Collectieve klap voor Russische Paralympiërs
Russische paralympiërs mogen definitief niet deelnemen aan de Paralympische Spelen komende maand. Voor Viktoria Bojkova valt een droom in duigen.
Viktoria Bojkova is dinsdagmiddag gewoon naar de training gekomen. In een gymzaal aan de rand van Moskou schermt Bojkova (27) de hele middag vanuit haar rolstoel, zoals iedere dag. Alleen vandaag weet ze niet meer waar ze het voor doet.
'Dit zouden mijn eerste Spelen worden', zegt ze. 'Vier jaar heb ik hier op gewacht.'
Bojkova, in een rolstoel door een verkeersongeluk, miste de vorige Paralympische Spelen in 2012. Maar de afgelopen jaren wierp harde training vruchten af. Russisch kampioen. Brons op het EK. Dit jaar plaatste ze voor het hoogst haalbare in haar carrière: de Spelen.
Uitspraak CAS
Maar Rio gaat niet door. 'Ik ben verschrikkelijk boos', zegt Bojkova. 'Ik kan er niet over praten, het spijt me.'
Dinsdag kregen alle Russische paralympische sporters te horen dat de Spelen voor hen niet doorgaan. Een collectieve schorsing voor het gehele team: het is de zwaarste dopingstraf uit de olympische geschiedenis.
's Ochtends was er nog hoop dat het internationaal sporttribunaal de schorsing ongedaan zou maken. Maar het CAS in Lausanne oordeelde anders. De straf is 'in proportie met de omstandigheden' en 'schendt geen enkele procedurele regel'. De Russische autoriteiten hebben bovendien 'geen enkel bewijs' overlegd om de beschuldigingen te weerleggen.
'Ik ben verschrikkelijk boos [...] Ik kan er niet over praten, het spijt me.'
Corrupt systeem
De beschuldigingen van het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) zijn niet gericht tegen sporters als Viktoria Bojkova, maar tegen de Russische autoriteiten. Die hebben gefaald om een betrouwbaar antidopingsysteem te garanderen. In de woorden van Philip Craven, voorzitter van het IPC: 'Het Russische antidopingsysteem is kapot, corrupt en volledig gecompromitteerd.'
Craven beseft zich dat de schorsing van het hele Russische team ten koste gaat van schone sporters. 'Het is tragisch dat het hier niet gaat om sporters die een systeem bedriegen, maar om een overheidssysteem dat sporters bedriegt', zei Craven bij het uitspreken van de straf. 'De dopingcultuur die de Russische sport vervuilt, kent haar oorsprong in de Russische regering.'
Bewijs tegen individuele paralympische sporters is er niet. Viktoria Bojkova is nooit betrapt op dopinggebruik. Bijna alle andere leden van haar team ook niet.
Bewijs tegen individuele paralympische sporters is er niet. Viktoria Bojkova is nooit betrapt op dopinggebruik
Gestraft voor niets
Maar na onderzoeksrapporten van het Wereldantidopingagentschap (WADA) durft het IPC niet meer te vertrouwen in hun onschuld. Want dopingcontrole in Rusland stelde sinds 2011 niets voor, volgens het laatste rapport van het WADA, uitgevoerd onder leiding van de Canadese jurist Richard McLaren.
Het rapport noemt het Russische sportministerie de roerganger in een antidopingsysteem dat doordrenkt is van corruptie. Sporters worden gedrogeerd, hun positieve urinestalen verduisterd. Met medewerking van de geheime dienst FSB. Tussen 2011 en 2015 zouden zeker 577 urinestalen weggemoffeld zijn. Van die stalen kwamen er 35 van paralympiërs, aldus het WADA.
De blanco dopingtesten van Viktoria Bojkova zijn niets meer waard. Zij en haar teamgenoten vinden het niet eerlijk dat zij gestraft worden voor iets waaraan ze naar eigen zeggen niet hebben meegewerkt.
Sporters willen niet praten
Sprintster Margarita Gontsjarova (25) wilde in Rio haar drie gouden medailles uit Londen verdedigen. 'Ik wilde laten zien dat mijn overwinningen in Londen echt verdiend waren', zegt ze over de telefoon. 'Ik weet niet wat ik nu ga doen.'
Over de beschuldigingen aan de Russische autoriteiten willen de paralympiërs het niet hebben. Daarvoor verwijzen ze naar de autoriteiten zelf.
Die reageerden dinsdag verbolgen op de beslissing van het sporttribunaal. Premier Dmitri Medvedev spreekt van een 'cynische' beslissing en van 'een klap voor alle gehandicapte mensen'. 'Het verhaal van Russische doping is een dikke, vieze cocktail met 80 procent politiek en 20 procent doping', schreef de premier op Facebook. 'In sommige landen vinden ze doping heel snel, in andere landen nooit.'
Premier Dmitri Medvedev spreekt van een 'cynische' beslissing en van 'een klap voor alle gehandicapte mensen'
Politiek getint besluit
Sportminister Vitali Moetko noemde het besluit van het sporttribunaal 'politiek'. 'Er waren geen redenen om ons beroep af te wijzen, maar het gebeurde toch', zei de minister tegen persbureau TASS.
Viktoria Bojkova denkt niet dat ze haar carrière nu stopzet. Ze blijft iedere dag in de gymzaal aan de rand van Moskou trainen voor medailles. Nog vier jaar en één dag tot de Paralympische Spelen van Tokyo.
Internationaal Paralympisch Comité
De Russische olympiërs wel naar Rio, de paralympiërs niet. Het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) deed wat het Internationaal Olympisch Comité (IOC) niet aandurfde: de hele Russische ploeg schorsen.
Het IOC liet het oordeel over deelname van de Russen aan de internationale sportfederaties. Het betekende dat 271 Russen mochten meedoen. Zij pakten de afgelopen twee weken 56 medailles, goed voor een vierde plaats in het medailleklassement.
Het IOC kreeg veel kritiek op die beslissing. Het Wereldantidopingagentschap had juist aangedrongen op een collectieve schorsing en voelde zich genegeerd. Het Amerikaanse antidopingagentschap sprak van 'een grote klap voor de rechten van schone atleten'.
Het verweer van het IOC luidde dat een collectieve straf juridisch niet houdbaar zou zijn. Die bleek dinsdag wel houdbaar voor het Internationaal Paralympisch Comité. Commentatoren zeggen dat het IPC meer prioriteit geeft aan een dopingvrije sport dan het IOC, dat meer door geldbelangen gedreven zou zijn.
Richard McLaren, auteur van het vernietigende dopingrapport over de Russische dopingcultuur, zag ook een verschil in de aanpak van beide comités: het IOC nam geen contact met hem op om tot een betere beslissing te komen, het paralympisch comité deed dat wel.