Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Geopolitiek

Brexit legt pijnlijke generatiekloof bloot

De uitslag van het referendum strookt niet met hoe ouderen in veel andere EU-landen naar de Europese Unie kijken.

Een vrouw demonstreert tegen een Brexit.
Een vrouw demonstreert tegen een Brexit. Foto Justin Tallis / AFP

Het ziet er naar uit dat de oudere generatie Britten donderdag stemde op een toekomst die jongeren niet willen. Zij willen in meerderheid dat het Verenigd Koninkrijk in de Europese Unie blijft en de meeste ouderen willen er juist uit.

Terwijl de jongste Britse kiezers gemiddeld nog 69 jaar moeten leven met de gevolgen van de Brexit, en de oudste groep slechts 16 jaar. Op de site van de Financial Times schreef een lezer:

“De jongere generatie heeft het recht verloren om te wonen en werken in 27 landen. We zullen nooit weten hoeveel kansen, vriendschappen, huwelijken en ervaringen we hierdoor mislopen. De vrijheid om te reizen is ons afgenomen door onze ouders, ooms en grootouders – een zware klap voor een generatie die toch al verzuipt in de schulden van onze voorgangers.”

Stemgedrag

We weten niet wat het exacte stemgedrag is per leeftijdsgroep – de Britten hebben geen leeftijd ingevuld toen ze ‘Remain’ of ‘Leave’ stemden op het referendum – maar de laatste peiling van YouGov laat zien wat een grote discrepantie er bestaat tussen het stemgedrag van de verschillende leeftijdsgroepen. 72 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 is voor Blijven, maar naarmate Britten ouder worden, neemt hun liefde voor de EU af. 48 procent van de 24 tot 49-jarigen wil in de EU blijven, 38 procent van de 50 tot 64-jarigen en nog maar 34 procent van de 65-plussers.

“Meer dan opleidingsniveau en sociale klasse, laat leeftijd een duidelijke kloof zien in dit referendum”, zegt Sara Hobolt, hoogleraar Politicologie aan de London School of Economics. Best opvallend, omdat leeftijd in Britse parlementsverkiezingen geen grote rol speelt. “Het is niet zo dat ouderen conservatief stemmen, en alle jongeren Labour steunen.” Waarom zien we die kloof nu wel?

Allereerst was immigratie een zeer belangrijk thema in dit referendum, en jongeren hebben een veel positievere kijk op immigratie dan ouderen, legt Hobolt telefonisch uit. Ook maken jongeren zich meer zorgen over de economie, omdat ze zelf op het punt staan de arbeidsmarkt te betreden. Voor ouderen is dat minder belangrijk: ze leunen meer op voorzieningen zoals de National Health Service, waar de ‘migranten’ te veel gebruik van zouden maken, zegt Hobolt. Punt drie is een oude bekende: Jongeren zien globalisering vaker als kans, en ouderen als bedreiging.

Europese identiteit

Wat verder interessant is aan deze uitslag, is dat die niet strookt met hoe ouderen in veel andere EU-landen naar de Europese Unie kijken, legt Hobolt uit. “Daar hebben veel ouderen vanwege sterke herinneringen aan de oorlog juist een meer positieve kijk op de EU. Het Verenigd Koninkrijk is natuurlijk veel later toegetreden, en meer vanwege de economische bescherming dan voor het Europese gevoel.”

Uren na de uitslag op vrijdag, verschenen in Britse media steeds meer artikelen die de gevolgen van de Brexit voor Britse jongeren bespraken. In een opiniestuk op de website van The Independent wordt het na de laatste economische crisis, de tweede crisis genoemd die millennials onder de 30 jaar gaan meemaken. Ook zou de Europese identiteit van Britse jongeren zijn afgepakt. Mogelijk gevolg: een mini-exodus van Britse millennials naar het Europese vasteland.