Direct naar artikelinhoud
Column

Voorbarige euforie over doorbroken glazen plafonds

Hillary Clinton tijdens de acceptatiespeech als democratisch presidentskandidate.

Tijdens de acceptatiespeech van Hillary Clinton als democratisch presidentskandidate was nauwelijks nog een wanklank te horen. Toch zal zij zich haar zegetocht glorieuzer hebben voorgesteld.

Bernard Sanders moest eraan te pas komen om zijn teleurgestelde aanhangers tot stilte te manen. Als Clinton in november het presidentschap in de wacht sleept, zal dat in belangrijke mate gebeuren met lange tanden. Daar doet alle voorbarige euforie over doorbroken glazen plafonds niets aan af.

Dat juist het progressiefste deel van de Democratische Partij zich tegen Clinton heeft gekeerd bewijst dat die laatste kwestie ook voor hen niet de enige, en zelfs niet de belangrijkste zaak is. Hoe de leider van het land de economische problemen te lijf gaat, zich zal bewegen op het internationale toneel, het spook van het terrorisme tegemoet treedt en gebruik maakt van Amerika's militaire en nucleaire macht: dat alles is van veel groter gewicht.

En op één punt had Clinton ongetwijfeld gelijk: op al die terreinen verdient zij onvergelijkelijk veel méér vertrouwen dan haar republikeinse rivaal - al hadden de progressieve democraten nog liever Bernie Sanders gezien.

Als Clinton het presidentschap in de wacht sleept, zal dat in belangrijke mate gebeuren met lange tanden
Hillary Clinton

De feministische trommel
Misschien dat Clinton daarom de laatste tijd minder getamboereerd heeft op de feministische trommel. Dat verleden zit haar momenteel eerder in de weg. Hoe moet zij de mannelijke kiezers ervan overtuigen dat zij ook hún president zal kunnen zijn? In ieder geval niet met een al te groot triomfalisme.

Barack Obama had daar, als eerste 'afro-amerikaanse' president, minder moeite mee. Hij had zwarte partijdigheid van begin af aan ontweken en zorgvuldig de verwachtingen afgezwakt. Achteraf is dat heel verstandig gebleken. Juist onder zijn presidentschap nam het rassenantagonisme toe, zonder dat hij daaraan veel kon doen.

Het belang van zo'n eersteling is dan ook hoogstens symbolisch, zo constateerde collega-columniste Hasna El Maroudi woensdag in deze krant. 'Eén zwaluw maakt nog geen zomer', vooral niet wanneer het bij die ene zwaluw blijft. De legendarische John Kennedy was er een goed voorbeeld van. Hij was de eerste katholiek die in de VS het hoogste ambt mocht bekleden. Voor de RK-emancipatie was dat wereldwijd misschien even belangrijk als de verkiezing van Obama voor de zwarte.

Hoe moet zij de mannelijke kiezers ervan overtuigen dat zij ook hún president zal kunnen zijn?

Ook Kennedy werd er aanvankelijk van verdacht teveel aan de hand van het Vaticaan te zullen lopen. Dat viel reuze mee, maar toch is hij de énige katholieke president van de VS gebleven. Heeft dat, achteraf gezien, veel uitgemaakt? Wie afgaat op de haat die alles wat katholiek was naar aanleiding van het recente misbruikschandaal over zich heen kreeg, en de lankmoedigheid waarmee dezelfde ontdekkingen bij neutrale staatsinstellingen werden toegedekt, mag zijn twijfels hebben.

'Hillary in het Witte Huis'
Laten we ons dus ook geen illusies maken over de betekenis van een eerste vrouwelijke president. Mocht het zover komen, dan is de wereld er net zo snel aan gewend als aan een zwarte leider in het Witte Huis - maar de symboliek ervan zal nauwelijks verder reiken dan dát. Clinton weet dat waarschijnlijk zelf maar al te goed. 'De eerste vrouwelijke president' heeft nooit veel meer betekend dan: 'Hillary in het Witte Huis.'

Je mag dat cynisch machtsdenken noemen - maar íedere politiek draait nu eenmaal om macht, ambitie en opportunisme. Clinton heeft in ieder geval het voordeel dat zij daarin, anders dan Trump, brede ervaring heeft - al is dat tegelijkertijd haar nadeel.  De lijst van door haar behaalde successen is uiteindelijk nogal pover en de vuile handen die iedere politicus maakt zijn 'gefundenes Fressen' voor haar republikeinse tegenstrever.

Tekst loopt door onder foto.

Je mag dat cynisch machtsdenken noemen - maar íedere politiek draait nu eenmaal om macht, ambitie en opportunisme
John F. Kennedy
Chelsea Clinton omarmt haar moeder Hillary, terwijl Bill Clinton toekijkt.

Aan het slot van haar column schuift Hasna El Maroudi 'first lady' Michelle Obama naar voren als gedroomd presidentskandidate voor 2020. Dat lijkt me een slecht idee. Om te beginnen omdat zij vooralsnog net zo weinig politieke en bestuurlijke ervaring heeft als Trump - hoezeer zij béide presidentskandidaten ook in charme ook overtreft.

En ten tweede omdat het Amerikaanse presidentsambt de afgelopen decennia al veel te veel een kwestie van elkaar afwisselende dynastieën is geweest. Eerst de oude Bush, toen de jonge Bush en toen bijna nog een andere Bush; eerst meneer Clinton, nu misschien mevrouw Clinton, en dochter Clinton staat al klaar. Inderdaad: ook daarvan was de familie Kennedy in de jaren zestig een voorloper.

Zoiets is niet goed voor de democratie: dat is zo ongeveer het enige positieve wat je van de opkomst van buitenstaander Trump zeggen kunt. Zelfs Michael Moore ziet diens uitverkiezing inmiddels als onafwendbaar. Mocht desondanks Clinton de overwinning halen, dan zal dat zijn als het minste van twee kwaden. Ik moet het, eerlijk gezegd, nog zien.

Mocht desondanks Clinton de overwinning halen, dan zal dat zijn als het minste van twee kwaden