Onderzoek: rat gebruikt snorharen om windrichting te bepalen
Ratten gebruiken hun snorharen om de windrichting te bepalen. Door de wind meegevoerde geuren helpen de ratten waarschijnlijk om hun voedsel sneller te vinden en roofdieren te vermijden.
Dit blijkt uit experimenten van onderzoekers van de Northwestern University in Illinois, gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances.
'Dit onderzoek beschrijft een nieuwe manier waarop dieren zich oriënteren', reageert bioloog Herwig Leirs van de Universiteit Antwerpen, niet betrokken bij de nieuwe studie.
De onderzoekers leerden vijf vrouwelijke ratten een luchtstroom te lokaliseren. In een arena werden vijf ventilators geplaatst, waarvan er slechts één een briesje de proefopstelling in blies. Als een rat de actieve ventilator vond, klonk er een kliksignaal waarna de rat als beloning een paar slokken water kreeg.
Vervolgens knipten de onderzoekers de snorharen van de ratten af en herhaalden ze het experiment. Nu hadden de ratten meer moeite de juiste ventilator te vinden. Ze zigzagden ook meer door de arena. Blijkbaar zijn de snorharen cruciaal voor de juiste oriëntatie ten opzichte van de wind.
De ratten werden getraind om op de luchtstroom te reageren. Kan dit onderzoek wel vertaald worden naar wilde ratten?
Absoluut, reageert hoogleraar Mitra Hartmann, die het onderzoek leidde. 'Een wilde rat moet voortdurend opletten voor roofdieren. Als een rat aan de hand van een luchtstroom de locatie van een roofdier kan bepalen, kan dit het verschil betekenen tussen leven en dood.'
Als een rat aan de hand van een luchtstroom de locatie van een roofdier kan bepalen, dan kan dit het verschil betekenen tussen leven en dood
Zwitsers zakmes
Snorharen zijn als een Zwitsers zakmes met diverse functies. Net zoals mensen vertrouwen op hun vingertoppen, gebruiken ratten hun snorharen om de omgeving af te tasten. Ook in het sociale leven van de rat spelen snorharen een rol. Als twee ratten ruzie hebben, bewegen de snorharen meer tijdens hun ontmoetingen.
Dieren met een bijzonder gevoel voor richting:
- De mestkever kijkt naar de melkweg om zijn mestballetje in de juiste richting te rollen. De balletjes moeten naar het nest, om de jongen te voeden.
- Haaien kunnen elektrische velden waarnemen met speciale organen in hun snuit: de ampullen van Lorenzini. Dat is handig, want prooien hebben ook een elektrisch veld rond zich.
- Reisduiven vinden de weg naar huis terug dankzij het magnetische veld van de aarde.
- Zeehonden gebruiken hun snorharen om de stromingsrichting van het water en de locatie van prooien te bepalen.
- Zalmen vertrouwen op hun reukzin om hun geboorteplek terug te vinden, waar ze zich voortplanten.