Direct naar artikelinhoud
Update

Kamer schrikt van plannen voor grote salafistenschool

Rotterdam

De Tweede Kamer is bezorgd over een plan van ultra-orthodoxe moslims om in Rotterdam een groot opleidingscentrum te openen. Onder meer VVD, PvdA, ChristenUnie en PVV vrezen dat daar onverdraagzaamheid jegens niet-moslims gepredikt gaat worden.

NRC Handelsblad berichtte vrijdag dat het pand van het toekomstige instituut, een voormalig roc in het zuiden van de stad, is aangekocht door een prominente salafistische geestelijke. Nasr El-Damanhoury raakte de afgelopen jaren meermaals in opspraak, onder meer omdat hij in zijn geloofscentrum in Eindhoven 'haatpredikers' uitnodigde. Vorig jaar bood hij een podium aan een geestelijke die betrokken lijkt te zijn bij jihadistisch geweld in Syrië.

Het is nog niet duidelijk wat voor onderwijs het nieuwe instituut precies gaat geven. El-Damanhoury is niet bereikbaar voor commentaar.

De Kamer heeft er in ieder geval geen vertrouwen in: VVD-Kamerlid Malik Azmani noemt het 'bizar dat dit mogelijk is' en gaat Kamervragen stellen. PvdA-collega Achmed Marcouch stelt tegenover het ANP dat het kabinet en de gemeente Rotterdam 'alles in het werk moeten stellen om de school tegen te houden'. Het salafisme, een fundamentalistische en deels politiek geëngageerde beweging, maakt volgens hem 'de geesten van onze jongeren rijp om zich bij IS aan te sluiten'.

Geld voor de school 'komt uit Midden-Oosten'
De ChristenUnie is vooral benieuwd wie het project financiert. De verkoper van het 7000 vierkante meter tellende pand claimt dat de koopsom van 1,7 miljoen euro is opgehoest door organisaties in het Midden-Oosten. Volgens NRC zijn bij het project ook andere salafistische clubs betrokken: de Utrechtse Dawah-Groep en een stichting die gelieerd is aan de As-Soennahmoskee in Den Haag.

Wat salafismekenner Martijn de Koning betreft is het nog maar de vraag of de school een kweekvijver wordt voor jihadisten. "El-Damanhoury en zijn moskee in Eindhoven hebben weinig met jihadisme", zegt hij. "Ze zijn ultra-conservatief maar prediken geen extremisme. Het gaat bij hem vooral over burgerschap: participeren op de arbeidsmarkt en je best doen op school."

Het op voorhand blokkeren van de school is overtrokken, vindt De Koning. "Overheid en veiligheidsdiensten moeten het in de gaten blijven houden. En pas ingrijpen als daar reden toe is."

Een samenwerking tussen El-Hamandoury en de andere organisaties zou betekenen dat salafisten uit verschillende richtingen de handen ineen gaan slaan. De drie clubs zijn de grootste salafistische bolwerken van het land. De afgelopen jaren waren ze sterk op zichzelf gericht, wat ervoor zorgde dat het Nederlandse salafisme sterk versplinterd bleef.

Dat salafisten elkaar meer opzoeken, bleek ook eerder dit jaar, toen islamistengroep Hizb ut-Tahrir met enkele prominente ultra-orthodoxen een 'eenheidsdocument' uitbracht. Daarin stelden ze dat de Nederlandse politiek moslims beschouwt als tweederangsburgers. Wie 'democratie niet accepteert' wordt direct bestempeld als radicaal, mopperden ze. Met een beetje pech word je er ook nog van verdacht extremist te zijn en verdwijn je achter de tralies. De opstellers van dat manifest zijn voor zover bekend niet betrokken bij de nieuwe school.

Salafisme: een stroming die schijn altijd tegen heeft

Salafisten zijn er in Nederland grofweg in drie soorten, constateerden de AIVD en NCTV vorig jaar: a-politieke, politieke en jihadistische. Politieke salafisten zijn niet altijd kritisch over jihadisten, maar voeren hun strijd in principe mondeling. De a-politieke salafisten staan het verste af van de jihadisten en leggen 'via prediking de nadruk op het persoonlijke religieuze leven en de afzondering van de niet-islamitische samenleving'.

Niet alleen jihadisten hebben volgens de AIVD en NCTV scherpe randjes. Sommige niet-jihadistische salafisten wijzen de democratische rechtsorde af en prediken onverdraagzaamheid jegens andersgelovigen. En sommigen streven naar een eigen 'enclave' en willen nadrukkelijk buiten de maatschappij staan.