Direct naar artikelinhoud

Uitgerekend RTL neemt afscheid van Zwarte Piet

Niet het Sinterklaasjournaal van de NTR, maar de commerciële omroep RTL stopt met Zwarte Piet. 'Hij past niet meer in het huidige tijdsbeeld', vindt de omroep, die per direct overstapt op 'Schoorsteen Piet'.

RTL kiest voor de Schoorsteen Piet. Deze Piet is vanaf nu de enige Piet die in de RTL-programma's te zien is.Beeld anp

'Als een deel van Nederland zich gekwetst voelt, waarom zou je er dan niets aan doen?', zegt Kim Koppenol, manager corporate communicatie bij RTL. 'We hopen een einde te maken aan die voortdurende discussie over Zwarte Piet. Het is tijd dat het Sinterklaasfeest weer in het teken komt te staan van gezelligheid en saamhorigheid.'

Na veel gesprekken met voor- en tegenstanders van Zwarte Piet kiest RTL voor een piet met zwarte vegen op zijn gezicht, omdat hij door de schoorsteen naar binnen komt. 'Dat komt dicht bij het oorspronkelijke verhaal waarmee de meesten van ons zijn opgegroeid. We passen eigenlijk alleen zijn uiterlijk aan.' De omroep volgt het voorbeeld van de Stichting Sinterklaas in Amsterdam, die in 2014 de 'schoorsteenpiet' introduceerde. 'Die keuze voelt voor ons goed, natuurlijk en logisch. We wilden in één keer deze stap zetten. Dat doe je niet met een gefaseerde verandering, daarmee zou je de discussie alleen maar rekken.' Het besluit komt als een verrassing. Nog geen jaar geleden liet de RTL-directie op de valreep anders gekleurde pieten verwijderen uit Ik Hou van Holland. Koppenol: Dat was het gevolg van een communicatiestoornis met het team achter de show. Gekleurde pieten waren geen bewuste keuze van ons. Op dat moment zochten we nog naar een goed alternatief voor Zwarte Piet. Dat is er nu.'

RTL komt binnenkort met een nieuw kinderprogramma, in de aanloop naar het Sinterklaasfeest. Daarin doen alleen schoorsteenpieten mee, net als bij eventuele bezoeken van Sinterklaas aan andere programma's. Voor adverteerders geldt een overgangsperiode van een jaar, want het is te laat is om reclamecampagnes met Zwarte Pieten aan te passen.

Paul Römer, algemeen directeur van de NTR, neemt het besluit voor kennisgeving aan: 'Wij varen onze eigen koers, die is onafhankelijk van RTL of wie dan ook. De opnames van het Sinterklaasjournaal zijn al afgerond, het resultaat is vanaf 9 november te zien op televisie.' Over het NTR-programma woedt al jaren een fel debat, omdat veel kinderen de gebeurtenissen daarin zien als 'het echte verhaal'. Veel scholen en gemeenten volgen de lijn van het Sinterklaasjournaal. Toch willen de makers geen moreel kompas van de samenleving zijn. Ze lopen niet volgens Römer niet voorop, maar weerspiegelen slechts het maatschappelijk debat.

We wilden in één keer deze stap zetten. Dat doe je niet met een gefaseerde verandering, daarmee zou je de discussie alleen maar rekken
Kim Koppenol, manager corporate communicatie bij RTL

Boycot

Twee jaar geleden sloeg de tv-show een nieuwe weg in, zo leek het, met roetveegpieten. Vorig jaar was het merendeel van de pieten toch weer zwart. Drie acteurs stapten daarna op. Ruim honderd Bekende Nederlanders vroegen de NTR dit voorjaar in een open brief het voortouw te nemen in de zwartepietendiscussie. Dat het uiterlijk van Zwarte Piet ook in het Sinterklaasjournaal zal veranderen is vanzelfsprekend, beklemtoont Römer. 'De vraag is alleen op welke manier, en hoe snel. Komend seizoen gaan we in ieder geval verder op de ingeslagen weg. Of het dus weer van alles wat wordt, inclusief een aantal Zwarte Pieten? Precies.'

Begin oktober organiseerde minister Asscher van Sociale Zaken een gesprek met organisaties die een rol spelen in het maatschappelijke debat over Zwarte Piet. RTL was daarbij, de NTR niet. Dat gesprek eindigde met een gezamenlijke oproep tot kalmte in het zwartepietendebat. Recentelijk werd de Kinderombudsman bedreigd na een rapport waarin ze pleitte voor aanpassing van Zwarte Piet, en was er ophef over het besluit van supermarktketen Jumbo om Zwarte Piet niet langer af te beelden op huismerkproducten.

Wij varen onze eigen koers, die is onafhankelijk van RTL of wie dan ook
Paul Römer, algemeen directeur van de NTR
Een clownspiet tijdens de landelijke intocht van Sinterklaas in Gouda in 2014.Beeld anp

Op het besluit van RTL is 'heftig gereageerd', zegt RTL-woordvoerster Koppenol. Op Twitter wordt veel gebruikgemaakt van de hashtag #boycotrtl. 'Dat hoort bij de dynamiek van sociale media, het is een uiting van boosheid. We hopen dat de mensen die zich zo voelen inzien dat wij dit doen met de beste bedoelingen. Gelukkig is er ook veel lof voor onze keuze.'

Tachtig procent van de Nederlanders wil niet dat Zwarte Piet van kleur verandert, bleek eind vorig jaar uit een enquête van actualiteitenprogramma EenVandaag onder 25 duizend mensen. Koppenol: 'Ik weet niet hoe representatief dat cijfer is. Feit is dat sommigen vinden dat Zwarte Piet onderdeel is van onze traditie, en anderen zich gediscrimineerd voelen. We hebben begrip voor beide standpunten. Het gaat in deze discussie niet om gelijk halen, maar om begrip hebben voor elkaar. Als je het gevecht blijft aangaan, leidt dat niet tot een oplossing. We willen het Sinterklaasfeest teruggeven aan de kinderen.'

Het gaat in deze discussie niet om gelijk halen, maar om begrip hebben voor elkaar
Kim Koppenol