Amnesty: bewijs dat Turkije gevangen martelt

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International zegt dat het “geloofwaardig bewijs” heeft dat sommige mensen die na de mislukte coup in Turkije zijn opgepakt gemarteld worden. Dat bracht Amnesty zondag naar buiten.

In een verklaring op de website zegt de organisatie:

“Amnesty International heeft geloofwaardig bewijs verzameld dat gevangenen in Turkije onderworpen worden aan afranselingen en martelingen, waaronder verkrachtingen, in officiële en onofficiële detentiecentra door het land.

Amnesty baseert zich op gesprekken met advocaten, dokters en een persoon die in een detentiecentrum werkt. De organisatie roept het land op onafhankelijke waarnemers toe te laten om de situatie te controleren. Sinds de mislukte coup zijn meer dan tienduizend mensen gearresteerd.

20.000 nieuwe leerkrachten

Naast dat er duizenden mensen werden opgepakt, verloren ook tienduizenden ambtenaren, soldaten, rechters en docenten hun baan. Zij werden onder meer verdacht banden te hebben met de religieuze beweging van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen. Turkije beschouwt Gülen als brein van de mislukte staatsgreep op 15 juli.

Zaterdagavond maakte de Turkse regering bekend bekend dat het 20.000 nieuwe leraren gaat inhuren. Zij moeten de leerkrachten gaan vervangen die na de mislukte coup in het land werden ontslagen. Minister van Onderwijs Ismet Yilmaz zei dat de nieuwe leraren hun ontslagen collega’s zowel op publieke als op private scholen zullen vervangen.

Het gedachtegoed van Gülen is over de hele wereld populair, ook in Nederland. Gülen, die al jaren in ballingschap leeft in de Amerikaanse staat Pennsylvania, ontkent betrokkenheid bij de couppoging. Turkije heeft de VS om zijn uitlevering gevraagd.

Volgens de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zijn ondertussen vijftien universiteiten, 934 andere scholen en 109 studentencomplexen met veronderstelde banden met Gülen gesloten.

Massaontslagen en de noodtoestand

Waar Turkije al die 20.000 nieuwe leraren op korte termijn vandaan wil houden, is nog niet helemaal duidelijk. Maar NRC-correspondent Marloes de Koning benadrukt dat Turkije enorm veel onderwijsinstellingen telt: tienduizenden scholen met honderdduizenden leraren. Dat plaatst het op het oog erg grote aantal van 20.000 nieuwe leraren enigszins in perspectief.

Turkije riep onlangs voor drie maanden de noodtoestand uit om de veiligheid in het land na de mislukte coup van half juli te herstellen. Het afkondigen van de noodtoestand houdt onder meer in dat Erdogan het parlement kan passeren bij het doordrukken van wetswijzigingen. Ook kunnen de rechten en vrijheden van burgers beknot worden als dat volgens de regering nodig is.

Na de couppoging volgden de massaontslagen elkaar in hoog tempo op. Vooral ambtenaren, soldaten, rechters en docenten werden met duizenden tegelijk uit hun functie gezet. Met het ontslaan van deze grote aantallen mensen probeert president Erdogan weer grip te krijgen op zijn enorme overheidsapparaat.

Internationaal is met afkeuring gereageerd op de noodtoestand in Turkije. Duitsland sprak zijn onvrede uit over de vele “ondemocratische maatregelen” die na de couppoging werden genomen en drongen er bij Erdogan op aan de noodtoestand zo snel mogelijk weer op te heffen. Nederland heeft besloten de uitlevering van verdachten aan Turkije voorlopig op te schorten, omdat niet kan worden gegarandeerd dat zij een eerlijk proces krijgen.