Christopher Marlowe krijgt credits als co-auteur van Shakespeare
"Now join your hands, and with your hands your hearts", schreef William Shakespeare in zijn derde toneelstuk over Hendrik Vl. Zelf lijkt de grootste schrijver van Groot-Brittannië aan deze oproep tot samenwerking gehoor te hebben gegeven, want volgens wetenschappers schreef hij de drie toneelstukken over de Engelse koning niet alleen, maar samen met dichter Christopher Marlowe.
De twee zestiende eeuwse schrijvers, die vaak worden afgeschilderd als rivalen, belanden deze maand als co-auteurs op de kaft van een nieuwe Oxford uitgave van het complete werk van Shakespeare. Een onderzoeksgroep van 23 wetenschappers aan de Oxford University is er na jarenlange tekstanalyse van overtuigd geraakt dat Marlowe credits verdient, schrijft de Britse krant The Guardian.
De drie toneelstukken over Hendrik de Zesde zijn deel van Shakespeares vroege werk. Hij was toen nog een beginner, terwijl Marlowe al gevierd auteur was. Het was al eerder bekend dat ten minste acht van Shakespears werken met behulp van anderen zijn geschreven. De Oxford-wetenschappers zeggen nu dat het minstens om 17 van zijn 44 toneelstukken gaat.
Het was niet raar dat schrijvers indertijd zeiden: doe jij de eerste akte, dan begin ik vast aan de tweede.
Samen schrijven was de norm
Shakespeare-kenner Paul Franssen, docent bij de opleiding Engels aan de Universiteit Utrecht, is niet erg verbaasd. "Samen schrijven was in die tijd schering en inslag. Het idee van een schrijver die alleen achter zijn bureautje zit, bevangen door inspiratie, bestond toen nog niet. Schrijvers moesten, net als journalisten nu, onder hoge druk produceren. Het was niet raar dat ze soms zeiden: doe jij de eerste akte, dan begin ik vast aan de tweede."
Of William Shakespeare hierdoor een minder groot schrijver is? "Och nee", reageert Franssen. "De stukken over Henrik Vl zijn zeker niet zijn beste werk, dat kwam pas later."
Controversiële methode
De wetenschappers hebben de toneelstukken van Shakespeare stilistisch getest met een computerprogramma dat de frequentie van woordgebruik meet. Franssen noemt deze methode 'ietwat controversieel'. "Je kunt wel iets beweren, maar hoe kan je controleren of de inkomsten juist zijn?"
Franssen geeft het voorbeeld van Don Foster. Deze wetenschapper ontwikkelde in de vorige eeuw het programma Shaxicon, waarmee hij zowel oude als moderne teksten analyseerde op basis van woordgebruik. Hij ontmaskerde een terrorist op basis van zijn taalgebruik in bombrieven, maar schreef ook een gedicht onterecht aan Shakespeare toe.
Franssen: "De aanwezigheid van Marlowe in Shakespeares werk blijft met deze methode enigszins onzeker. Het valt niet te bewijzen, hoogstens aannemelijk te maken. Betere methoden dan deze hebben we niet, totdat iemand een tijdmachine kan bouwen en het aan de mensen zelf kan gaan vragen." Ofwel, zoals Shakespeare (waarschijnlijk) zelf schreef in zijn bekende toneelstuk Hamlet, 'The rest is silence'.
Betere methoden dan deze hebben we niet, totdat iemand een tijdmachine kan bouwen en het aan de mensen zelf kan gaan vragen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
