PvdA heeft genoeg van marktwerking

De PvdA presenteerde haar concept-verkiezingsprogramma vanavond in Rotterdam. Het marktdenken vraagt om bezinning, schrijft de commissie onder leiding van voormalig staatssecretaris Wim Meijer. Overheid en publieke sector moesten doelmatiger, maar op een aantal terreinen is dat 'doorgeslagen', vooral waar maatschappelijke waarden en vaardigheden 'te zeer in geld zijn uitgedrukt'.

De keuze tegen de markt, staat het scherpst beschreven in de plannen voor de zorg. Zorgverzekeraars krijgen van de PvdA weer een publieke taak, ze mogen niet meer concurreren. Er komt een uniforme polis voor de basisverzekering, en daar mogen zorgverzekeraars geen reclame meer voor maken. De PvdA wil ook af van het eigen risico.

Met de voorstellen voor de zorg zit de PvdA dichter bij de SP met haar nationale zorgfonds dan bij de VVD, de coalitiepartner die dit kabinet de minister voor volksgezondheid leverde, Edith Schippers. Zij zelf relativeert de marktwerking maar bij de PvdA is daar veel ongenoegen over. Die wordt nu verwoord in dit concept-programma, dat ook op andere terreinen een nogal linkse inslag heeft. Met die inhoudelijke verwijdering van de VVD hoopt de PvdA de teleurgestelde kiezer terug te winnen.

100.000 nieuwe banen

De PvdA bracht haar programma gisteren naar buiten in een bijzondere setting. Ook bij andere partijien speecht bij deze gelegenheid de politiek leider. Die heeft de PvdA wel: Diederik Samsom. Maar Samsom moet nog  strijden voor de positie van lijsttrekker, een verkiezing  waaraan ook Lodewijk Asscher, Jacques Monasch, Pelle Oosting en Gerard Bosman meedoen. Dus spraken alleen voorzitter Hans Spekman en Wim Meijer.

In de marge reageerde Diederik Samsom wel op de oproep van de politiek leider van Groenlinks, Jesse Klaver, voor progressieve samenwerking met PvdA, SP en D66. Samsom vindt progressieve samenwerking logisch. Volgens hem zouden de fracties van PvdA en GroenLinks wel kunnen fuseren. Daar is over gepraat, aldus Samsom. Klaver liet in Nieuwsuur weten niet achter een fusie te staan.

In het programma is traditioneel veel aandacht voor werk. De PvdA wil er in de publieke sector 100.000 banen bij. Deze conciërges, schoolassistenten, toezichthouders in het openbaar vervoer, krijgen 100 tot 120 procent van het minimumloon.

Het verkiezingsprogramma heet 'een verbonden samenleving'. Vertrouwde samenlevingsverbanden zijn weggevallen, het individu is het uitgangspunt, maar 'de onzekerheden en spanningen in onze tijd vragen er ook om meer en beter te investeren in wat ons allen bindt.' Veel verwacht de PvdA van initiatieven van onderop: de energiecoöperaties krijgen voorrang bij het gunnen van windmolenparken, buurtcoöperaties kunnen een bibliotheek redden, zorgcoöperaties geven vorm aan de zorg dichtbij huis. Door grootschaligheid te stoppen en nadruk te leggen op kleinschaliger burgerinitiatieven, moeten burgers weer vertrouwen krijgen in het land dat volgens de PvdA een van de beste landen ter wereld is om in te leven.

In hun rol als fractieleider en minister hebben Samsom en Asscher invloed gehad op het concept-programma. Kamerlid Monasch - geen onderdeel van de PvdA-top - is daar zeer verbolgen over. Hij wil het programma nog op punten kunnen veranderen mocht hij in december worden gekozen. Het PvdA-congres stelt het definitieve programma half januari vast. Het gaat nu de partij-inspraak in.