Mag de waarheid meedoen in het Clinton-Trump-debat?

Voor de kijkers is het wel prettig als er een objectieve meetlat langs de uitspraken wordt gelegd. Maar Donald Trump, die aantoonbaar het meest te vrezen heeft van een waarheidspolitie, is bij voorbaat tegen. "Als je met iemand debatteert, en ze maakt een fout, of ik maak een fout... dan werp je het de ander voor de voeten", zei hij donderdag in een tv-interview.

Maar het is de vraag hoe lang politieke debatten immuun kunnen blijven voor de opmars van het factchecken. De laatste jaren spelen daar op feiten controleren gespecialiseerde sites en rubrieken een steeds prominentere rol.

Zowel Democratische als Republikeinse politici krijgen regelmatig een 'pants on fire' (rijmt op 'liar') beoordeling van Politifact of de zwaarste straf van de Washington Post, vier Pinokkio's.

Maar terwijl je zou verwachten dat zulke sites de discussie op het rechte pad houden, blijkt dat lang niet altijd het geval. Die sites worden gelezen door politici, journalisten en kiezers die enorm geïnteresseerd zijn in de politiek. Daardoor komen politici er vaak rustig mee weg als ze in interviews of in redevoeringen dingen beweren die al lang zijn kapotgecheckt.

Een voorbeeld daarvan is de stellling van Donald Trump dat hij altijd tegen de oorlog in Irak is geweest, terwijl er nota bene een opname uit 2002 is waarop hij er mee instemt. En Hillary Clinton blijft maar zeggen dat haar nogal aparte emailbeleid als minister van binnenlandse zaken 'toegestaan' was. Dat was het niet.

Voor degenen die zich op de hoogte stellen van wat waar is en wat niet, is het enorm frustrerend om toe te kijken terwijl die leugens gedebiteerd worden, zonder dat de journalisten die het interview afnemen of de toespraak verslaan er iets van zeggen. Wat voor kromme opvatting van objectiviteit is dat, klagen ze.

Die frustratie bereikte een voorlopig hoogtepunt na een dubbel-interview van Matt Lauer, net als Holt een prominente presentator bij NBC, maar dan van het lichtvoetiger ochtendprogramma Today. Lauer deed zijn best te laten zien dat hij meekan met de beste politieke journalisten, maar terwijl hij Clinton hard aanpakte over haar emails, liet hij Trumps uitspraak over Irak rustig passeren. Een storm van kritiek was zijn deel.

Die woede van kijkers en collega's wil Lester Holt natuurlijk niet over zich heen krijgen. Maar hij moet ook oppassen dat hij niet de indruk wekt het voorzien te hebben op een van beide kandidaten, wat makkelijk kan als een van beiden meer liegt dan de ander.

Hoe Holt het zal aanpakken, heeft hij nog voor zich gehouden. Trump is er niet gerust op. "Holt is een Democraat. Het systeem is doorgestoken kaart, het zijn allemaal Democraten", zei hij in een interview met de bevriende zender Fox News. Maar het weekblad Time factcheckte dat. Holt is Republikein.