Het was al bekend dat onmiddellijke inningen en minnelijke schikkingen van verkeersboetes vanaf volgend jaar worden verhoogd met 5 procent. Nieuw is dat als de boete wordt uitgesproken door een politierechter, de bedragen met meer dan dertig procent zullen stijgen. Dat geldt overigens voor alle boetes van een strafrechter. Dus ook voor misdrijven als diefstal, sociale en fiscale fraude en geweldpleging.

Dat komt omdat de opdeciemen worden verhoogd van 6 naar 8. Dat cijfer is de vermenigvuldigingsfactor die rechters steevast toepassen op de uitgesproken boete. Een voorbeeld: de minimumstraf voor gsm’en achter het stuur is 20 euro. De reële boete bedroeg tot nu toe 20 x 6 = 120 euro. Vanaf 1 januari wordt dat 20 x 8 = 160 euro. Een verhoging van 40 euro dus.

“Dat is een heel forse stijging met meer dan dertig procent”, zegt volksvertegenwoordiger Sabien Lahaye-Battheu (Open VLD), die een parlementaire vraag over de verhoging stelde. “Er zijn nu al veel mensen die hun boetes niet kunnen betalen. Ik vrees dat dit de straffeloosheid nog zal doen toenemen. “

Als men bijvoorbeeld is betrapt op dronken rijden, stijgt de minimumboete vanaf 1 januari van 1200 naar 1600 euro.

“Dat is meer dan het maandloon van veel mensen”, aldus Lahaye-Battheu. “Naast de boete moet de overtreder overigens ook nog een bijdrage van 150 euro betalen aan het slachtofferfonds. En als een rekening onbetaalbaar lijkt, vergroot de neiging om die boete aan de kant te laten liggen of in de prullenmand te mikken.”

Ook automobilistenvereniging Touring vindt de verhoging van de boetetarieven buitensporig. “Veel overtreders kunnen nu al hun boete niet betalen, met alle gevolgen van dien”, zegt Danny Smagghe van Touring. “De verkeersboetes stijgen in ons land ook veel sneller dan de levensduurte. De boetetarieven houden met andere woorden geen rekening met de kostprijs om te leven. Voor sociaal minder begoede burgers is dit een pijnlijke zaak. Welgestelde burgers betalen dan in verhouding tot hun levensstandaard een te lage boete”.

Het bedrag van de boetes voor de zwaarste overtredingen zou volgens Touring moeten aangepast worden aan het inkomen van de betrokken persoon. Dat systeem heeft tenminste de eigenschap van eerlijker te zijn en dus ook meer gerespecteerd en aanvaard te worden.

Straffen streng genoeg

“De verhoging van de opdeciemen is geen beslissing van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) “, benadrukt zijn woordvoerder Sieghild Lacoere. “Het is een onderdeel van de Programmawet die door de voltallige regering is beslist.”

Het kabinet-Geens wijst er overigens op dat het merendeel van de verkeersboetes niet bij een rechter belandt en correct wordt betaald als onmiddellijke inning of minnelijke schikking.

Politierechter Stinckens meent in Het Laatste Nieuws dat deze strenge maatregel mensen zal aanzetten om minder overtredingen te begaan.

Sabine Lahaye-Battheu heeft haar twijfels: “Andere politierechters zeggen mij dat het arsenaal aan straffen al groot genoeg is. Het probleem is dat de uitgesproken straffen niet of niet goed worden uitgevoerd en dat de inningen van de boetes niet goed verloopt. Dat verhelpen is belangrijker dan de boetes onbetaalbaar maken.”

Touring vindt dan weer dat niet de boetetarieven maar vooral de pakkans omhoog moet. “Voor ons is niet zozeer de hoogte van de boete belangrijk, hoewel deze natuurlijk een afschrikkingseffect moet hebben, maar wel de kans om gecontroleerd en betrapt te worden”, aldus Danny Smagghe.

Er zijn overigens alternatieven voor het verhogen van de boetes: “Politierechters kunnen ook gebruik maken van alternatieve straffen die misschien veel meer sensibiliserend werken, zoals iemand laten meedraaien in een revalidatiecentrum voor verkeersslachtoffers. “