Direct naar artikelinhoud

De slag aan de Somme in vijf beelden

Een Duitse infanterist bij de slag aan de Somme in 1916.

De bloedigste slag van de Eerste Wereldoorlog wordt vandaag herdacht. Precies honderd jaar geleden regende het granaten en lieten meer dan een miljoen soldaten het leven aan de oevers van de Franse rivier de Somme.

De Eerste Wereldoorlog roestte vast in loopgraven. Af en toe een schot van de ene kant, een schot van de andere kant, maar geen grote gevechten meer, geen uitgedokterde aanvallen. Aan die patstelling moest in 1916 een einde komen, vonden de geallieerden (Fransen, Britten, Russen) die samen streden tegen Duitsland en bondgenoten (Oostenrijk-Hongarije, Italië).

Zij dachten een offensief uit dat moest plaatsvinden rond de overs van rivier de Somme, zo'n 100 kilometer ten noorden van Parijs. De slag, die 1 juli begon en tot in november duurde, ging de geschiedenis in als de bloedigste slag van de Eerste Wereldoorlog.

De Franse president François Hollande en de Britse premier David Cameron herdenken die slag vandaag. In het Franse Thiepval staan zij stil bij de slachtoffers. Ook de Britse prins Charles en zijn zoon William zijn aanwezig, samen met hun vrouwen. Duitsland vaardigt de voormalige bondspresident Horst Köhler af.

De aan de Somme begon met explosies.

De slag aan de Somme begon met explosies. Nog voor het startsein voor de slag werd gegeven vuurden de geallieerden met 1437 kanonnen en houwitsers 1500 miljoen granaten af. Op 1 juli 1916, de officiële start van de slag, werden speciaal gegraven tunnels onder de Duitse posities door opgeblazen.

De eerste dag van de slag leden beide kanten grote verliezen.

Dat was het startsein voor de Britse troepen om de aanval in te zetten. Rij aan rij liepen ze op, omdat ze dachten dat de Duitsers weinig tegenstand zouden bieden. Maar niets was minder waar. Duitse soldaten hadden relatief weinig geleden van de bombardementen en betrokken hun mitrailleurnesten kort nadat de kanonnen zwegen. Een slachting was het gevolg. Op de eerste dag van de slag verloren de Britten meer dan 19.000 manschappen. De Duitsers verloren achtduizend man. 

De overlevenden keerden terug naar hun loopgraven. De verzwakte Britten voerden de eerste tien dagen van juli kleine aanvallen uit. De Fransen drongen verder door op Duits grondgebied en namen 12.000 Duitse soldaten gevangen.

Bij de slag aan de Somme werden voor het eerst tanks gebruikt.

In de anderhalve maand daarna werd het rustiger rond de oevers van de Somme. Maar op 15 september vielen de Britten de Duitsers weer aan bij het plaatsje Flers-Courcelette. Daar werden voor het eerst in de geschiedenis tanks ingezet. Van de oorlogsvoertuigen werd veel verwacht, maar ze leverden weinig succes op.

Britse gewonde soldaten.

In november begon het te sneeuwen. De loopgraven vulden zich met vlokken en soldaten vroren dood. Door het slechte weer kwam er na vierenhalve maand een einde aan de slepende slag aan de Somme. De slag had geen duidelijke winnaar, hoewel de Fransen en Britten zo'n twaalf kilometer gebied op de Duitsers veroverden.

De Eerste Wereldoorlog woedde nog twee jaar door, hoewel de legers aan beide zijden gekrompen waren. Aan de Somme werd intussen de balans opgemaakt. De Britten verloren in totaal 420.000 soldaten, de Fransen 200.000 en de Duitsers 470.000. De twee fronten hadden op een zeer onaangename manier kennis gemaakt met elkaars strategieën.

Lees ook

Geselecteerd door de redactie