar alleen al het feit dat de meeste landen ministers van informatie en directeuren van nationale persagentschappen hadden afgevaardigd, sprak boekdelen.

De media moesten de internationale broederschap dienen, daar draaide het om. Kim Pyong Ho, directeur van het Noord-Koreaanse persbureau KCNA, meende dat dit het best kon geschieden door 'evenwichtige verslaggeving in de naam van vrede en vriendschap'. Maar helaas opereerden buitenlandse journalisten vaak als 'betaalde agenten van onze vijanden', een constatering waar veel aanwezigen zich in konden herkennen.

De minister van informatie van Bahrein klaagde over een 'massieve aanval door de internationale massamedia' - het waren de dagen van keihard optreden van het Bahreinse leger tegen demonstranten. De minister van communicatie van Ethiopië - waar net 24 critici van het bewind, onder wie journalisten, tot draconische gevangenisstraffen waren veroordeeld - deelde mee dat de internationale pers opzettelijk een oneerlijk beeld van zijn land verspreidde.

Russische ethiek en moraal

Beide ministers vroegen de Russische parlementsvoorzitter Sergej Narisjkin - die Vladimir Poetin verving - om raad. Narisjkin adviseerde de buitenlandse leugens te pareren met eigen, betrouwbare informatie - het was daarvoor erg belangrijk, zei hij, te investeren in de educatie van journalisten, om 'de ethische en morele normen hoog te houden'.

Ik weet niet hoe dit in Bahrein en Ethiopië heeft uitgepakt, maar het lijkt me dat de Russische ethiek en moraal op dit gebied iets te veel succes begint te boeken. Het digitaal inbreken bij buitenlandse overheidsorganen en politieke partijen valt hier strikt gezien misschien buiten, omdat het geen journalistieke activiteiten zijn, maar de Russen gebruiken de media wel om de informatie die ze hebben gestolen in omloop te brengen, en daarnaast verspreiden ze nepnieuws, zowel binnen als buiten hun landsgrenzen.

Zaterdag meldde NRC-journalist Tom-Jan Meeus dat onbekende Russen de nep-website www.netherlands-embassy.ru in de lucht hebben gebracht, en dat het Russische ministerie van buitenlandse zaken naar die site verwees, totdat Nederland aan de bel trok. Informatie is munitie. En ook wij liggen onder vuur. Hoogste tijd voor een top over uitdagingen voor de mondiale media in de 21ste eeuw.