Direct naar artikelinhoud

Wie is er bang voor de boze wolf?

Een opgezette wolf in het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten.

Wat te doen met een wolf in je provincie? De provincies, het Faunafonds en het Ministerie van Binnenlandsze zaken hebben er een 'Wolvendraaiboek' voor geschreven. Dat geeft raad over hoe te reageren als een wolf langs besluit te komen. Of wanneer die mensen aanvalt.

Het draaiboek is geen 'dichtgetimmerd plan', maar geeft hoofdlijnen voor beleid mocht een wolf vandaag de grens overstappen. De provincies zijn genoodzaakt met een plan te komen: natuur is tegenwoordig hun verantwoordelijkheid, en de wolf is bezig aan een opmars richting Nederland. Er lag al een rapport met adviezen, van Onderzoekinstituut Alterra. Maar dat riep vragen op. Daar stond bijvoorbeeld in dat door wolven opgepeuzelde schapen en geiten van veehouders wel vergoed worden. Maar een hobbykip of gans dan?

Het Wolvendraaiboek geeft antwoord op een aantal prangende wolvenkwesties.

Wat als er een wolf is gezien?
Een concreet besluit uit het Wolvendraaiboek is dat er een 'wolvenmeldpunt' komt. Dat ontvangt alle meldingen en controleert die zo snel mogelijk. Hoe dat meldpunt er precies uit gaat zien, is nog niet bekend. Wel dat de organisatie Wolven in Nederland (een aantal wolfminnende natuurorganisaties) dat moet gaan invullen. Hoe sterk is de aanwijzing? Is er een aangevreten prooi of zijn er wolvenkeutels? Dan kan er onderzoek plaatsvinden. De provincie en het meldpunt besluiten of DNA-onderzoek en sectie moet plaatsvinden.  

Wat als er (weer) een dode wolf is?
Vind je een dode wolf bel dan de politie, is het advies. Die bepaalt of er forensisch onderzoek nodig is. Het 'protocol vondst dode wolf' vereist dat de wolf op ijs wordt gelegd en zo snel mogelijk naar het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) in Utrecht gaat. Hij mag niet bevriezen omwille zijn DNA. Binnen 24 uur vindt er sectie plaats. Naast het DWHC zijn daar het Rijksinstuut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Central Veterinary Institute (CVI), Onderzoeksinsituut Alterra en Instituut Naturalis bij aanwezig. Volgens het protocol heeft DWHC hierbij de leiding. Naturalis mag het dier uiteindelijk tentoonstellen.

Wat wordt vergoed?
Voor vee- of hobbyhouders van schapen en geiten geeft het draaiboek nu uitsluitsel: alleen schapen of geiten worden vergoed. Het Faunafonds regelt dat per provincie. Ook voor beschadigde landbouwgewassen is er een tegemoetkoming. Hetzelfde geldt voor dierenartskosten als een dier is aangevallen door een wolf. Alle andere wolvenschade, aan huisdieren of planten, is volgens het draaiboek een maatschappelijk risico dat burgers 'zelf geacht worden te dragen'.     

Wat als een wolf blijft?
Het Wolvendraaiboek gaat ervan uit dat de wolf langzaamaan terugkomt naar Nederland. In fases. We zitten nu in fase 1: een wolf zwerft hier af en toe rond. Maar fase 2 staat al voor de deur. Die gaat in als een wolf een territorium heeft in Nederland. En een wolf die soms rondzwerft, zoals nu, kan volgens het draaiboek al bezig zijn een territorium te vormen. Maar, zo tempert het Wolvendraaiboek die verwachtingen, fase 2 gaat pas in bij betrouwbare meldingen. En een wolf moet een half jaar lang in één gebied zitten. Bij de de laatste fase, de vijfde, is de wolf met jongen en al in ons land aanwezig.

Het Wolvendraaiboek gaat ervan uit dat de wolf langzaamaan terugkomt naar Nederland

Hoe ga je om met een 'probleemwolf'?

Het Wolvendraaiboek legt uit hoe de provincies om moeten gaan met een 'probleemwolf'. Dat is een wolf die mensen benadert en agressief gedrag vertoont. Ze zijn vaak gevoerd, een soort van tam geworden.

Er zijn twee soorten probleemwolven: potentiële en gewone. De eerste categorie zoekt mensen vaak op. Die wolf loopt het risico agressief te worden. De oplossing is om het dier te verjagen of het publiek inlichten hem niet te voeren. De echte probleemwolf is gevaarlijk. Hij reageert agressief als hij mensen ziet. Dat kan zijn omdat hij hondsdol is, of omdat hij in extreme mate gewend is geraakt aan mensen.

Hij kan het beste verwijderd worden, vindt het Wolvendraaiboek. Door hem te vangen of - indien noodzakelijk - te doden. Voor allebei is toestemming nodig van de provincie. Tenzij er acuut gevaar is. Dan kan een gemeente dat besluit ook nemen. Wordt een wolf gevangen en heeft hij bescherming nodig, dan is opvang verplicht. Daar zijn in Nederland alleen nog geen geschikte locaties voor.