Direct naar artikelinhoud

PvdA-leden twijfelen nog over 'de redder'

Kandidaat-lijsttrekkers van de PvdA Diederik Samsom en Lodewijk Asscher tijdens een debat over de koers van de partij.

Fractieleider Diederik Samsom wilde vroeger wetenschapper worden, en anders activist. Minister Lodewijk Asschers droom was schrijver, of topvoetballer. Nu zitten ze in de slotfase van de strijd om het PvdA-lijsttrekkerschap. Welke verschillen tekenden zich tussen hen af? En wat betekent dat voor hun partij?

Samsom wil graag met Asscher verder
Samsom en Asscher hebben de afgelopen vier jaar nauw samengewerkt, als architect en uitvoerder van het regeerakkoord met de VVD. Samsom zei bij het slotdebat in Amsterdam dat hij alles wat je in de politiek samen kan doen, met Asscher heeft gedaan. Samsom heeft ervan genoten. "Dat smaakt naar meer."

Asscher benadrukt de urgentie van een nieuwe leider
De PvdA staat er - in de peilingen - beroerd voor. Ze heeft in de Tweede Kamer 35 zetels, maar blijft nu bij peilingen van Maurice de Hond al weken steken op 9 zetels. Deze dramatische daling is volgens Asscher alleen te keren met een andere toon, een andere koers en een nieuwe leider. "De PvdA kan het zich niet permitteren door te gaan met 'dit smaakt naar meer."

Een nieuwe periode voor Samsom vindt hij onverantwoord, het leidt ertoe dat de PvdA in de verkiezingsstrijd geen factor van betekenis zal zijn.

Samsom beroept zich op zijn ervaring
Bij de vorige landelijke verkiezingen, in 2012, stond Samsoms PvdA vier weken voor de verkiezingen op 13 zetels. Samsom haalde er 38. Hij belooft nu in een zware campagne weer de passie en energie in te zetten van toen, en zet er nog een tandje bij.

En hij vraagt de leden samen met hem 'zaal voor zaal en straat voor straat' af te gaan om de kiezers terug te winnen.

Tekst loopt door onder afbeelding.

De PvdA kan het zich niet permitteren door te gaan met 'dit smaakt naar meer'
Lodewijk Asscher
Diederik Samsom en Lodewijk Asscher.

Asscher heeft een moreel verhaal, hij verwijst naar de waarden van de sociaal-democratie
De PvdA wil bijvoorbeeld 100.000 banen scheppen in de publieke sector. Waar Samsom hamert op véél nieuwe banen, en een hoger loon, heeft Asscher het ook over de waarde van, liefst vast, werk: waardering, respect, erbij horen, zekerheid. Dat culmineerde zaterdag in de belofte dat hij 'hoop, bescherming en fatsoen' wil terugbrengen in de politiek.

Ook Samsom kan terugmeppen
Drie keer liet Samsom de aanvallen van Asscher op zijn leiderschap over zich heenkomen. Maar zaterdag ging hij - bewust - in de tegenaanval. Hij vindt dat Asscher te weinig heeft gedaan om verdringing van Nederlandse werknemers door Oost-Europeanen tegen te gaan. Zelf is Samsom voor de vluchtelingendeal Europa doorgegaan om steun te krijgen. Tegen Asscher: "Waarom stap je niet op het vliegtuig om dat te regelen?"

Asscher staat al in campagnestand
Toen Asscher zichzelf kandidaat stelde voor het lijsttrekkerschap, zei hij dat niet Samsom zijn tegenstander is, maar Mark Rutte van de VVD en Geert Wilders, PVV. Bij de debatten haalde hij steevast hard uit naar die twee concurrenten op rechts. Dat horen de PvdA'ers graag. Waar leden boe riepen als hij tekeerging tegen Samsom, klapten zij hard als hij VVD en PVV aanviel.

Waarom stap je niet op het vliegtuig om dat te regelen?
Diederik Samsom

Bij de formatie wordt de PvdA een lastiger partner
In 2012 zetten Samsom en Rutte in nog geen twee maanden een kabinet in elkaar. Voor dat tempo was toen waardering, maar achteraf bezien is het volgens Asscher veel te snel gegaan. Hij gaat ervan uit dat de PvdA onder zijn leiding weer een sterke club wordt. Bij onderhandelingen zijn de sociaal-democratische principes, waarden en idealen leidend, en hij belooft tijd te nemen om de achterban 'mee te nemen'. Dat gaat zeker ten koste van het tempo. Sam-som heeft niets beloofd, maar wel laten doorschemeren geleerd te hebben van die periode.

Voor de leden is er geen favoriet
Afgaande op peilingen, zijn de kandidaten verwikkeld in een nek-aan-nekrace. In het ene onderzoek scoort Asscher ietsje beter, in het andere Samsom. Veel mensen hebben hun keuze al gemaakt, in Amsterdam waren er ook veel die nog twijfelen. Ze hebben tot en met woensdag de tijd. Vrijdag maakt het partijbestuur de winnaar bekend.

Geen sabotage

De PvdA heeft ruim 46.000 leden. De afgelopen weken heeft de partij er 2000 nieuwe leden bijgekregen. Critici in en buiten de partij hadden vooraf gewaarschuwd voor een ‘vijandige overname’ als ook mensen aan de verkiezingen mee konden doen die slechts voor een maand lid werden van de partij, in de wandelgangen flitslid geheten. De initiatiefnemers van het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne suggereerden even een actie te gaan organiseren, maar zagen daar even snel weer van af. Andere ‘actiegroepen’ hebben zich niet in de strijd gemengd; het laat zich aanzien dat de verkiezing geen georganiseerde zaak van buitenstaanders is geworden. Nog niet duidelijk is hoeveel van de nieuwe leden speciaal voor de verkiezingen lid zijn geworden.