Teruglezen - Trump volop in de verdediging, Clinton veel beter voorbereid

09:12 dinsdag 27 september 2016

Onlinepeilingen zijn doorgaans minder betrouwbaar maar opvallend is dat Donald Trump in veel van deze peilingen als de winnaar wordt gezien. Uit zo’n peiling van Time blijkt dat de miljardair met overmacht het debat heeft gewonnen. Van de 832 duizend deelnemers wees 59 procent Trump aan als de winnaar en 41 procent Clinton.

De half miljoen deelnemers aan een snelle CNBC-peiling vonden ook dat Trump had gewonnen. Ook met overmacht. Van hen zag 61 procent de Republikein als de winnaar en 39 procent vond dat Clinton het beter had gedaan.

Een onlinepeiling van The Hill, een blad voor politiek nieuws, vond ook dat Clinton had verloren. Van de ruim 84 duizend onlinestemmers, wees 59 procent Trump als de winnaar aan. Clinton blijft steken op 36 procent. Nog drie andere onlinepeilingen gaven hetzelfde beeld weer. Zijn dit allemaal Trump-aanhangers die na het debat massaal besloten om Trump op het internet uit te gaan roepen als de winnaar?

Neersabelen
In de eerste uren na het debat domineerde een meer professionele peiling van CNN waaruit juist het tegenovergestelde bleek. Van de 521 geregistreerde kiezers die werden ondervraagd, zag 62 procent Clinton als de winnaar en slechts 27 procent schaarde zich achter Trump. Manco van deze peiling was echter dat er veel meer Democratische kiezers in de groep zaten dan Republikeinse kiezers. Toch werd deze peiling door veel media gebruikt om aan te geven dat Clinton had gewonnen.

Trump sabelde deze CNN-peiling dan ook meteen neer. Direct na afloop van het debat zei hij al dat hij de onlinepeilingen zou winnen. Dit gebeurde ook steeds na de veertien debatten in de Republikeinse voorverkiezingen die hij allemaal won. Trump verspilde dinsdag geen tijd en ging meteen twitteren over de gunstige peilingen online. ‘Bedankt!’, tweette hij. ‘Weer vier nieuwe peilingen die zeggen dat de Beweging heeft gewonnen.’

08:12 dinsdag 27 september 2016

Clinton en de Democraten mogen tevreden zijn maar voorzichtigheid is toch geboden. In de voorverkiezingen bleek namelijk steeds dat Donald Trump toch niet was afgeschreven als hij het duidelijk minder deed in een van de 14 debatten. Dat kan nu ook weer het geval zijn. Vooral mannelijke blanke kiezers, die in meerderheid voor Trump zijn, oordeelden dinsdag minder negatief over zijn debatoptreden dan vrouwen.

In de komende dagen moet blijken in de peilingen in de belangrijkste staten, of Clinton met haar goede prestatie de opmars van Trump heeft kunnen stoppen. Een waarschuwing voor Clinton is ook dat 47 procent van de kiezers, zo bleek uit een snelle peiling van CNN, zegt dat het optreden van het tweetal er niet voor heeft gezorgd dat ze op haar of Trump gaan stemmen. Zo’n 38 procent gaf aan dat ze nu meer geneigd zijn om op Clinton te gaan stemmen.

06:51 dinsdag 27 september 2016

Democraten waren in de uren na het debat nog in een hoera-stemming. 'Hij werd ontmaskerd', aldus Clintons campagnemanager John Podesta. 'Hij had geen plannen. Hij had niks te zeggen. Hij verspreidde leugens. Bijvoorbeeld dat hij tegen de Irakoorlog was. Het was een laag moment toen hij weer zei dat hij zijn belastingaangiftes niet wilde vrijgeven. Zij had iets te zeggen en hij niet. Er was één persoon in de zaal die de rol van opperbevelhebber straks kan overnemen. En hij was dat niet.'

Ook Paul Begala, de campagnestrateeg van Bill Clinton in 1992, was vernietigend. 'Hij begon sterk maar hij werd zwakker en zwakker', aldus Begala. 'Hij was grof, neerbuigend, lichtgeraakt. Clinton ontmantelde hem.'

Op Google domineerde Trump vóór het debat wat betreft zoekopdrachten. Na het debat was dit compleet omgeslagen. Clinton was in alle vijftig staten de kandidaat naar wie het meest werd gezocht.

06:20 dinsdag 27 september 2016

Donald Trump bestreed direct na afloop dat hij het niet zo goed had gedaan in het debat. 'Het ging wel goed', zei hij. 'De eerste online-peilingen zijn fantastisch. Het ging beter dan ik had verwacht. Ik heb mijn punt gemaakt.' De miljardair nam de ongewone stap om de 'spin room', waar de deskundigen van beide partijen reageren op het debat, te betreden. Dit is ongewoon voor een presidentskandidaat.

Trump liet doorschemeren dat hij de seksschandalen van Bill Clinton ter sprake wilde brengen tijdens de confrontatie. 'Maar ik heb respect voor Chelsea Clinton', zei hij over de dochter van de Clintons die in de zaal was. Chelsea is ook een goede vriendin van zijn dochter Ivanka. Trump: 'Ik heb niet gezegd wat ik wilde zeggen.' Wellicht zal hij dit wel gaan doen in de twee andere debatten om Clinton op dit punt alsnog te beschadigen.

Trumps vroegere campagneleider, Corey Lewandowsky, was ontevreden dat veel belangrijke onderwerpen niet aan de orde kwamen. 'Zoals immigratie en Obamacare, onderwerpen waar de kiezers mee bezig zijn', aldus Lewandowsky. 'Dit debat ging niet over het FBI-onderzoek naar Clintons e-mailschandaal. En over haar opmerking dat de Trump-aanhangers sneue types zijn. Ze wist alles van wat Trump in het verleden ooit heeft gezegd. Maar tegen de FBI zei ze 39 keer op vragen over het schandaal dat ze het allemaal niet wist.'

05:07 dinsdag 27 september 2016

Wie heeft het debat gewonnen? Twee groepen onbesliste kiezers die voor de grote Amerikaanse omroepen het debat volgden, wezen Clinton na afloop direct aan als de winnaar. Van één groep zagen 18 van de 20 kiezers Clinton als de winnaar van het debat. Van de andere groep, zeiden 16 van de 22 kiezers dat Clinton veel beter was dan Trump.

De eerste reacties van politieke commentators zijn ook niet gunstig voor Trump. Hij zou zich teveel en onnodig in de val hebben laten lokken door Clinton. Terwijl zij rustig naar hem luisterde en heel goed voorbereid overkwam, onderbrak Trump haar voortdurend. Ook leek hij vaak ongeduldig. Trump werd volgens een telling van VOX 47 keer onderbroken. Clinton daarentegen zeventig keer.

Op de 'split screen' zagen de kijkers voortdurend hoe Trump gehaaid was om Clinton te onderbreken. Door zijn verdedigende houding leek de beheerste Clinton veel meer presidentieel. 'Trump was Trump en het was niet goed', aldus David Axelrod, een voormalige campagnestrateeg en adviseur van president Obama. 'Dit was een slechte avond voor Trump.'

04:26 dinsdag 27 september 2016

Clinton betoogt dat Trump nooit president mag worden omdat hij ooit Amerika's duizenden kernwapens onder zijn hoede krijgt. 'Iemand die geprovoceerd wordt door een tweet, mag nooit de beschikking krijgen over kernwapens', zegt ze als Trump betoogt dat hij wel degelijk het temperrament heeft om president van de VS te zijn. 'Hij zegt dat hij een plan heeft om IS te vernietigen. Maar hij heeft helemaal geen plan. '

Trump: 'We kunnen niet de politieman van de wereld zijn. Alles wat ze zegt, kon de afgelopen tien jaar al zijn gedaan. Je moet kunnen onderhandelen met landen. We verdedigen landen als Saoedi-Arabië.' Hij betoogt dat Clinton niet het incasseringsvermogen heeft om president van de VS te zijn. 'Ze heeft ervaring, dat geef ik toe. Maar die ervaring deugt niet', zegt hij.

Clinton slaat terug en wijst op haar harde werk als minister van Buitenlandse Zaken. 'Als Trump elf uur moet getuigen voor een Congres-commissie, dan kan hij met mij praten over incasseringsvermogen', zegt ze over haar getuigenis voor de Benghazi-commissie. Ook wijst ze erop dat hij zo vaak negatief sprak over vrouwen. Clinton: 'Hij noemde vrouwen vette varkens, sloddervossen en honden. Hij is iemand die zegt dat zwangere vrouwen een overlast zijn voor werkgevers. Het ergste wat hij ooit zei, tegen een vrouw die deelnam aan een Miss-verkiezing, was dat ze Miss Piggy was.'

04:09 dinsdag 27 september 2016

Clinton zegt voor het eerst tegen Trump dat hij ongeschikt is voor het presidentschap en als opperbevelhebber van de krijgsmacht. Ze zegt dit tijdens een betoog over de vele hacks in de VS, onder andere op de Democratische Partij. Volgens haar moedigt Trump de Russen aan om de hacks te plegen. Trump: 'Wie zegt dat het de Russen waren? Het kunnen ook de Chinezen zijn. Het kan iemand van vierhonderd pond zijn die op zijn bed ligt.'

Na een betoog van Clinton wat ze tegen IS gaat doen, gaat Trump volop in de aanval. Hij noemt haar aanpak van de situatie in Irak en de bestrijding van IS, evenals het afzetten van de Libische leider Kadhafi in 2011 'een ramp'. Als Clinton hem erop wijst dat hij ooit zelf voor de invasie van Irak was, reageert hij meteen. Trump: 'Fout. Fout. De situatie in het Midden-Oosten is een bende. Deels door jou. We moeten IS verpletteren. Jij trok de Amerikaanse troepen uit Irak terug. IS was klein, nu zijn ze actief in dertig landen.'

Trump verheft regelmatig zijn stem. 'Ik heb een betere temperament dan zij', zegt hij zonder blikken of blozen. 'Dat is mijn belangrijkste eigenschap. Ik heb een winnend temperament. Zij niet.' Als Trump minutenlang aan het woord is en haar afbrandt en zij eindelijk mag reageren, reageert Clinton met humor. 'Wow', zegt ze met een lach. 'Oké. Zeg nog meer gekke dingen.'

03:52 dinsdag 27 september 2016

Clinton en Trump krijgen de eerste vraag over de rassentegenstellingen in de VS en de commotie over het doodschieten van zwarte Amerikanen door vaak blanke agenten. ‘We moeten orde en recht weer herstellen’, zegt Trump, wijzend op de vele doden in steden als Chicago door de gestegen criminaliteit. ‘Illegalen plegen moorden.’

Hij geeft president Obama de schuld van de situatie in Chicago. Trump verdedigt zijn voorstel om het omstreden ‘stop en frisk’ in te voeren in Chicago. De politie kan dan iedereen op straat aanhouden die verdacht lijkt. Clinton: ‘Stop and frisk was ongrondwettig. Orde en recht is niet voldoende. We moeten het institutioneel racisme ook aanpakken.'

Trump: 'Stop and frisk was effectief in New York. Het had een grote impact op de veiligheid.' Hij herhaalt dat Democratische politici zoals Clinton de zwarten en latino's in de binnensteden al decennia in de steek laten. Trump wordt hierop geconfronteerd met zijn beschuldiging dat president Obama mogelijk niet in de VS is geboren. Trump: 'Het kwam door mij dat hij zijn geboortecertificaat uiteindelijk openbaar maakte. Hij had het al veel eerder moeten doen.'

Clinton valt hem fel aan en beschuldigt hem van 'een racistische leugen' om Obama en de zwarte Amerikanen te beschadigen. 'Hij begon zijn politieke activiteiten met deze racistische leugen dat president Obama geen Amerikaans staatsburger was', aldus Clinton.

03:34 dinsdag 27 september 2016

Trump opent voor het eerst de aanval op Clintons e-mailschandaal. Op een vraag waarom hij zijn belastingaangiftes niet openbaar heeft gemaakt, zegt Trump dat hij dit best wil doen. 'Als zij haar 30 duizend vernietigde mails overhandigt, dan geef ik mijn aangiftes vrij', zegt hij. Clinton: 'Hij heeft wat te verbergen. We weten niet welk belastingtarief hij heeft en aan wie hij geld verschuldigd is. We weten het gewoon niet.'

Clinton geeft toe dat ze een fout beging door een prive-server te gebruiken voor haar e-mails toen ze minister was. Ze had het beter niet kunnen doen, zegt ze. Clinton houdt het daarbij. Trump: 'Dat was meer dan een fout.'

03:20 dinsdag 27 september 2016

Het debat is twintig minuten gaande en Trump valt volop aan. Hij wijst erop dat ze ze al zo lang in de politiek zit en, in zijn ogen, nu pas met oplossingen komt. Clinton wordt in de verdediging gedrukt over de grote handelsverdragen, zoals NAFTA, die volgens Trump zoveel banen hebben gekost. 'Je hebt geen plan', zegt hij steeds over haar economische plannen. 'Je gaat de belastingen verhogen.'

Clinton verwijst naar haar website dat dit niet klopt. Ze lijkt moeite te hebben om Trump te bestrijden. 'Ik denk dat ik aan het einde van de avond voor alles verantwoordelijk zal worden gesteld', zegt ze lachend. 'Waarom niet?', vraagt Trump. 'Een typische politicus', zegt hij over haar antwoorden. 'Veel gepraat maar geen oplossingen.'

03:02 dinsdag 27 september 2016

Na een minutenlange stilte in de zaal, kan het debat beginnen. Debatleider Lester Holt ontvangt Clinton en Trump. Clinton is gestoken in een rode pak. Ze komen op elkaar af. 'Hoe gaat het met je, Donald?', vraagt Clinton terwijl ze Trump de handen schudt. De eerste vraag is aan Clinton: 'Waarom is ze een betere keuze dan Trump?', vraagt Holt. Clinton houdt een betoog over hogere belastingen voor de rijken en het steunen van de werkende Amerikanen.

Trump begint meteen met een herhaling van zijn eerdere verklaringen dat de vlucht van banen naar Mexico moet worden gestopt. 'We moeten dit stoppen, dat onze banen worden gestolen door deze landen', aldus Trump over Mexico en China. Clinton komt met haar eerste aanval op Trump: dat hij vooral de belangen van de rijke Amerikanen zal behartigen.

Ze wijst erop dat hij ooit begon met een miljoenenlening van zijn vader en daarom, in tegenstelling tot veel Amerikanen, bevoorrecht opgroeide. Clinton betoogt dat Trumps economische plannen niket deugen en het begrotingstekort alleen maar zal vergroten. 'Hij verdiende aan de crisis', zegt ze over de winst die Trump maakte ten tijde van de crisis.

02:54 dinsdag 27 september 2016

Nog acht minuten. Bill Clinton komt in de zaal evenals de zonen en dochters van Trump. De aanwezigen zijn net geïnstrueerd om niet te klappen of te reageren tijdens het debat. Lester Holt, de debatleider, herhaalt dit nog een keer en gaat zitten. Holt geeft zo meteen het signaal dat Clinton en Trump het podium kunnen opkomen. Het 'Debat van de Eeuw' kan beginnen.

02:34 dinsdag 27 september 2016

Clinton, die net is aangekomen gestoken in het rood, had lange tijd moeite om iemand te vinden die Trump wilde spelen toen ze zich voorbereidde op het debat. Uiteindelijk werd het haar voormalige adviseur op het State Department, Philippe Reines. Hij gooide de afgelopen dagen, tijdens de oefensessies met Clinton, talloze harde beschuldigingen richting Clinton. In de stijl die we gewend zijn van Trump. Dit meldt CNN.

Reines confronteerde Clinton onder andere met het Monica Lewinsky-schandaal, de stagiaire die in 1998 Bill Clinton bijna het presidentschap kostte. Reines, een politiek consultant, wierp Clinton ook toe dat ze enorme bedragen toucheerde voor toespraken in Wall Street. Clinton werd hierop ook aangevallen in de debatten met Bernie Sanders. Voor een toespraak kreeg ze gemiddeld een kwart miljoen dollar. Verwacht wordt dat Trump haar Wall Street-connecties ook zal bekritiseren.

01:39 dinsdag 27 september 2016

Nog een kleine anderhalf uur en in de zaal zitten al vele prominente gasten, van Clintons campagne-voorzitter John Podesta en bokspromoter Don King tot voormalig presidentskandidaat Jesse Jackson. Bill Clinton zal volgens sommige Amerikaanse media niet in de zaal zijn, mogelijk vanwege de nieuwe ophef in het weekeinde over zijn overspel. Hij zal zich tot het laatste moment achter het podium ophouden.

Onder de aanwezigen is wel Huma Abedin, Clintons naaste vertrouweling. Abedin ging vorige maand met verlof nadat haar man, oud-Congreslid Anthony Weiner, opnieuw verzeild raakte in een sexting-schandaal met diverse vrouwen.

Ze besloot van Weiner te scheiden. Abedin, die altijd in de nabijheid van Clinton verkeerde en mede haar campagne leidde, verdween van het toneel om Clinton niet in verlegenheid te brengen. Abedin wordt genoemd als chef-staf van Clinton in het Witte Huis als de verkiezingen worden gewonnen. Dit is een van de machtigste functies in het Witte Huis.

Ze begon als stagiare voor Clinton, toen deze First Lady was. Abedin wordt vaak 'Clintons schaduw' genoemd omdat ze al twintig jaar niet van Clintons zijde wijkt. Ze is echter ook omstreden omdat ze, als ambtenaar op het State Department, hand-en-spandiensten verleende voor de in opspraak geraakte Clinton Foundation. Lees hier een portret van Huma Abedin.

01:03 dinsdag 27 september 2016

Donald Trump wordt steeds aangevallen vanwege zijn klare taal, maar de Democratische minderheidsleider in de Senaat kan er ook aardig wat van. Clinton-bondgenoot Harry Reid, die in november afscheid neemt, neemt Trump al maanden op de korrel. Maar uren voor het debat opende hij de zwaarste aanval tot nu toe op de omstreden Republikein.

Reid noemde de miljardair in de Senaat ‘een racist’. Hij bekritiseerde ook de Amerikaanse media dat ze het niet aandurven om hem zo te noemen, vanwege Trumps vele omstreden uitspraken over onder andere Mexicaanse immigranten en moslims.

Reid: 'Er is één woord dat velen in de media vermijden: racist. Ze noemen hem nooit een racist. Maar hij is een racist. Donald Trump is een racist. Het is een woord dat ik niet vaak gebruik. Donald Trump gelooft niet in de racistische dingen die hij zegt. Hij zegt het met een bedoeling, om mensen naar beneden te halen en om te denigreren. Dat is wie hij is.’

Het is niet duidelijk of de aanval van Reid gepland was, zo vlak voor het debat. Sommigen zagen het als een bewuste actie om Trump en zijn campagne op te jagen en boos te maken. Zijn aanval had wel meteen effect. Alle grote Amerikaanse nieuwsmedia besteden er meteen volop aandacht aan.

Donna Brazile, waarnemend voorzitter van de Democratische Partij, weigerde Reid te bekritiseren. ‘Ikzelf zal Trump niet besmeuren zoals hij president Obama heeft besmeurd’, zei Brazile op CNN. Ze doelde hiermee op de opmerkingen van Trump in de afgelopen jaren dat Obama waarschijnlijk niet in de VS werd geboren en daarom geen president mocht worden. Clinton heeft tot nu toe nooit zulke harde woorden gebruikt tegen Trump. Ze noemde Trump tot nu onder andere een ‘bigot’, iemand die grossiert in vooroordelen.

24:01 dinsdag 27 september 2016

Donald Trump is als eerste aangekomen op de Hofstra Universiteit in Hempstead in New York. Een lachende Trump, met in zijn kielzog Secret Service-agenten, kwam vanavond aan op de campus van de particuliere universiteit die in de vorige eeuw werd opgericht door een rijke zoon van Friese immigranten. Clinton bevindt zich nog in een hotel op Long Island waar ze zich vandaag nog grondig voorbereidde op het debat.

Trump bekeek onder andere het debatpodium in de zaal waar zo'n duizend gasten een stoel hebben bemachtigd. Onder hen zijn studenten die via een loting het debat binnen mogen volgen. Beide campagnes zijn ook plaatsen toegewezen voor hun gasten en aanhangers. Het debat kent geen pauzes. Clinton en Trump moeten is zes segmenten van 15 minuten vragen beantwoorden. Beide kandidaten mogen elk twee minuten praten, gevolgd door een discussie van tien minuten.

23:33 maandag 26 september 2016

Hillary Clinton zal om 03.00 als eerste beginnen in het debat. Met een muntje werd vanavond op de Hofstra Universiteit in Hempstead besloten dat zij als eerste een vraag van debatleider Lester Holt zal beantwoorden. Trump krijgt daarna de gelegenheid om in twee minuten te reageren. Het debat gaat vooral over nationale veiligheid, de economie en de toekomst van de VS.

Ook is besloten dat Clinton het katheder rechts van Holt krijgt. De miljardair zal dus links op het televisiescherm te zien zijn. Of beide kandidaten liever de andere katheder hadden willen hebben, is niet bekend. Omdat Clinton als eerste moet beginnen, kan Trump rustig afwachten. De druk op beide kandidaten is groot omdat naar verwachting honderd miljoen Amerikanen het debat zullen zien. Acht van de tien kiezers zegt het debat te zullen gaan volgen. Zo'n 27 miljoen kiezers weten nog niet op wie ze gaan stemmen.

23:21 maandag 26 september 2016

Kan Donald Trump het debat vannacht winnen door naar behoren te presteren, terwijl Clinton juist veel beter uit de hoek kwam. De Clinton-campagne maakt zich daar grote zorgen om. Trumps medewerkers benadrukten vanavond dat de druk vooral ligt op Clinton, dat ze altijd goed is geweest in debatten en dat ze alle details weet van de talloze beleidsplannen die ze tot nu toe heeft gepresenteerd. Met deze ‘spin’ wil de Trump-campagne de verwachtingen voor de miljardair omlaag schroeven. Doel: verkopen na afloop dat hij het prima heeft gedaan, zelfs als Trump in die anderhalf uur niet geweldig was.

‘We willen geen dubbele standaard vanavond’, aldus Clintons campagneleider Robin Mook over de wijze waarop Trump en Clinton na het debat zullen worden beoordeeld. ‘Hij mag niet liegen en ermee wegkomen.’ Ook Clintons woordvoerder Brian Fallon hield in de afgelopen uren interview na interview om te benadrukken dat Trump hetzelfde zal moeten worden beoordeeld als de politiek meer ervaren Clinton.

‘De lat ligt hoog voor Trump’, zei Fallon. ‘De kiezer wil weten wat zijn beleidsvoorstellen zijn. En hij moet stoppen met liegen. Zo’n 70 procent van wat hij beweert, klopt niet ’ Kortom, aldus de Clinton-campagne, als Trump niet naar behoren presteert, dan mag hij er niet mee wegkomen.

22:41 maandag 26 september 2016

Zowel Clinton als Trump hebben zich maandag nog goed voorbereid op het debat. Clinton, die vanavond arriveerde op Long Island, hield een aantal sessies met de medewerkers die haar tot nu toe hebben voorbereid op de confrontatie met Trump. Ze hield onder andere ‘mock-sessies’ waarin de Republikein werd nagespeeld door een van haar medewerkers.

Clinton wilde zich zo voorbereiden op mogelijke beledigingen en felle uithalen van Trump tijdens het debat. ‘We hebben ons voorbereid op allerlei Trumps die we mogelijk zullen zien’, aldus haar woordvoerder Brian Fallon. Het Clinton-kamp houdt er namelijk ook rekening mee dat de naar verwachting honderd miljoen kijkers juist een ‘beleefde’ Trump zullen zien. Een Trump die Clinton mogelijk prijst omdat ze, als vrouwelijke kandidaat, het Glazen Plafond in de politiek wist te doorbreken.

Op deze manier zou Trump willen proberen meer vrouwelijke kiezers voor zich te winnen. De miljardair heeft vandaag, zo liet zijn campagne weten, niet geoefend met iemand die Clinton nadeed. Trump heeft zich de afgelopen weken verzet tegen een al te grondige voorbereiding. Hij wil zo authentiek mogelijk overkomen. ‘Hij heeft zich wel goed voorbereid’, zei de Republikeinse partijvoorzitter Reince Priebus. ‘Hij is er klaar voor. Hij heeft het prima gedaan in de debatten tijdens de voorverkiezingen. Trump zal vandaag zijn visie voor de toekomst van het land geven. We zullen een gedisciplineerde Trump zien.’

20:44 maandag 26 september 2016

Donald Trump heeft niet Gennifer Flowers, een van de twee vrouwen met wie Bill Clinton vreemd ging, maar Benghazi-overlevende Mark Geist uitgenodigd om vooraan te zitten tijdens het debat. Clinton-criticus Geist is een van de Amerikaanse militairen die de aanval in 2011 overleefde van jihadisten op het consulaat van de VS in het Libische Benghazi. Hij was toen een CIA-contractor.

Clinton, toen minister van Buitenlandse Zaken, wordt sindsdien door de Republikeinen ervan beschuldigd te hebben gefaald bij de bescherming van de Amerikaanse slachtoffers. Ook familieleden van de vier slachtoffers, waarvan een deel Trump steunt, bekritiseren haar al jaren.

Geist sprak ook op de Republikeinse conventie in juli. In het weekeinde viel Trump flink uit nadat duidelijk was geworden dat miljardair Mark Cuban, die de miljardair steeds op de korrel neemt, door Clinton was uitgenodigd om op de eerste rij te zitten.

Dit werd door het Trump-kamp gezien als een actie om de Republikein te ontregelen en af te leiden tijdens het debat. Trump dreigde zaterdag Flowers uit te nodigen. Zijn campagne besloot echter af te zien van dit plan. Verwacht wordt dat Trump tijdens het debat erop zal hameren dat Clinton blunderde tijdens de aanval in Benghazi. Verwacht wordt dat Clinton in het debat haar ervaring op het terrein van de buitenlandse politiek zal benadrukken. De Amerikaanse ambassadeur in Libië was indertijd een van de slachtoffers. Trump was tegen de afzetting van Moamar Kadhafi.

20:26 maandag 26 september 2016

Hoe staan Trump en Clinton ervoor in de peilingen vlak voor het debat? Het tweetal staat landelijk gelijk. Uit nieuwe peilingen blijkt ook dat Trump het verschil in de cruciale staten blijft verkleinen. Zo ligt Pennsylvania, een van de drie 'swing states' die hij moet winnen, nu plotseling binnen zijn bereik. Trump zal vannacht vooral vrouwelijke kiezers voor zich moeten winnen.

Uit twee peilingen blijkt dat het verschil landelijk tussen de Republikein en de Democraat te verwaarlozen is. Vergeleken met vorige verkiezingen is dit ongekend in deze fase van de presidentsrace. Veel belangrijker zijn echter de opiniepeilingen in de veertien staten die zullen bepalen wie het Witte Huis wint, zoals bijvoorbeeld Pennsylvania.

Daar is het verschil nog maar drie procent: 44 procent voor Clinton en 41 procent voor Trump. Dit kan het zelfvertrouwen van Trump vannacht flink opkrikken. Lees in dit artikel hoe het tweetal is verwikkeld in een nek-aan-nekrace.

20:05 maandag 26 september 2016

Waar moet u vannacht op letten? Volg bijvoorbeeld het eerste halfuur goed. Campagneleiders bedenken oneliners en strategieën voor de eerste 30 minuten, want de eerste indruk blijft hangen bij de kijker. Bovendien beslist een kijker dan nog of hij van zender gaan wisselen, en beginnen journalisten aan hun eerste stuk. Het zijn wellicht de enige 30 minuten die tellen.

Natuurlijk ook: kan Trump zichzelf beheersen tegenover de vrouw die hij maandenlang heeft beschimpt? Zijn de kandidaten zenuwachtig? Begaan ze kapitale blunders? Zoals Gerald Ford die in 1976 verklaarde dat er geen sprake was van overheersing door de Sovjet-Unie van Oost-Europa.

Het publiek kan dit debat ook een factor zijn. Op de eerste rij heeft de Clinton-campagne Mark Cuban gezet, miljardair en een uitgesproken criticus van Trump. Hij dreigde Gennifer Flowers uit te nodigen, de vrouw met wie Bill Clinton vreemd ging. Lees in dit artikel waar u op moet letten in het debat.

19:54 maandag 26 september 2016

Niet alleen de presidentskandidaten staan in de schijnwerpers tijdens het eerste grote debat tussen Hillary Clinton en Donald Trump vanavond in New York. Ook de debatleider, en misschien wel de tv-journalistiek in het algemeen, is onderwerp van discussie. Moet Lester Holt ingrijpen als er onwaarheden worden verkondigd?

De Clinton-campagne belegde vrijdag een speciale telefonische persconferentie om daarop aan te dringen. 'Het is de rol van de moderator om die leugens te benoemen en te corrigeren', aldus camapagneleider Jennifer Palmieri, die negentien pagina's rondstuurde met leugens die Trump tot dusver tijdens de campagne heeft verteld. 'Als hij dat niet doet geeft hij Donald Trump een oneerlijk voordeel.'

Lees in dit artikel van Amerika-correspondent Michael Persson van de Volkskrant over de discussie in de VS of de debatleider de kandidaten moet corrigeren als ze onwaarheden verkopen.

19:43 maandag 26 september 2016

Het debat op Long Island wordt mogelijk een van de best bekeken tv-programma's ooit in de VS. Het record is nu in handen van de comedy-serie MASH: zo'n 100 miljoen kijkers. Het best bekeken presidentiële debat is nog altijd die tussen Ronald Reagan en president Jimmy Carter in 1980 toen tachtig miljoen kijkers aan de buis gekluisterd waren.

In tegenstelling tot Trump, die moed put uit zijn 'natuurlijke' debatoptredens in de voorverkiezingen, heeft Clinton zich minutieus voorbereid op het treffen. Haar campagne onderzocht met name hoe Trump kan worden uitgelokt om uit zijn vel te springen. Een Trump die voor honderd miljoen kiezers 'door het lint gaat', ook al is het maar kort, kan funest zijn voor zijn campagne. De presidentsdebatten, zo leert de praktijk, worden vaak immers slechts door één moment bepaald. Lees in dit artikel van verslaggever Stieven Ramdharie over het belang van de genadeklap maandag in het debat.