:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/12/9c9a232d-2599-46d9-853f-1c7ffb3dc876.jpg)
Door de moord op een jonge vrouw in Freiburg is in Duitsland opnieuw de angst opgelaaid voor de gevolgen van de grote toestroom van vluchtelingen naar het land. Een minderjarige vluchteling uit Afghanistan is vrijdag gearresteerd, op verdenking de 19-jarige student medicijnen verkracht en om het leven gebracht te hebben. Ze was ’s nachts om kwart voor drie van een feestje op weg naar huis, toen ze van haar fiets werd gesleurd.
Daarmee is het Duitse debat over de vluchtelingen en de omstreden ‘welkomstcultuur’ weer in alle hevigheid terug, bijna een jaar na de massale aanrandingen in Keulen op Oudjaarsnacht, en een klein half jaar na de terreuraanslagen in Ansbach en Würzburg. Ook de aanvankelijk terughoudende berichtgeving in de media over de arrestatie is zwaar onder vuur komen te liggen. Dat het Duitse televisienieuws van ARD aanvankelijk niet over de zaak berichtte, omdat het een regionale kwestie zou zijn en de verdachte minderjarig, leidde op sociale media tot een golf van kritiek.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/04/0901zatanja.jpg)
De verdachte, nu 17 jaar, kwam in 2015 illegaal naar Duitsland. Hij woonde niet in een opvangcentrum, maar bij een Duits gezin. Veel meer is over hem niet bekend. Hij kon worden gearresteerd, dankzij DNA-onderzoek van een deels blond geverfde haar van hem die gevonden was op de plaats delict, en video-opnames in een tram.
Volgendwnews dwnews German police arrest 17-year-old linked to #Freiburg student murder https://t.co/FVzjTwE8BY https://t.co/B5ywYNZUtP
Ze zette zich in voor vluchtelingen
Het slachtoffer, dochter van hoge ambtenaren bij de Europese Unie in Brussel, zette zich in Freiburg actief in voor vluchtelingen. Nadat ze in oktober was vermoord, vroegen haar ouders in de rouwadvertentie in plaats van bloemen om giften over te maken aan de organisatie voor opvang van vluchtelingen waaraan hun dochter verbonden was.
Zo komen in de kwestie alle gevoeligheden bij elkaar: de angst dat Duitse vrouwen niet veilig zijn voor de jonge mannen die als vluchteling naar Duitsland zijn gekomen; de indruk dat de overheid geen greep heeft op de situatie en de risico’s heeft onderschat van de komst van zo veel vluchtelingen; de vraag of de media uit politieke correctheid informatie achterhouden; het kennelijke gemak waarmee racistische haatcommentaren loskomen op internet; en de vastberadenheid van vrijwilligers en anderen - zoals de studente, haar ouders en het gezin dat de verdachte in huis had genomen - om de opvang van de vluchtelingen ondanks alle moeilijkheden te laten slagen.
Zie je wel
Wat de kwestie extra explosief maakt: uitgerekend deze dinsdag staat de herverkiezing van bondskanselier Merkel als partijleider op het programma van het CDU-congres dat plaats vindt in Essen. Als partijvoorzitter zal ze bij de Bondsdagverkiezingen in het najaar van 2017 opnieuw kandidaat zijn voor het kanselierschap. En niets heeft haar zoveel critici bezorgd, ook in haar eigen partij, als juist haar vluchtelingenbeleid.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2016/09/data4659640.jpg)
Zie je wel, dat krijg je ervan als je vluchtelingen binnenlaat, was dit weekeinde de teneur van veel reacties op Facebook en twitter. En: Als de vluchteling niet was toegelaten, had de studente nog geleefd. De Facebook-groep Vluchtelingenhulp Freiburg, waar het slachtoffer lid van was, zou dit weekeinde vanwege een vloed aan haatcommentaren tijdelijk zijn gesloten. De Berlijnse krant Der Tagesspiegel dat haar redactie doorgaans zo’n tien procent van de commentaren van reageerders over een bepaald thema blokkeert wegens belediging of racisme – in dit geval lag dat percentage bij veertig procent.
Co-voorzitter Jörg Meuthen van de AfD beklaagde zich er over dat de waarschuwingen van zijn partij voor „de ongecontroleerde toestroom van honderdduizenden jonge mannen uit patriarchaal-islamitische cultuurkringen als populisme afgedaan is”.
Volgen
Maar vicekanselier Sigmar Gabriel (SPD) waarschuwde niet alle vluchtelingen verantwoordelijk te maken voor deze moord: „Hoe bitter het ook is: zulke afschuwelijke moorden waren er ook al voor de eerste vluchteling uit Afghanistan of Syrië naar ons toe kwam.” En plaatsvervangend CDU-voorzitter Julia Klöckner zei: „Zulke gruwelijkheden worden helaas zowel door Duitsers als door buitenlanders begaan. Het is helaas geen nieuw fenomeen.”
Even crimineel als Duitsers
In Duitsland zijn zo’n 65.000 alleenstaande minderjarige asielzoekers, negentig procent van hen jongens. Betrouwbare statistieken hoe vaak zij zich schuldig maken aan strafbare feiten zijn er niet, maar uit de cijfers van de stad Hamburg blijkt dat het percentage van deze groep dat crimineel gedrag vertoont in die stad vergelijkbaar is met dat van de Duitse bevolking in haar geheel, meldt de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
De politie van Freiburg onderzoekt nog of een tweede moord in Freiburg, en een aanranding, ook aan de verdachte toegeschreven kunnen worden. In Freiburg, een universiteitsstad in het uiterste zuidwesten van Duitsland met een linkse traditie, komen al jaren veel vluchtelingen aan, omdat de stad dichtbij de grens met Zwitserland ligt.
Problemen met vluchtelingen heeft de stad ook al jaren, onder meer met diefstal van mobieltjes, drugshandel en aanrandingen.
De (Groene) burgemeester Dieter Salomon heeft de deelstaat Baden-Württemberg herhaaldelijk zonder resultaat om meer politie gevraagd. Nu heeft hij er wel opeens 25 agenten bij gekregen. Salomon erkent dat veel vrouwen in Freiburg nu bang zijn ’s avonds over straat te gaan - „een onacceptabele situatie”. Hij riep de bevolking op niet te generaliseren. Sinds de moord in oktober is er in de stad een run ontstaan op pepperspray.