Direct naar artikelinhoud

Wantrouwen tegen 'armenhulp'

Sfeerbeeld van de buurt Betondorp in de Amsterdamse Watergraafsmeer. De buurtbewoners op de foto spelen geen rol in onderstaand verhaal.

Hoe zorg je ervoor dat mensen die weinig te besteden hebben alle steun krijgen waarop ze recht hebben? Met die vraag zit de Amsterdamse wethouder Arjan Vliegenthart (SP) sinds vorig jaar bleek dat hij met armoederegelingen die hij deels zelf had opgetuigd maar twee derde van de arme Amsterdammers bereikte.

Tot onvrede van Vliegentharts partijgenoten. Want armoedebestrijding is zo ongeveer dé reden dat de SP twee jaar geleden ging meebesturen in Amsterdam, voor het eerst in de geschiedenis. Vandaag dient SP-raadslid (en kandidaat-Kamerlid) Peter Kwint een voorstel in om 'er een tandje bij te zetten'.

Dat voorstel komt voort uit een ronde door de armste buurten van de stad. Want meebesturen of niet, de SP wil een actiepartij blijven.

Hoe hebben jullie het aangepakt?
"We hebben een motie ingediend in de raad dat het bereik omhoog moet. Maar dat is alleen maar papier, dat vonden we te makkelijk. Dus zijn we ook de elf armste buurten van de stad ingegaan, een half jaar lang. Flyeren, bij mensen aanbellen, hulp aanbieden in buurthuizen bij het invullen van formulieren."

En? Wat leverde dat op?
"Het was goed om feeling te krijgen voor waar het om gaat als je het over armoede hebt. Soms waren mensen afhoudend. 'Hoezo, denk je dat ik arm ben?!' Armoede, daar zit nog een stigma op. Of ze begonnen: 'Ach, al die politici ...' Het wantrouwen is groot en de afstand tussen de gemeentepolitiek en de mensen zelf ook - daar schrok ik van.

"Ik kwam een oma tegen die tijdelijk haar kleinkinderen in huis had genomen, maar daardoor meteen gekort werd op haar uitkering. Of mensen die medische kosten niet konden betalen. Of het maar even zonder wasmachine deden, omdat ze geen nieuwe konden betalen.

"En inderdaad, er waren ook mensen die de steun waarop ze recht hadden niet kregen. Bijvoorbeeld omdat ze al geld kregen uit één potje en er daarom van uitgingen dat dat alles was. Maar de gemeente heeft, geloof ik, wel zestien of zeventien steunregelingen. Alleen, mensen weten dat niet."

Het was goed om feeling te krijgen voor waar het om gaat als je het over armoede hebt.
Peter Kwint, raadslid SP

Wat wil de SP daaraan doen?
"We vragen de gemeente om activistisch beleid: de gemeente moet er ook zelf op uittrekken. En we willen ook, heel concreet, dat meer mensen een kledingbon krijgen. Nu krijgen ouders van kinderen tot veertien jaar één keer per jaar zo'n bon. Waarom niet tot zeventien? En waarom alleen een laptop voor middelbare scholieren? Op de basisschool wordt die ook al gebruikt, en veel mensen kunnen die niet betalen."

Hadden Vliegenthart en zijn ambtenaren niet zelf moeten doen wat de SP-fractie gedaan heeft: de buurten in?
"Natuurlijk. Dat is ook wel gebeurd. Maar er moet een tandje bij."

Moet dat opgevat worden als kritiek op de eigen wethouder?
"Zo kan je het zien. Maar dat kan Vliegenthart wel hebben, hoor. Hij is zelf trouwens ook een keer met ons meegeweest. De SP wil een activistische partij blijven. Voor ons is de hoogste vorm van politiek niet: kritische vragen stellen aan de wethouder."

De SP wil activistisch blijven en trekt de wijken in voor controle op het eigen beleid.

Een abonnement op armoede?
Eén maatregel heeft wethouder Arjan Vliegenthart al genomen: als iemand een aanvraag doet voor steun uit een van de gemeentelijke armoederegelingen, kijken ambtenaren meteen of er recht is op andere vormen van steun. De Amsterdamse VVD, coalitiegenoot van de SP, noemde dat 'een abonnement op armoede'. Maar, zegt Roeland van Geuns, lector armoedebestrijding aan de Hogeschool van Amsterdam, "als je een regeling hebt, is het logisch om ervoor te zorgen dat die goed gebruikt wordt." Dat mensen geen beroep doen op de steun is geen Amsterdams probleem, ook andere gemeenten zitten ermee. En eenvoudige oplossingen zijn er niet, zegt Van Geuns. "Het gaat om twee groepen: mensen die vinden dat ze het niet nodig zouden moeten hebben en mensen die de weg ernaartoe niet kennen."

Helpt het om van deur tot deur te gaan en mensen hulp te bieden, zoals de SP deed? "Hoe persoonlijker, hoe beter", zegt Van Geuns.

Lees ook

Geselecteerd door de redactie