Rutte: situatie Turkije geen reden voor geweld in Nederland

De gespannen situatie in Turkije mag nooit als rechtvaardiging worden gebruikt voor bedreigingen en vernielingen in Nederland. Dat schrijft premier Rutte vrijdagmiddag in een verklaring op zijn Facebookpagina. Het is voor het eerst dat Rutte, momenteel op vakantie, reageert op de gevolgen van de mislukte couppoging in Turkije voor Nederland.

De premier schrijft dat we deze week in Nederland reacties op de ontwikkelingen in Turkije zien “die over de schreef gaan”. Hij doelt onder meer op een reeks aanvallen op Nederlandse panden van de Turkse Gülenbeweging, variërend van pogingen tot brandstichting tot het vernielen van ramen. De aanvallen werden vermoedelijk uitgevoerd door Turks-Nederlandse aanhangers van president Erdogan, die de Gülenbeweging verantwoordelijk houdt voor de mislukte couppoging in zijn land. Rutte schrijft dat de bedreigingen en vernielingen “onacceptabel en op geen enkele manier te rechtvaardigen” zijn:

“Ik en wij allemaal voelen iets bij de ontwikkelingen in Turkije. Dat is heel normaal. Maar het is niet normaal dat spanningen duizenden kilometers hier vandaan, leiden tot bedreigingen in Nederland. Hier lossen we problemen anders op.”

Rutte: beoordeel mensen op hun gedrag

De premier bevestigt dat er na een oproep van het kabinet vorige week tientallen aangiften van bedreigingen en vernielingen zijn binnengekomen. Hij stelt dat de grens bij discussies over Turkije ligt bij het aanzetten tot haat en geweld en roept Nederlanders op mensen als individu te blijven zien en op hun gedrag te beoordelen:

“Dat Gülen-aanhangers in Turkije verdacht worden van de coup-poging wil niet zeggen dat een Turks-Nederlandse winkelier in Nederland daar iets mee te maken heeft.”

Rutte schrijft verder dat het kabinet intensief contact houdt met ‘sleutelfiguren’ uit de Turks-Nederlandse gemeenschap en dat er donderdag nog contact met de Turkse regering is geweest. Het kabinet zegt van de Turkse ambassade in Nederland te verwachten “dat zij bijdragen aan de rust in ons land”. In de contacten met Turkije heeft minister Koenders opnieuw zijn zorgen uitgesproken over het arresteren van vele ambtenaren, rechters en journalisten in het land, aldus Rutte.

Druk op kabinet toegenomen

De druk op Rutte om zich uit te spreken was de afgelopen dagen toegenomen. Zo was de Tweede Kamer boos over uitspraken van de Turkse ambassadeur in Nederland dinsdag, waarin hij de Nederlandse regering opriep de Gülenbeweging aan te pakken. Aanhangers van Gülen organiseerden vrijdag een persconferentie waarin zij zeiden te vrezen voor een nieuwe golf van geweld en intimidatie na de zomervakantie. PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch vroeg hier in een brief aan het kabinet ook aandacht voor. Hij vreest dat kinderen op school last kunnen krijgen van “geïndoctrineerde Turks-Nederlandse vakantievierders, heetgebakerd door een maand lang heftige beschuldigingen richting Gülenisten via de staatstelevisie”. D66-leider Pechtold riep Rutte deze week in NRC op de banden met Turkije fundamenteel te herzien.

Lees ook: het opiniestuk van Pechtold, Rutte, je dealt met de verkeerde. Zwicht niet voor dictator Erdogan