Hitteplan moet levens redden
Bilthoven
De warmste periode van deze zomer is aangebroken. Naar verwachting houdt de hitte de komende dagen aan en daarom is dinsdag het Nationaal Hitteplan in werking getreden. ‘Veel mensen genieten van het warme weer’, zegt Werner Hagens, adviseur bij gezondheidsinstituut RIVM en één van de opstellers van het hitteplan. ‘Maar met name ouderen en chronisch zieken hebben er veel last van.’
Het hitteplan geeft vier tips: drink voldoende, houd jezelf koel, houd je huis koel en zorg voor elkaar. Hagens: ‘Sommige ouderen hebben de gewoonte ook tijdens warme periodes hun standaardkleren aan te trekken, inclusief jasje en dasje.’ Ook zijn er ouderen bij wie de dorstprikkel minder is geworden. ‘Het is geen gek idee om de komende dagen eens langs te gaan bij een oudere buurman of buurvrouw, en te kijken of de boodschappen zijn gedaan. En zet dan meteen een glaasje water neer.’
Nederland heeft sinds 2007 een Nationaal Hitteplan. Aanleiding was de hogere sterfte tijdens hittegolven. Uit cijfers van het CBS bleek dat in de zomer van 2003 1000 tot 1400 mensen overleden als gevolg van de warmte. Een hittegolf in 2006 leidde tot 1000 extra doden. Omringende landen als Frankrijk en Engeland hadden bovendien al een hitteprotocol.
In eerste instantie is het hitteplan bedoeld voor instanties als de GGD’s en het Rode Kruis, zegt Hagens. ‘Met het protocol zorgen we ervoor dat zij dezelfde adviezen geven aan kwetsbare groepen.’ Daarnaast stelt het RIVM de media op de hoogte als het hitteplan in werking treedt. Zo hoopt het gezondheidsinstituut dat de tips bij veel mensen bekend worden.
Het RIVM kan niet vaststellen hoeveel levens door het hitteplan worden gered. ‘Elke hittegolf is anders, dus je kunt moeilijk vergelijken’, zegt Hagens. In 2015 was het begin juli erg warm – rond de tijd dat in Utrecht de proloog van de Tour de France werd gereden. Volgens het CBS overleden in die week 300 mensen als gevolg van de warmte.
Het risico zit niet in één warme dag, maar vooral in een langere periode. ‘De verwachting is dat het in het weekend nog niet echt gaat afkoelen’, licht de gezondheidsadviseur toe. ‘Bij aanhoudende hitte bestaat het risico dat het lichaam uitgeput raakt.’
Sommige landen hebben altijd te maken met warme zomers. Dat zij geen hitteplan nodig hebben en Nederland wel, heeft te maken met twee dingen, legt Hagens uit. Het eerste is acclimatisatie: in een warm land raakt het lichaam gewend aan hoge temperaturen. Daarnaast is de samenleving meer ingericht op de hitte. ‘Mensen nemen daar op het heetst van de dag rust. Bovendien zijn de huizen op een andere manier gebouwd, waardoor ze minder warmte binnenlaten.’ <
