Gênante Tanden is veredelde freakshow

Ans stond voor de spiegel en deed voor hoe ze het dagelijks haar gebit bij elkaar lijmt en plakt. Ze had secondelijm in haar hand. 'Dan doe je hier wat op', zei ze terwijl ze wat lijm op een stukje fimoklei smeerde. 'Niet te veel, want anders zit je mond zo vast.' Ze deed haar mond open en duwde, krak, haar zelfgemaakte prothese in haar mond. Froukje de Both, die achter Ans stond en toekeek, vertrok haar gezicht.

Dit was geen flard uit een koortsdroom van Froukje, maar gewoon een fragment dat deze week te zien was op RTL 4.

Misschien is dit een goed moment om even stil te staan bij de titels die RTL aan zijn programma's geeft. Een greep: Chantal Blijft Slapen (programma over Chantal Janzen die blijft slapen bij BN'ers), Ontvoerd (over mensen die ontvoerd zijn), Ik heb HET nog nooit gedaan (over mensen die iets nog nooit hebben gedaan), Verslaafd (over mensen die verslaafd zijn). De omroep lijkt een voorkeur te hebben voor namen die niet te veel van de verbeelding vergen. Vergaderingen moeten een feest zijn.

- 'Zeg, wat gebeurt er in dat programma van John?'

- 'Nou, iemand is vermoord in het buitenland en ...'

- 'Vermoord In Het Buitenland. Volgende. Wat zien we in dat programma van Froukje?'

- 'Mensen met een afschuwelijk gebit die geholpen gaan worden...'

- 'Gênante Tanden'

Terug naar Ans, terug naar Froukje, terug naar Gênante Tanden. De première trok dinsdagavond, voor RTL-begrippen, niet erg veel kijkers. Dat is niet verwonderlijk. De close-ups van verrotte gebitten, het gekraak van een geïmproviseerde prothese die in een tandloze holte wordt geduwd of het aangezicht van een rij tanden die afgesleten zijn door twintig jaar knarsen; Gênante Tanden is zo onsmakelijk dat het een opgave is om er naar te blijven kijken.

Het programma lijkt existentiële twijfels te hebben of het nou een horrorfilm wil zijn, of toch liever een infomercial. Want tussen de gapende gaten en rottende kiezen door krijgt de kijker allerlei handige tips van de opgewekte Amsterdamse mondhygiëniste Marie-Anne van Lexmond. Bijvoorbeeld over hoe vaak je iets kan eten of drinken met een zure smaak (zoals sinaasappelsap), zonder dat het gevaarlijk wordt voor je gebit. 'Zuurmomenten' noemden De Both en Van Lexmond dat.

Het is dapper dat mensen als Ans zich zo bloot durven te geven. En Froukje de Both toont zich invoelend en behulpzaam. Bovendien zal RTL zich erop laten voorstaan dat het de kijker informeert en mensen helpt die anders niet geholpen zouden worden. En dat zal allemaal ook best.

Maar er zit, behalve het visuele, nog iets onappetijtelijks aan het programma. Dat uit zich nog het best in die schreeuwerige, respectloze titel. We willen u best aan nieuwe tanden helpen, maar dan moet u eerst op televisie en aan heel Nederland laten zien wat voor afschuwelijk gebit u nu heeft. Onder aan de streep is Gênante Tanden eigenlijk niet veel meer dan een veredelde freakshow. Of, zo u wil, een uitgebreid, door reclameblokken onderbroken zuurmoment.