Direct naar artikelinhoud

Ook Saturnusmaan Dione heeft 'ondergrondse' oceaan

Een wak hakken en een duik nemen is er voorlopig nog niet bij, maar diep onder het stijf bevroren oppervlak van Dione, een maan van de planeet Saturnus, ligt een oceaan van vloeibaar water. Dat schrijven onderzoekers van de Koninklijke Sterrenwacht van België in het vakblad Geophysical Research Letters. De Dione-oceaan zou 65 kilometer diep zijn, en bevindt zich onder een 100 kilometer dikke ijskorst.

Kraters en ijskliffen op het bevroren oppervlak van de Saturnusmaan Dione.Beeld NASA

Vloeibaar water op zo'n grote afstand van de zon betekent dat er een energiebron is - zo goed als zeker de getijdenwerking van Saturnus. Water en energie zijn twee basisbehoeften voor leven. In de Dione-oceaan zouden dus mogelijk micro-organismen kunnen voorkomen. In de contactzone van de oceaan met de rotsachtige kern kunnen ook voedingsstoffen voorkomen, aldus Attilio Rivoldini, een van de onderzoekers.

Dat de dikke ijskorst van Dione op een oceaan van vloeibaar water moet drijven, is afgeleid uit metingen aan de topografie en de zwaartekracht van de 1125 kilometer grote ijsmaan, verricht door de Amerikaanse planeetverkenner Cassini.

Het is inmiddels een natte boel aan het worden in de buitendelen van het zonnestelsel. Eerder werd al ontdekt dat er onder de ijskorst van de kleinere Saturnusmaan Enceladus een oceaan schuilgaat. Cassini heeft daar zelfs geisers van waterdamp gezien. Ook de Jupitermaan Europa heeft water onder het oppervlak; afgelopen week nog zijn metingen van de Hubble Space Telescope gepubliceerd die doen vermoeden dat ook hier waterdamp de ruimte in wordt geblazen.

Zelfs van de grote manen Titan (bij Saturnus) en Ganymedes (bij Jupiter) wordt aangenomen dat ze een deels vloeibare mantel hebben. En Amerikaanse planeetonderzoekers kwamen onlangs met de claim dat ook de verre dwergplaneet Pluto een oceaan verbergt onder zijn bevroren oppervlak. Al met al komt er elders in het zonnestelsel veel meer water voor dan in alle zeeën en oceanen op aarde.

Het is een natte boel aan het worden in de buitendelen van het zonnestelsel

'Dit is de zoveelste in de rij van ijsmanen waar diepe vloeistoflagen zijn gevonden', reageert planetair geoloog Bert Vermeersen van de TU Delft. Hij tekent er wel bij aan dat de conclusie van de Belgische onderzoekers grotendeels is gebaseerd op modelberekeningen. 'Je wilt dit natuurlijk wel checken, bij voorkeur door er een ruimtesonde heen te sturen.'

Je wilt dit natuurlijk wel checken