'Trump ontfermt zich over genegeerde populisten'

'Donald Trump heeft een populistische versie van de Republikeinse Partij dominant gemaakt. Maar hij heeft haar niet gecreëerd. De partij die Trump de nominatie gaf, werd gevormd door golven van nieuwe kiezers die de afgelopen veertig jaar aanspoelden op de Republikeinse kusten: George Wallace-zuiderlingen, Ronald Reagan-Democraten, Pat Buchanan-hooivorkpopulisten en Tea Party-voetsoldaten.'

'De Republikeinse Partij was blij met de stemmen van deze nieuwkomers, veelal uit de Amerikaanse arbeidersklasse, en accommodeerde hun culturele voorkeuren in sociale kwesties als abortus en het homohuwelijk. Maar wat het establishment niet deed was de economische agenda aanpassen aan de populistische impulsen - of zelfs maar overwegen of dat noodzakelijk was.'

'Trump deed dat wel. Waarom zagen zoveel slimme politici dit niet aankomen? 'Het is elitisme', zegt Tom Davis, oud-Congreslid uit Virginia. De houding van velen in de partij was lange tijd 'Wij zijn slim, zij zijn dom, en we voeden ze gewoon met abortus en wapens'.'

'John Sears, ooit politiek adviseur van Nixon en Reagan, zegt dat Nixon op dezelfde manier de overlopende Democraten verwelkomde als Trump nu een beroep doet op populisten. Zowel Trump als Nixon werden door de media en het politieke establishment van hun tijd verguisd.'

'Nixon voerde campagne 'tegen de elite-universiteiten en The New York Times en de episcopale kerk'. De zuidelijke strategie - waarbij hij de deur openzette voor Democraten die in 1968 op George Wallace, die voor segregatie was, hadden gestemd - hielp Nixon herkozen te worden in 1972. De partij kreeg een nieuwe populistische vleugel.'

Progressief beleid

'In 1980 werden zogeheten Reagan-Democraten aangetrokken door diens in normale taal uitgesproken declaratie dat progressief beleid hun gemeenschappen omlaag had gehaald. Hun oversteek naar de Republikeinen voltooide de consolidatie van deze partij in het Zuiden en zorgde ook voor de entree van ontevreden arbeiders uit andere windstreken.'

'Pat Buchanan riep in 1992 de partij op om de belangen van de middenklasse te verdedigen die het economisch moeilijk had. Hij noemde het voorbeeld van de houthakkers die geveld werden door federale pogingen de gevlekte uil te redden. Maar hij werd niet serieus genomen, omdat hij het niet ver schopte - wat ook kwam door de onafhankelijke kandidatuur van Ross Perot, die veel potentiële kiezers wegkaapte.'

'In 2000 schaarden Wall Street en de conservatieve vleugel zich achter George W. Bush. Maar de nieuwe Republikeinse kiezers uit de arbeidersklasse kregen genoeg van die traditionele economische formules. Die druk bleek het eerst in het Huis van Afgevaardigden, waar de Republikeinen rebelleerden tegen Bush' immigratiebeleid.'

'Niets gaf het hedendaagse leger populisten meer de wind in de zeilen dan de financiële crisis van 2007. Die voedde het wantrouwen jegens Wall Street en economische elites. Het voorstel die instellingen te redden spleet de Republikeinse Partij. De recessie van 2007-2009 halveerde het vermogen van veel Amerikaanse families. Vooral midden- en lagere inkomens werden hard geraakt, Amerikanen zonder hogere opleiding het hardst.'

Publieke woede

'Daarnaast erfde Trump het politieke activisme van de Tea Party-rebellie. Die ontvlamde in 2009 na de publieke woede over de federale redding van de hypotheekindustrie en hielp de Republikeinen in 2010 het Huis van Afgevaardigden over te nemen. De Republikeinse Partij moedigde deze nieuwe krachten aan, maar al snel daagden de Tea Party- populisten de leiding uit.'

'Ondertussen werd het geloof in vrijhandel - een kernzaak voor de Republikeinen - ondermijnd door angst over de economie. In 2010 al vond 52 procent van de Republikeinen dat vrijhandel de Amerikaanse economie schade deed, terwijl 21 procent vond dat het hielp.'

'Al met al, is de Republikeinse Partij de afgelopen veertig jaar langzaam maar zeker fundamenteel veranderd. Van de 100 armste districten stemden er 74 bij de presidentsverkiezingen van 2012 op de Republikeinse kandidaat Romney.'

'De Republikeinse Partij, lang thuishaven voor het country club-publiek, bankiers en grote bedrijven, wordt steeds meer voortgedreven door bezorgde kiezers uit de arbeidersklasse, ondernemers uit kleine stadjes en oudere Amerikanen. Tegelijk stoot haar culturele conservatisme andere traditionele Republikeinen uit stedelijke gebieden af.'

'Onder deze omstandigheden kwam Trump op het toneel, met zijn celebrity pose en profiterend van de argwaan tegen partijleiders en traditionele standpunten. Hij maakte zich de verontwaardiging meester en zette een generatie van conservatieve orthodoxie op zijn kop.'

_{Met medewerking van Arnout Brouwers}