Commentaar: Niet almacht maar onmacht is kernprobleem EU
Politici moeten het verschil kennen tussen 'luisteren naar burgers' en de overgave aan het populisme.
Een van de kenmerken van politiek in het tijdperk van populisme is dat de angst onder politici voor de 'volkswoede' soms een nog groter probleem wordt dan die volkswoede zelf. Een treffend voorbeeld hiervan geven deze week de twee toplieden van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker en Frans Timmermans.
Als een stel moderne gebroeders De Wit - die het volk verraden hebben door vluchtelingenquota voor te stellen, Griekenland te stutten, en Europa via handelsverdragen uit te leveren aan het Canadese grootkapitaal (en 'via de achterdeur' aan 'de Amerikanen') - haasten ze zich om uit de klauwen van het gepeupel te blijven.
De wijze waarop ze dit doen, is net zo simplistisch als de manier waarop de Britse tabloids verslag doen van nieuwe Europese wetten. Haardrogers, broodroosters en koffieautomaten zullen niet worden onderworpen aan Europese regels voor duurzame productie. Hetzelfde geldt voor bewegwijzeringsborden. Hoewel uit informatie van de Commissie zelf juist blijkt dat juist zulke regels effectief zijn bij het bereiken van continentbrede energiebesparing.
Dit is niet 'luisteren naar de burger' - dit is een knieval voor populistische sentimenten. Signalen van deze crisis onder centristisch georiënteerde politici zijn alom waarneembaar, ook nationaal. De gevolgen laten zich raden.
Langs de lijn staan rivaliserende machten te trappelen om gebruik te maken van de Europese zwakheden
Deze week is ook het vrijhandelshandels met Canada (voorlopig) gesneuveld. Eerder sneefden de Europese pogingen een verdeelsleutel voor vluchtelingen in te stellen. En stak een raadgevend Nederlands referendum een stokje tussen het EU-verdrag met Oekraïne. Langs de lijn staan rivaliserende machten te trappelen om gebruik te maken van de Europese zwakheden en verdeeldheid.
Kortom, hoe hard criticasters ook het tegendeel roepen: niet de almacht van de EU is een kernprobleem van deze tijd - maar haar onmacht. Daarbij gooien links én rechts gretig hout op de brandstapel. Inderdaad: de EU moet hervormd en flexibeler georganiseerd worden. Maar een Unie die toch al onder externe en interne druk lijkt te bezwijken, heeft geen staatslieden nodig die als een loos gebaar hun eigen arm willen afzagen. Dat is niet het antwoord op het populisme.