Het beste voor Soestdijk nu alles in verval is
Wat is het beste voor Soestdijk nu alles in verval lijkt?
Connie Brood heeft in Paleis Soestdijk nog eens met Ruud Gullit naar de lekkages in het plafond staan kijken. Als regisseur maakte ze destijds films over het Wereld Natuur Fonds met prins Bernhard en bekende Nederlanders. Soms was er overleg op het paleis. Zo liep Connie een keer met Gullit de keuken en wat kantoren in, lacht ze: 'Een feest der herkenning, net zo'n ouwe troep als bij mij thuis.'
Connie Brood woont al dertig jaar pal tegenover Paleis Soestdijk, in het rijtje rijksmonumenten aan de Praamweg waar ooit koninklijk personeel werd opgeleid, naast de paleismoestuinen. Daarnaast woont Maria van Weede, haar man heeft een oom die kamerheer bij Juliana was. Toen hun kinderen geboren werden, schreef Juliana kaartjes ('Veel geluk met de kleine rakker').
Aan de Praamweg weten ze dat sommige paleisvertrekken 'stilletjes al een beetje zijn gerenoveerd' toen ze opengingen voor publiek. Omdat niet te pijnlijk mocht opvallen wat een verschrikkelijke rotzooi het eigenlijk is. Binnenlandse Zaken maakte woensdag bekend welke laatste drie partijen doorgaan in de race voor de aankoop en make-over van Soestdijk. Flitsende plannen, die intussen tragisch contrasteren met de inktzwarte biografie van Jolande Withuis over de onberekenbare Juliana en haar treiterhuwelijk met een grijpgrage Bernhard.
Zoveel verval: de lucht was al grijs, boven in Soestdijk slaat een klokje nu nog klaaglijker de uren. Ook de bronzen Juliana in de paleistuin wuift wat grimmiger dan anders, naast Bernhard. Het echtpaar Jaap en Henny Koppejan uit Vlissingen, op herfstvakantie, staat er nog even trouw aan het hek. Zij hopen dat Soestdijk 'een ode aan Juliana's simpelheid' wordt.
Tja. De kanshebbers heten 'Eden Soestdijk'; 'Soestdijk; Buitenplaats van Nederland' en 'Made by Holland'. Alledrie de partijen beloven het paleis te restaureren. Alledrie bouwen er woningen bij, vooral op het oude terrein van de marechaussee, om de financiering rond te krijgen. De hoogste bieder die binnen de voorwaarden van gemeente en provincie weet te blijven, wint.
Plan 'Eden' wil van Soestdijk een 'paradijslijke bestemming voor iedereen' en een 'proeftuin voor een duurzame samenleving' maken, met een vijfsterrenhotel. Achter in de paleistuinen meandert dan een immense kas van Mecanoo-architecten, waar je 'interactief' kunt wandelen door een tropisch regenwoud en een Marslandschap. Megalomaan, zegt de concurrentie vals. Het plan lijkt ook wel iets voor prinses Irene. Voorzitter Anton Valk van de Stichting Eden Soestdijk bevestigt dat 'iemand' van Eden contact met de prinses had. Meer zegt hij daarover niet.
'Soestdijk Buitenplaats' gooit het op authenticiteit: een buitenplaats zoals Soestdijk rond 1650 werd gebruikt door de familie Hooft, zegt woordvoerder Bart de Groot van DGO Concept ('Wij ontwerpen uw verhaal'). Hoe authentiek een megapaviljoen halverwege het bos voor 'blockbustershows', bedrijfspresentaties en congressen is, blijft een beetje een raadsel.
'Made by Holland' klinkt op papier als uw gemiddelde bedrijventerrein ('dynamisch platform', 'van waterbeheersing tot offshore'). Hier lijkt iets misgegaan op de afdeling 'storytelling', want als je praat met woordvoerder Mark de Kruijk, directeur van de Westergasfabriek in Amsterdam, klinkt het al stukken sympathieker, vooral omdat er nauwelijks een groots plan ís. Hier de minste woningbouw en geen gedoe met 'internationale allure'. Wel 'koninklijk overnachten' in het Paleis. Een nu afgesloten bosgebied gaat ook gewoon 'open voor iedereen'. En twaalf degelijke instellingen, van het Nederlands Dans Theater tot Foam Fotografiemuseum, Toneelgroep Amsterdam en het Cinekid Filmfestival, willen op Soestdijk programmeren als De Kruijk de sleutel krijgt. Verder wil hij 'van dag tot dag' bepalen wat het best bij Soestdijk past. Zoals op het culturele Westergasterrein ook het best werkte.
De Kruijk noemt de hele biedprocedure dan ook belachelijk: 'Het Rijk heeft het hele landgoed in tien jaar volledig laten versloffen. En nu wil de minister het hoogste bod. Alsof je tafelzilver verkoopt dat totaal verroest is.'
Alle partijen zijn, zacht uitgedrukt, benieuwd naar de invloed van het Koninklijk Huis. Eén denkt dat 'vanaf het begin over onze schouder wordt meegekeken'. Een ander meent te weten dat Willem-Alexander 'dat hele rotpaleis' het liefst op de schop ziet gaan en dat Beatrix er geen voet meer binnen wil zetten - begrijpelijk, als je er praktisch bent opgevoed door Greet Hofmans. Een volgende meldt dat vertrouweling Herman Tjeenk Willink liet weten dat het Koninklijk Huis de toekomst van Soestdijk 'niet relevant' vindt, zolang het niet aanstootgevend wordt: 'Geen bordeel dus.' Alle begrip.