'Nederland moet 100 duizend hectare bos bijplanten voor klimaat en als biobrandstof'
Er moet honderdduizend hectare nieuw bos in Nederland worden aangeplant, een gebied groter dan de Veluwe. De nieuwe bomen helpen tegen de opwarming van het klimaat, het hout kan dienen als duurzame energiebron en helpt de bouwsector aan hout. Het plan wordt woensdag voorgesteld tijdens de Nationale Klimaattop in Rotterdam. Het is uitgewerkt door onder andere de houtsector, Staatsbosbeheer en de Universiteit Wageningen. Gert-Jan Nabuurs, hoogleraar Europese bossen in Wageningen, is een van de opstellers van het actieplan.
Waarom zouden we honderdduizend hectare aan bomen moeten aanplanten in Nederland?
'Eind vorig jaar hebben we in Parijs het klimaatakkoord getekend. We willen minder CO2-uitstoot. Bomen kunnen daar aan bijdragen. Bomen slaan CO2 op, zo lang als ze leven. Ook als je de boom later kapt en gebruikt voor de bouw, dan blijft de CO2 in het hout opgeslagen.
'Bovendien willen we dat onze economie minder afhankelijk wordt van fossiele brandstoffen zoals steenkool en olie. Houtige biomassa is een goed alternatief. Nu importeren we het meeste hout.'
We zijn een dichtbevolkt land met veel uitstoot
Wat is het effect van bossen op de CO2-uitstoot?
'In de Europese Unie is alle bos nu al goed voor het compenseren van 12 tot 13 procent van de CO2-uitstoot. Daar hoef je dus feitelijk niets voor te doen, die bomen zijn er al. In Nederland is het effect minder groot, want we hebben relatief weinig bos. Bomen vangen hier 3 tot 4 miljoen ton CO2 op, ofwel 2 procent van het totaal. We zijn een dichtbevolkt land met veel uitstoot.'
Nederland woekert al met de ruimte. Waar laten we al die extra bomen?
'Honderdduizend hectare is 2 procent van Nederland, dus dat valt te overzien. In het Groene Hart, tussen Amsterdam, Den Haag en Rotterdam is bijvoorbeeld ruimte. In Zeeuws-Vlaanderen is plek voor vijfduizend hectare bomen. In Groningen en Drenthe is in de Veenkoloniën en het Oldambt ruimte voor dertigduizend hectare bos. In Brabantse bossen, de Achterhoek en Peel moet je vooral denken aan behoud en herstel.
'Je kunt denken aan meer bomen in bestaande natuur- en recreatiegebieden, aan productiebossen in braakliggende bouwgrond en aan industrieterreinen. Het is een optelsom van uitbreiding, tijdelijke productielocaties, ander beheer en herstel van bestaande bossen.'
Veel van de bossen die we nu kennen, zijn rond 1900-1910 aangeplant voor houtproductie
Hoe gaan we in Nederland nu om met onze bossen?
'Als je verschillende mensen vraagt, zal je verschillende antwoorden krijgen. Onze bossen zijn niet direct in gevaar, maar ze hebben wel te lijden van verdroging en depositie, het neerslaan van minerale stoffen en gassen van bijvoorbeeld de intensieve landbouw. Ook klimaatverandering speelt de bossen nu al parten.
'Er wordt heel weinig geïnvesteerd in bos. Aan goed beheer, ook voor de houtproductie. Veel van de bossen die we nu kennen, zijn rond 1900-1910 aangeplant voor houtproductie. Die hebben ook onderhoud nodig.'
In de jaren tachtig draaide alles om zure regen, waardoor bossen massaal zouden sterven. Daar hoor je niks meer van.
'Zure regen staat nog op het netvlies van veel mensen. Deel van de sterfte deed zich voor in Oost-Europa. We dachten dat die trend zich zou uitbreiden naar de rest van Europa, en dat viel gelukkig mee. In Oost-Europa zijn veel bruinkoolcentrales gesloten. De luchtkwaliteit is echt wel verbeterd in Europa. Bovendien is het besef gegroeid dat sterfte ook hoort bij de natuurlijke dynamiek van een bos.'
Het plan om honderdduizend hectare aan bomen te planten, kost 3 miljard euro. Wie gaat dat betalen?
'Deels kijken we naar het Rijk en provincies, maar ook naar de houtverwerkende industrie, grotere en kleinere boseigenaren. En je kunt aan EU-investeringsfondsen denken. '