Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

Geheime dienst moet in de steek gelaten spion 1,1 miljoen betalen

De MIVD liet de geheime agent vallen, die daarop in gevaar kwam en zijn inkomstenbron verloor.

Exterieur Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD.
Exterieur Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD. Foto Robin van Lonkhuisen / ANP

De militaire inlichtingendienst MIVD moet de voormalige spion Ibrahim A. een schadevergoeding van 1,167.000 euro betalen. Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag bepaald. De zakenman was tussen 2006 en 2007 actief als geheim agent in Afghanistan, totdat de dienst plotsklaps alle banden met hem verbrak.

Twitter avatar HaagseRechtbank Rechtbank Den Haag De Staat veroordeeld tot schadevergoeding voor voormalige agent van Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.
https://t.co/Osth8w8p3j

Dat laatste bracht A. in serieus gevaar. Hij had vele Afghaanse politieke en maatschappelijke hoogwaardigheidsbekleders in zijn persoonlijke en professionele netwerk. A. speelde informatie over deze personen onder codenaam “de Windhond” door aan de MIVD. Ook bemiddelde hij naar eigen zeggen tussen Nederland en de Talibaan en regelde hij onder meer valse stempels in paspoorten voor Nederlanders.

In 2007 wilde de MIVD van de spion af. In plaats van de band met de man zorgvuldig af te bouwen, werd hij volgens de rechtbank aan zijn lot overgelaten nadat hij medio 2007 Afghanistan verliet. “Dit terwijl de zakenman als gevolg van zijn uitgebreide netwerk in Afghanistan een groot afbreukrisico kende”, aldus de rechter.

Lees ook een eerder artikel waarin A. zijn verhaal doet: Aannemer / Wapenhandelaar / Klusjesman / Spion / Echtgenoot

Tussenvonnis

In een tussenvonnis op 11 november vorig jaar bepaalde de rechtbank al dat A. recht had op een schadevergoeding omdat de MIVD zijn zorgplicht had geschonden. De zakenman beweert zelf dat hij in 2009 bedreigingen heeft ontvangen van personen uit zijn netwerk, die hem dwongen Afghanistan halsoverkop te verlaten. Berooid kwam hij in Nederland aan, waar hij zelfs een tijd in de daklozenopvang verbleef.

Daardoor kwamen al zijn bedrijfsactiviteiten in dat land stil te liggen en heeft hij veel bezittingen achter moeten laten. A. eiste zelf een bedrag van 5 miljoen euro van de Staat. Volgens hem is dat nog maar een deel van de werkelijke financiële schade die hij heeft opgelopen.

De rechter acht bewezen dat de bedreigingen die A. ontving verband houden met het feit dat de MIVD de relatie met zijn oud-spion niet zorgvuldig heeft afgebouwd. Kortom, zijn netwerk keerde zich tegen hem toen bekend werd dat A. gespioneerd had voor de Nederlanders en hij moest vluchten voor zijn leven.

Lees ook: Rechter: geheime dienst liet spion in de steek

Lagere schade

De rechtbank schat de totale schade lager in: op 1.945.000 euro. Daarvan moet de Staat 60 procent aan de man betalen. Volgens de rechter is dat het deel van de schade dat veroorzaakt is door onzorgvuldig handelen van de MIVD. De rest is aan andere factoren te wijden, aldus de rechter.

De MIVD en het ministerie van Defensie ontkenden de afgelopen jaren dat de man een spion was geweest en zette hem weg als een liegende, opportunistische vrijbuiter. De rechter achtte echter voldoende bewezen dat de man werkte voor de dienst.

Uit onderzoek van deze krant bleek eerder dit jaar dat Defensie een riante afvloeiingsregeling had getroffen met twee MIVD-medewerkers die bij de zaak betrokken waren, op voorwaarde dat zij zouden zwijgen over hun werkzaamheden in het buitenland. Deze geheim agenten, die nu rond de vijftig zijn, krijgen tot hun pensionering hun salaris volledig doorbetaald zonder dat zij nog hoeven te werken. Ze zijn ook bevorderd.