Vriend van schutter München vrijgelaten
Een 16-jarige vriend van de 18-jarige man die vrijdag in een winkelcentrum in München negen mensen doodschoot en 35 anderen verwondde, was mogelijk op voorhand op de hoogte van de aanslagplannen. Volgens de politie blijkt uit een onderschepte chat op WhatsApp dat de mannen elkaar al eerder op de plek van de aanslag hadden gesproken. De vriend zou ook hebben geweten dat de aanslagpleger een pistool had.
De Duitse politie heeft de vriend, die afkomstig is uit Afghanistan, zondagavond opgepakt. Maandagavond werd hij weer vrijgelaten. De onderzoeksrechter vond het niet nodig de jongen langer in hechtenis te houden.
De jongen wist van het moorddadige voornemen van zijn vriend, maar deed daarvan geen aangifte, verklaarde de politie. Hij meldde zich pas na de schietpartij bij de politie. Tijdens het verhoor werden tegenstrijdigheden ontdekt in zijn verhaal. Volgens het OM had hij onderlinge WhatsApp-berichtjes gewist, maar die konden worden teruggevonden.
De zestienjarige heeft mogelijk meegeholpen met het maken van de valse Facebookberichten waarmee de moordenaar mensen naar het winkelcentrum lokte om zo meer slachtoffers te kunnen maken.
Volgens politieonderzoekers hebben de twee tieners elkaar vorig jaar ontmoet in een psychiatrische kliniek, waar ze werden behandeld voor onder andere gameverslaving. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Thomas de Maizière, heeft maandag tijdens een persconferentie verklaard snel een debat te willen over de gevaren van gewelddadige computerspelletjes. Hermann Utz van de politie van München verklaarde dat de dader 'zich bewoog zoals in een computergame'. De wijze waarop de moorden zijn gepleegd, leken volgens hem te zijn afgekeken van bepaalde spellen.
Jaar voorbereid
De schutter had zijn aanval een jaar lang voorbereid. Het wapen dat hij gebruikte, had hij illegaal op het internet gekocht. Dit meldden de Duitse autoriteiten zondag op basis van spullen die in zijn huis zijn gevonden.
De dader begon vrijdagavond wild om zich heen te schieten in een vestiging van de McDonalds en in een nabijgelegen winkelcentrum in het noordwesten van München. Daarna pleegde hij zelfmoord. Veel van de slachtoffers waren zelf ook tieners, maar volgens de Duitse autoriteiten bevinden zich onder hen geen klasgenoten van de schutter en werden de slachtoffers willekeurig gekozen.
De chef van de recherche in Beieren, Robert Heimberger, zei zondag dat de man over zijn daden heeft geschreven in een soort 'manifest'. Ook zou hij vorig jaar op bezoek zijn geweest in het Duitse Winnenden, waar in 2009 een 17-jarige schutter op school een bloedbad aanrichtte. Heimberger zei dat er tijdens het bezoek foto's zijn gemaakt.
De man, die in het bezit was van zowel een Iraans als Duits paspoort, was geboren in München en zat nog op school. In zijn vrije tijd speelde hij intensief gewelddadige videospellen. Hij had geen banden met terreurorganisatie Islamitische Staat.
'Belangstelling geweldsincidenten'
Duitse onderzoekers denken dat de schietpartij te maken heeft met het bloedbad dat de Noor Anders Breivik in 2011 aanrichtte. Dat was vrijdag precies vijf jaar geleden. 'Dat verband ligt voor de hand', aldus het hoofd van de politie Hubertus Andrä.
Uit voorlopig onderzoek blijkt dat de schutter zelf een einde aan zijn leven heeft gemaakt. De politie heeft op hem geschoten maar hem niet geraakt. In zijn woning is geen afscheidsbrief gevonden.
De dader was geen bekende van de politie. Speciale eenheden doorzochten vanochtend vroeg het huis van de schutter. Zijn ouders werden meegenomen voor verhoor, maar zij verkeerden in shock en konden nog niet worden ondervraagd. De Duitse krant Bild sprak met een buurtbewoner die de 18-jarige als 'een rustig type' omschreef. Hij had volgens de politie een duidelijke belangstelling voor eerdere geweldincidenten. Bij de huiszoeking is een boek over dat soort incidenten gevonden.
Wie was de dader?
Hij had geen banden met een terreurorganisatie, maar was een depressieve eenling die geobsedeerd was door Amerikaanse schietpartijen.
Lees ook
In München zijn ze geschrokken, maar niet bang. 'We moeten gewoon accepteren dat we voorzichtiger moeten zijn dan vroeger'
Wapenwetten
Naar aanleiding van de schietpartij vinden verschillende Duitse politici dat er kritisch gekeken moet worden naar de wapenwetgeving. In een interview met de krant Bild zegt de minister van Binnenlandse Zaken zondag dat het belangrijk is om erachter te komen hoe de man een pistool kon bemachtigen. 'Daarna moeten we zeer voorzichtig evalueren of en waar er verdere wijzigingen in wetten nodig zijn', aldus Thomas de Maiziere.
Volgens de minister moeten Duitse wapenwetten nader worden bekeken en waar nodig verbeterd. De Maiziere zei in het interview dat de wetgeving nu al strikt is en dat Europa zich ook buigt over richtlijnen.
