Sociale investeerder stapt in exploitatie peeskamers
Amsterdam
Sociaal investeringsfonds Start Foundation gaat met behulp van de gemeente peeskamers in vier panden op de Amsterdamse Wallen uitbaten. Een nieuwe onderneming van sekswerkers gaat de ramen huren. Het experiment met een sociale verhuurder is een lang gekoesterde wens van de gemeente, die zo machtige tussenpersonen op de Wallen buitenspel wil zetten en de werkomstandigheden voor prostituees denkt te verbeteren.
Het gaat om veertien ramen in vier voormalige bordelen, drie aan de Oudezijds Achterburgwal en een in de Boomsteeg. Start Foundation maakt de aankoop van de panden vandaag bekend, tijdens een persconferentie waar ook burgemeester Eberhard van der Laan aanwezig is. Nadat het fonds de panden van de gemeente heeft gekocht, worden de kamers verhuurd aan My Red Light. Deze nieuwe stichting omschrijft zichzelf als ‘het eerste seksbedrijf in Nederland en Europa waar sekswerkers zelf de dienst uitmaken’.
Het gemeentebestuur probeert sinds 2007 de uitbuiting van prostituees, mensenhandel en het samenklonteren van criminele organisaties op de Wallen intensief tegen te gaan. De afgelopen tien jaar zijn veel bordeelhouders uitgekocht en is het aantal ramen met meer dan een kwart teruggebracht, tot 320 nu. Uiteindelijk blijven er 308 open. Daarnaast probeert de gemeente de prostitutie in één postcodegebied (1012) te concentreren, om scherper toezicht te kunnen houden.
geld als water
Volgens de gemeente Amsterdam maakt hun afhankelijkheid van raamexploitanten het voor sekswerkers lastig eisen te stellen over werkomstandigheden. Net als in Utrecht, waar de burgemeester de prostitutiezone langs het Zandpad sloot, zit Van der Laan dus in een lastig parket. Prostituees eisen ramen waar zij veilig en tegen een schappelijk tarief hun werk kunnen doen, terwijl overgebleven pandjesbazen, die volgens de autoriteiten het risico op ‘misstanden’ op de Wallen vergroten, juist geld als water verdienen. En net als in Utrecht, waar de gemeente bezig is een ‘bonafide’ prostitutiegebied in te richten, zoekt Amsterdam sinds vorig jaar actief naar een oplossing die de macht aan sekswerkers zelf geeft.
Van der Laan zoekt de oplossing dus in ‘een coöperatie van sekswerkers’, schreef hij anderhalf jaar geleden al in een brief aan de gemeenteraad. Zijn hoop is dat sekswerkers ‘meer zelfstandig’ hun werk kunnen doen in ‘een prostitutiebranche zonder misstanden en met goede werkomstandigheden’. Om die reden wordt het experiment achter de schermen ook wel ‘scharrelprostitutie’ genoemd.
Hoewel Van der Laan in brieven aan de gemeenteraad steeds schreef dat er onder prostituees grote behoefte bestaat aan een coöperatie, wordt het experiment lang niet door alle sekswerkers met open armen ontvangen. De ironie wil dat de economische positie van veel prostituees door het sluiten van ramen juist is verslechterd. Door de groeiende concurrentie om beschikbare werkplekken – voor sommige ramen zijn inmiddels wachtlijsten – is de huurprijs op veel plekken gestegen. Een nachtdienst kost een sekswerker tegenwoordig zo’n 175 euro huur, waar dit vorig jaar nog 165 euro was. Vrouwen met onvoldoende klanten om de kamerhuur op te brengen zien zich hierdoor genoodzaakt via internet of in andere steden werk te zoeken.
pleister
Belangenvereniging Proud noemt het project hierom ‘één grote afleidingsmanoeuvre’. Woordvoerster Yvette Luhrs: ‘Dat veertien ramen aan sekswerkers worden teruggegeven verandert niks aan het feit dat steeds meer vrouwen hun baan kwijtraken omdat zoveel ramen worden gesloten.’ Volgens Luhrs is My Red Light ‘hartstikke leuk voor die dames’, maar schiet de rest van de sekswerkers er niets mee op. ‘Zoveel sekswerkers willen zelf exploitant worden, maar die vergunning wordt nooit afgegeven. Dit prestigeproject is een hele kleine pleister op een grote stinkende wond.’
De locatie voor het experiment, bij de Boomsteeg midden in het Wallengebied, was al langer bekend. Het gaat om panden die NV Stadsgoed, een samenwerkingsverband van woningcorporatie Stadgenoot en de gemeente, in 2007 voor 25 miljoen euro kocht van ‘dikke Charles’ Geerts. Terwijl de voormalige ‘koning van de Wallen’ van zijn geld genoot op een landgoed in Kenia, zocht Stadsgoed voor veel ramen nieuwe bestemmingen, zoals werkruimtes voor jonge modeontwerpers. De panden rond de Boomsteeg hield Stadsgoed echter achter de hand als ‘wisselgeld’ voor exploitanten die elders in de stad ramen zouden sluiten. Dit wisselgeld gebruikt Van der Laan nu als vestigingsplaats voor een ‘schoon’ seksbedrijf. <
Start Foundation is een stichting (met oud-politici Han Noten en Femke Halsema in het bestuur) die zich inzet om kwetsbare groepen met een achterstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen. De stichting investeert bijvoorbeeld in een garnalenpellerij waar mensen met een verstandelijke beperking in dienst zijn, of een ict-bedrijf waar het personeelsbestand bestaat uit mensen met autisme. Het kapitaal van de stichting is afkomstig uit de verkoop van uitzendbureau Start aan uitzendorganisatie USG. Start was eind jaren zeventig opgezet door werkgevers, werknemers en overheid als een uitzendbureau dat zich inzette voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt.
