Een fotografe die werkt voor de Amerikaanse krant The New York Times maakte in juni een foto van een opgeblazen dood lichaam in Guananbara Bay; de baai waar meerdere competities zullen plaatsvinden tijdens de Spelen. Er werd al vaker kritiek en ongerustheid geuit over de omstandigheden waarin de atleten in Rio zullen moeten sporten. Zo lag er niet alleen een lijk in het water, maar dreef er ook kilo’s afval rond.

Water is meer vervuild dan gedacht

Zeven jaar geleden al beloofde de Braziliaanse overheid dat het de afvalproblematiek zou worden aangepakt, maar toch heerst er nu nog steeds heel wat ongerustheid over. Milieubewegingen en wetenschappers hebben intussen aangegeven dat het water in en rond Rio, ondanks inspanningen van de stad, veel meer vervuild is dan aanvankelijk werd aangenomen. Recente test die door de overheid en onafhankelijke wetenschappers werden uitgevoerd, hebben aangetoond dat er bacteriën en virussen in het water zitten die onder andere ernstige diarree en braken kunnen veroorzaken. Ook de tegen medicatie resistente superbacterie werd aangetroffen, die dodelijk kan zijn voor mensen met een verzwakt immuunsysteem.

“Atleten zwemmen letterlijk in menselijk afval en uitwerpselen”

“Buitenlandse atleten zullen letterlijk zwemmen in menselijk afval en uitwerpselen”, zegt Daniel Becker, een kinderarts die werkt in de arme buurten van de regio.

“Het is zeer triest, maar ook zorgwekkend. Ze lopen het risico om ziek te worden door al die vuile micro-organismen.” Die uitwerpselen en dat afval zijn onder andere afkomstig van illegale lozingen. Zo worden er in sloppenwijken illegale afvoerpijpen opgetrokken om rioolwater naar de Irajá-rivier te leiden, en dat vervuild water komt dan weer terecht in Guanabara Bay.

Gezondheidsexperts van Brazilië proberen de gemoederen te bedaren, maar het advies dat ze gegeven hebben aan de atleten, heeft net het omgekeerde effect. Zo werden de sporters namelijk geadviseerd om “hun mond te sluiten als ze in het water zitten”.

“Klein risico”

De overheid en het Internationaal Olympisch Comité (IOC) erkennen dat op veel plaatsen in de stad het water vervuild is, maar, zo klinkt het daar, “het water waar bijvoorbeeld de marathonzwemmers in zullen racen, beantwoord aan de veiligheidsvoorschriften van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO)”. Bovendien, zo zeggen ze, is het risico klein aangezien de meeste atleten die bijvoorbeeld in Guanabara Bay zullen sporten bijna niet met het water in aanraking zullen komen, zoals zeilers of windsurfers, waardoor het risico op mogelijke besmetting klein is.

Nochtans werd een kwart van de deelnemers van een surfcompetitie vorig jaar ziek, ze werden geveld door misselijkheid en diarree.

Verminkt lichaamsdeel

En niet alleen het water is vervuild. Eind vorige maand spoelde nog een verminkt lichaamsdeel aan op het Copacabana-strand waar de volleybalcompetitie zal plaatsvinden. En ook de stranden van Ipanema en Leblon zijn ernstig verontreinigd, zo zeggen onderzoekers van de Federale Universiteit van Rio. Op die stranden worden een half miljoen toeschouwers verwacht van de sportevenementen tijdens de Spelen.

Zikavirus en zorgen om Olympisch dorp

Het is niet de enige donkere wolk die over de komende Spelen in Brazilië hangt. Eerder was er ook al bezorgdheid over het zikavirus in de streek. Meerdere atleten hebben al omwille van dat virus afgezegd voor de Spelen. En ook de accommodatie voor de atleten zou niet altijd even goed zijn. Zo klaagden Australische atleten eerder al over lekkende leidingen en blootliggende kabelsin kamers in het Olympisch dorp.