'Ik wil iets creëren wat er nog niet is'

Als techniektrainer van PSV en Tottenham Hotspur werkte Ricardo Moniz (52) met de grootste talenten. Tegenwoordig baant hij zich een weg door het moeras van de eerste divisie. Als hoofdtrainer van Eindhoven verloor hij donderdagavond in de KNVB-beker van Heerenveen (1-2). 'Het is moeilijk om volwassen spelers op dit niveau te kneden. Je moet geduld hebben, maar dat maakt de uitdaging des te groter', zegt Moniz.

Als trouwe volgeling van Wiel Coerver, die de techniektraining introduceerde, staat bij Moniz het individu altijd centraal. Voortdurend speurt de Rotterdammer naar voetballers die het verschil kunnen maken. 'De rest van de spelers wordt vergeten.'

In Eindhoven zoekt hij naar de juiste balans tussen het technisch verfijnde voetbal dat hij graag wil zien en het resultaat dat hij nodig heeft. Dat gaat met ups en downs. Klinkende overwinningen worden afgewisseld met onbegrijpelijke nederlagen. Eindhoven staat veertiende in de eerste divisie. Te laag, in de ogen van Moniz die ook hoofdtrainer was bij HSV Hamburg en Red Bull Salzburg.

Werken in de eerste divisie vraagt iets anders dan het kneden van talent, maar het betekent niet dat hij afwijkt van zijn filosofie. Integendeel. 'Op welk niveau je ook werkt, het idee is hetzelfde. Scoren is scoren.'

Als techniektrainer van PSV gaf hij de jeugdspelers huiswerk op. De voetballers kregen een balletje ter grote van een handbal en een aantal oefeningen mee naar huis: kappen achter het standbeen, de bal meenemen onder de schoenzool en lichaamsschijnbewegingen.

Tijdens de trainingen moesten de spelers de schijnbewegingen in de partijen gebruiken. Eén tegen één, twee tegen twee en soms drie tegen drie op een half veld. Moniz verplichte de spelers acties te maken, de tegenstander te passeren om te kunnen scoren. Daar draait het tenslotte om. 'Veel voetballers vinden het moeilijk om in grote ruimtes te spelen omdat ze te statisch zijn.'

De techniektrainer genoot bij PSV van het talent van Ibrahim Afellay en Ismail Aissati, maar zag ook dat ze moeite hadden om in grote ruimtes te voetballen. Hij liet ze tweehonderd keer per training hun tegenstander op zoeken. Zelf gebruikt hij het woord 'penetreren'. Daarmee bedoelt hij dat een verdediger voorbij gespeeld moet worden om bij het vijandelijke doel te komen.

Als hoofdtrainer van Eindhoven ervaart hij hetzelfde probleem als in de jeugdopleiding bij PSV en Tottenham Hotspur: te weinig spelers kunnen een man passeren. Moniz legt zich er niet bij neer, ook al werkt hij tegenwoordig met minder kneedbare voetballers. 'Ik ben 52 en word elke dag beter.'

Tijdens trainingen zoekt hij naar oefeningen waarbij de techniek van zijn spelers geprikkeld wordt. In een positiespel laat hij de voetballers de bal verplicht twee keer raken. 'In het begin lag elke bal stil onder het lichaam. Nu nemen ze de bal mee in de richting waar de ruimte ligt.'

De trainer heeft zijn techniekvormen aangepast aan het niveau waarop hij werkt. Hij geeft geen schijnbewegingen meer op als huiswerk. Des te meer integreert hij de technische trainingsvormen met de dagelijkse krachttraining op het veld. Dat past beter bij de leeftijdsgroep. Moniz stelt zelf de kracht- en conditieschema's samen. Als afgestudeerd fysiotherapeut is hij bekend met het menselijk lichaam.

De techniek kan in zijn ogen alleen renderen als het lichaam fysiek in orde is. 'Je moet meer inhoud hebben dan nodig is voor de prestatie die je levert. Als je geen fysieke overcapaciteit hebt, kun je nooit loskomen van je tegenstander.'

Als voetballer speelde de middenvelder Moniz voor Eindhoven, Haarlem, RKC, Helmond Sport en het Belgische Eelko. Zijn achtergrond als fysiotherapeut combineerde hij met zijn ervaringen als voetballer. Via de jeugdopleiding van PSV en meerdere clubs in dertien landen is hij beland bij de club waar hij als voetballer zijn carrière begon.

'Ik heb als hoofdjeugdopleiding van Red Bull Salzburg met de jongste talenten in de jungle in Ghana getraind. Een jaar later was ik weer ergens hoofdtrainer. Zo is mijn trainerscarrière tot nu toe gelopen.'

Vindt hij het niet moeilijk om zich telkens weer aan te passen aan het niveau waarop hij werkt? 'Natuurlijk niet, ik houd van voetbal. Alles is trainbaar. Ik wil iets creëren wat er nog niet is.'