Dr. Van Bekkum: Geweldsteksten anders interpreteren dan Calvijn

Calvijn schreef dat God het middel van geweld gebruikte en dat hem, uit respect voor God en de Schrift, niet anders paste dan eerbiedige aanvaarding. Dat antwoord is voor onze tijd te snel gegeven, vindt de docent Oude Testament aan de Theologische Universiteit Kampen. Dr. Van Bekkum sprak zaterdag in Woerden voor ruim vijftig belangstellenden op de Verdiepingsconferentie 25+ , in 2013 ontstaan uit een initiatief van de Hervormde Mannen- en Vrouwenbond.

De vraag die tijdens de conferentie centraal stond, was hoe Gods liefde te rijmen is met geweld dat in de Bijbel voorkomt. Het is een actueel thema in de media. Dr. Van Bekkum zei dat er in onze samenleving rond godsdienst een sfeer van onvrijheid en dwang is ontstaan, waarbij Bijbelteksten die geweld uitdrukken als een struikelblok worden ervaren. Ook veel christenen vinden passages die ze een paar jaar geleden nog vanzelfsprekend vonden, nu niet zo acceptabel meer.

Volgens hem heeft deze verandering onder andere te maken met de toenemende angst voor geweld in de samenleving. „Het lijkt alsof we allergisch zijn geworden voor alle geweld. Militairen worden ook minder snel ingezet in het buitenland.” De docent somde een aantal verklaringen van geweldpassages in de Bijbel op, waarvan die van Calvijn er een was. Hij noemde verder het argument dat de cultuur van toen een woordje zou meespelen. In dat geval, aldus dr. Van Bekkum, zou je de betekenis van God en de Bijbel beperken tot het verleden. Een volgend argument: zo is God niet. Hij heeft Zich immers laten kennen in Christus en Hij is nu anders, voldoet ook niet. „Dan zou er sprake zijn van een kwade en een goede God.”

Dr. Van Bekkum stelde dat veel christenen verlegen zijn met de geweldsteksten in de Bijbel. In onze cultuur is het moeilijk om de woede van God te begrijpen. Deze verlegenheid moeten we volgens hem niet te snel oplossen. Het beste is het volgens hem om „langer te luisteren” naar de Bijbel zelf. Dan is bijvoorbeeld niet vol te houden dat de verovering van Kanaän door de Israëlieten een vorm van genocide was.

Dr. Van Bekkum werkte twee passages uit. De ene ging over de twee beren die na het vloekwoord van Elisa 42 kinderen verscheurden. De andere betrof Deuteronomium 21:10-14, waar het erop lijkt dat de Israëlieten naar willekeur konden handelen met gevangengenomen vrouwen, als ze zich maar aan een paar regels hielden. Dr. Van Bekkum: „Deze regels voorkomen dat de gevangen vrouw haar eer en bescherming kwijtraakt. Ze krijgt de rechten van echtgenote. Het is niet ideaal maar het is, in de verhoudingen van die tijd, wel een stap voorwaarts. Het is geen uitnodiging om vrouwen te verkrachten maar juist een bescherming van hun positie. ”

Getuigen

Hoe moet een christen getuigen in een samenleving die ver van Gods Woord afstaat? Dr. J. A. van den Berg behandelde deze vraag tijdens een workshop. De directeur van de IZB zei dat het voor christenen meer dan ooit nodig is om radicale navolgers van Jezus Christus te zijn. „Het is niet zozeer de bedoeling dat we allemaal leerstellingen van Jezus in ons hoofd hebben, maar dat we doen wat Jezus deed: een identificatiefiguur zijn voor de wereld om ons heen.”

Dr. Van Bekkum: Geweldsteksten anders interpreteren dan Calvijn

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?