De Britten zullen het nog wel merken

Uiteindelijk bleek het de kiezer voornamelijk te gaan om minder geld naar Europa en vooral minder buitenlanders. Werkloosheid, dalende sociale voorzieningen, woningnood en criminaliteit zouden door het sluiten van de grenzen in één klap worden opgelost.

Vrijwel niemand merkte op dat die grenzen al in belangrijke mate gesloten wáren. Wie de afgelopen jaren het Kanaal overstak, zag douanecontroles die binnen de Schengenzone allang verdwenen zijn. En bij het naderen van Calais duizenden immigranten die Frankrijk wél, maar Engeland níet inkwamen. Het eerste land droeg daarvan het merendeel van de lasten, ter wille van het tweede.

In de kampen bij Calais huisden geen EU-onderdanen, die in principe aan de slag kunnen in elke EU-lidstaat. In Engeland zijn dat er wel heel wat, en je vraagt je af wat er van de sociale voorzieningen terecht moet komen wanneer al die EU-artsen en -verpleegsters worden teruggestuurd naar het continent, zoals de volkswil schijnt te verlangen.

Noorse model
Er hoeft in de Brits-Europese onderhandelingen niet heel veel mis te gaan of er tekent zich een dubbele volksverhuizing af. Europeanen terug naar het continent, Britten weg uit de Middellandse Zee-landen waar ze in groten getale zijn neergestreken. En dan ziet het er voor de Britse sociale voorzieningen alleen nog maar somberder uit. Bijna al die Méditerranée-gangers zijn gepensioneerd, en bejaarden vragen veel medische zorg. Maar in Engeland ligt de National Health Service er dankzij Margaret Thatcher al jaren bij als een gebombardeerd ziekenhuis na de Blitz.

Vooralsnog zet de nieuwe Britse regering vol in op vrije Europese toegang voor Engelse goederen en diensten. Het 'Noorse model' heette dat - al merkte vrijwel niemand op dat daarin het vrije verkeer van personen gewoon geëerbiedigd is en Noorwegen flink meebetaalt aan de Europese begroting: precies de grieven waaraan de Brexit-stemmers een einde wilden maken.

Tien tegen één dat dat ook het eindresultaat van het Engelse vertrek zal zijn. Dan is de kiezerswil er geen centimeter mee opgeschoten en het land er als geheel flink op achteruit gekacheld. Want nog altijd is er dan Calais.

Bloody foreigners
Over de belegering van de Kanaaltunnel horen we al een tijdje niets meer. Schokkender nieuws is ervoor in de plaats gekomen; misschien heeft de Franse regering de zaak onder controle. Maar waarom zou ze de run op Engeland nog langer verhinderen, wanneer dat land per se zelf zijn boontjes wil doppen? Ook Parijs is ze liever kwijt dan rijk - en voor je het weet wordt al die Afrikanen bij de Kanaaltunnel geen strobreed meer in de weg gelegd.

Dat klinkt cynisch, maar zo gaat het er in de wereldpolitiek aan toe. Wie een beschaafder orde wil, moet streven naar een wereldregering, zo stelde Immanuel Kant al vast. Maar van een eerste Europese opstapje daarnaar heeft het VK nu juist niets meer willen weten.

Onbekend is dat scenario evenmin. Aan het andere uiteinde van Europa houdt Erdogan met miljoenen Syrische vluchtelingen de EU in zijn greep. Zoiets kan zich op kleinere schaal ook rond Calais gaan afspelen. Dankzij Brexit - door Farage's reclamefoto's van een dreigende vluchtelingenstroom - is het VK er juist in zijn grensbewaking een stuk kwetsbaarder op geworden. Daar zal ongetwijfeld een fraaie, diplomatieke oplossing voor worden gevonden. Maar alles heeft zijn prijs. Bloody foreigners: de Britten zullen het nog wel merken.