Direct naar artikelinhoud

Utrecht krijgt genderneutrale wc's in gemeentehuis

Deze sticker op de wc van het Altra college in Amsterdam verandert van een mannetje naar vrouwtje en terug. Zo wordt het toilet genderneutraal.

Sanitaire apartheid: Utrecht is de eerste gemeente die er op het stadhuis een einde aan maakt. De stad krijgt genderneutrale toiletten. Volgens wethouder Paulus Jansen (SP) is dat ook gewoon een praktisch besluit.

Zijn er veel mensen die hun plas moeten ophouden in het gemeentehuis, dat u weet?
"Ik ken zelf geen voorbeelden van transgenders. Maar bij sommige raadsvergaderingen zit de publieke tribune zo vol dat er in de pauzes rijen staan voor de wc's. Natuurlijk willen we met deze maatregel transgenders een steuntje in de rug geven, maar ik denk ook gewoon praktisch: als je de toiletten genderneutraal maakt, wordt de wachttijd kleiner, en je hoeft minder ver te lopen voor de wc. Nu zijn de wc's net twee enkelbaans wegen met een vangrail ertussen - de capaciteit van de weg wordt veel groter als je de vangrail weghaalt."

Hebben jullie helemaal geen klachten van transgenders ontvangen?
"Niet dat ik weet. Ik krijg alleen klachten van mensen die de wc niet kunnen vinden, omdat het gemeentehuis zo kruip door sluip door is."

Volgens D66 - die de motie voor neutrale wc's indiende - is 1 tot 5 procent van de bevolking transgender of voelt zich niet thuis in het ene of andere geslacht. Weet u hoe dat in Utrecht is?
"Nee, en daar onderzoek naar doen is duurder dan gewoon die bordjes vervangen en klaar is kees. Als het om geheel nieuwe transgendertoiletten ging, had ik wel even achter mijn oren gekrapt en me afgevraagd of dat het geld waard was. Nu gaat het alleen om de bordjes, dus waar doen we moeilijk over? Thuis heb ik ook geen dames- en herentoilet. Gehandicaptentoiletten zijn allang neutraal, en wc's in de trein ook."

Maar thuis zit er geen ruimte aan het toilet vast, om je handen te wassen. Misschien staat u straks naast uw vrouwelijke collega's uw haren te kammen.
"Ik zou me daar niet heel ongemakkelijk bij voelen, denk ik. Het zal wel even wennen zijn."

Vindt u dat er in andere gemeenten ook genderneutrale toiletten moeten komen?
"Nou... zullen we dat maar aan de andere gemeenten overlaten? Het mooie van plaatselijke overheden is dat ze voor zichzelf mogen beslissen. Dus Staphorst mag het gewoon zelf weten."

U klinkt eigenlijk niet enorm enthousiast over het initiatief.
"Het kost volgens onze inschatting nauwelijks geld, er hoeft niets verbouwd te worden, wat zou ik erop tegen kunnen hebben? Natuurlijk willen we ook streven naar een inclusieve samenleving, waar iedereen makkelijk onderdeel van uitmaakt. Het maakt mij niet zo veel uit als het om een kleine groep gaat en om klein leed. Dat kan voor mensen heel belangrijk zijn. Als je het makkelijk kan verhelpen, moet je dat doen."

Verwacht u boze toiletbezoekers in het gemeentehuis?  
"In mijn ervaring is kankeren sport nummer 1 - mensen hebben altijd wat te zeuren, dus hierover vast ook. Maar ik denk dat het snel geaccepteerd wordt: Mannen en vrouwen gaan veel makkelijker met elkaar om dan vroeger. Daarbij kunnen bezoekers van twee keer zo veel toiletten gebruik maken. Tel je zegeningen, denk ik dan. Ik zou zeggen: kom gerust een keertje plassen in Utrecht."

'Ik wachtte tot ik alleen naar het toilet kon'

Voordat transgender Corine van Dun (63) gisteren naar het debat in het Utrechtse gemeentehuis ging, is ze gauw nog even thuis naar de wc gegaan. "Ik vind het onzin dat thuis iedereen een neutraal toilet heeft maar er in de rest van de wereld twee verschillende uitvoeringen zijn."  

Volgens Van Dun is de transitieperiode het moeilijkst als het gaat om toiletbezoek. Ze hoort dat ook van transgenders om zich heen die ervoor kiezen mannelijke of vrouwelijke hormonen tot zich nemen. "Ik vond op een gegeven moment dat ik niet meer op het mannentoilet thuishoorde. Ik werd er vreemd aangekeken. Maar voor het vrouwentoilet was ik dan weer te groot. Door de medicatie die je neemt zie je er gewoon een tijdje ondefinieerbaar uit."

Toch heeft Van Dun nooit vervelende opmerkingen naar haar hoofd gekregen. "Ik wachtte wel vaak tot ik alleen naar het toilet kon. Dat werd een automatisme: ik lette goed op of er iemand binnen was, en als het rustig was, ging ik gauw naar de wc. Ik heb daardoor vaak mijn plas moeten ophouden."