Vaker dementie bij oudere migrant
Amsterdam
Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Özgül Uysal-Bozkir, die vandaag promoveert aan de Universiteit van Amsterdam.
De groep migranten die in de jaren zestig (als gastarbeider of uit de koloniën) naar Nederland kwam, is nu op leeftijd. Onderzoek van Uysal-Bozkir onder 2254 ouderen toont voor het eerst aan dat oudere migranten kwetsbaarder zijn voor dementie dan hun Nederlandse leeftijdsgenoten. Ook hebben zij vaker last van eenzaamheid en depressieve klachten.
De kwetsbaarheid van migranten komt voort uit een waaier aan factoren, zegt Uysal-Bozkir. ‘Sociaal-economische status speelt een rol bij dementie en oudere migranten hebben het vaak niet breed.’ Ook hebben mensen met hart- en vaataandoeningen of diabetes een verhoogd risico op dementie. Deze aandoeningen komen (onder meer door genetische aanleg) vaker voor bij migranten van Turkse, Marokkaanse en Hindoestaanse afkomst.
Eenzaamheid en depressieve klachten kunnen ook leiden tot dementie of een voorstadium daarvan zijn. ‘Mogelijk worstelt deze groep –?vaak afkomstig uit een wij-cultuur met veel sociale contacten – met de meer individuele Nederlandse cultuur.’
Ook de migratiegeschiedenis speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van geestelijke problemen, zegt de onderzoekster. ‘Zijn de verwachtingen uitgekomen of niet? Is er heimwee? Zulke vragen moet een arts allemaal stellen.’
tennisbal
Uysal-Bozkir onderzocht in haar studie of de gebruikte testen wel cultuur-neutraal waren. Een bejaarde van Turkse komaf bij een geheugentest een tennisbal tonen is niet hetzelfde als deze afbeelding aan een Nederlandse oudere laten zien, geeft de onderzoekster als voorbeeld. ‘Die Turkse man of vrouw heeft waarschijnlijk nooit getennist. Ook iets om rekening mee te houden bij de test: de meerderheid van de Turkse en Marokkaanse ouderen is analfabeet en ongeschoold.’
Max Stek, hoogleraar ouderenpsychiatrie in het VU medisch centrum (VUmc) en werkzaam bij GGZ Ingeest in Amsterdam, noemt de bevindingen van Özgül Uysal-Bozkir belangrijk. Hij wijst op internationale studies waaruit ook blijkt dat migrantenouderen vaker dement worden. ‘Maar drie of vier keer zo hoog, lijkt me wel erg hoog.’
Stek noemt als beperking van de studie dat er een hoge uitval van deelnemers was, zo ontstaat een tussentijdse selectie die kan vertekenen. Uysal-Bozkir noemt dit zelf ook een van de beperkingen van haar onderzoek. <
