Opmars Engels in collegezaal is onstuitbaar

Amsterdam

Dat blijkt uit een inventarisatie van de Volkskrant van 1632 opleidingen aan dertien universiteiten. Nederlandse studies worden zeldzamer, vooral bij masteropleidingen. Bij minder dan 30 procent van de bijna 1200 masters is Nederlands de voertaal, de rest is in het Engels. Drie Nederlandse universiteiten bieden alleen nog Engelstalige masters aan. Ook bij de 435 bacheloropleidingen, die lange tijd hoofdzakelijk in het Nederlands werden gegeven, is Engels steeds vaker de voertaal.

Meer dan de helft van alle masterstudenten volgde vorig jaar een studie in het Engels, blijkt uit cijfers van de koepel van universiteiten VSNU. Voor bachelorstudenten was dat zeker één op de vijf.

Veel grote studies als economie en rechten worden nog wel in het Nederlands gegeven. Maar de Radboud Universiteit biedt vanaf september een grote studie als psychologie ook in het Engels aan. Universiteiten hebben de afgelopen jaren nieuwe Engelstalige opleidingen opgericht, en voor een deel zijn ook Nederlandstalige studies overgegaan op het Engels.

concurrentie

Universiteiten kiezen voor Engels om beter aan te sluiten op de internationale academische wereld en om de concurrentie aan te gaan met universiteiten wereldwijd. Studenten worden zo optimaal voorbereid op een internationale (academische) carrière, is de gedachte.

Engelstalig onderwijs is ook een middel om meer studenten uit het buitenland te trekken. Vooral universiteiten aan de grens zoals de Radboud Universiteit en de Universiteit Twente mikken op extra toevoer van internationale studenten om de terugloop van Nederlandse studenten te compenseren.

Ook het hbo verengelst. Hoeveel opleidingen in het Engels worden aangeboden is niet bekend. De Vereniging Hogescholen heeft alleen cijfers uit 2013: toen was 15 procent van de opleidingen in het Engels. Waarschijnlijk ligt dat percentage inmiddels hoger. Avans stelt vanaf september als eerste hogeschool eisen aan het niveau van het Engels van alle studenten. Wie slecht scoort krijgt geen diploma.

steenkolen-Engels

Het oprukkende Engels stuit al langer op verzet van studenten en hoogleraren. Studenten klagen over onnavolgbaar steenkolen-Engels. Studentenvakbond LSVb publiceerde vorig jaar een kleine enquête waarin het merendeel van de studenten liet weten afgeleid te worden door de Engelse vaardigheden van hun docenten. Een groep Amsterdamse academici publiceerde eind 2014 een manifest waarin ze pleiten voor het behoud van het Nederlands als academische taal.

Zowel universiteitenkoepel VSNU als de Vereniging Hogescholen is groot pleitbezorger van de internationalisering van het hoger onderwijs. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat dit leidt tot beter onderwijs en meer mogelijkheden voor studenten om zich te begeven op de internationale arbeidsmarkt’, zegt Bastiaan Verweij van de VSNU. ‘Het aanbieden van Engelstalig onderwijs is daarvoor een randvoorwaarde.’

Minister Bussemaker (Onderwijs) laat weten dat studenten er baat bij kunnen hebben om in het Engels college te krijgen, mits het niveau op orde is. Wel gaat de minister een ‘stevig gesprek voeren’ met universiteiten die Engelstalig onderwijs aanbieden om meer internationale studenten te trekken. ‘Ik accepteer niet dat universiteiten puur en alleen uit commerciële overwegingen onderwijs in het Engels geven. Hierover is het laatste woord nog niet gezegd.’