Braaf luisteren de start-ups naar de grote techjongens

1.200 euro. Zo veel kostten de duurste kaartjes voor de opening van Startup Fest Europe dinsdag in Amsterdam en zo veel hadden sommigen ervoor over om een middag in dezelfde ruimte te zijn als topmannen van een paar van de hipste bedrijven van het moment: Apple, Uber, Airbnb en Alphabet (het moederbedrijf van Google). Voor een evenement voor jonge starters zaten er opvallend veel nette pakken in de zaal: ook veel beleidsmakers en vertegenwoordigers van grote Nederlandse bedrijven waren erbij.

Startup Fest Europe, dat nog tot en met zaterdag duurt, moet Nederland en Europa profileren als ideale plek voor start-ups en technologische vernieuwing. Maar de sfeer in de zaal was anders. Die was: hier komen de grote jongens uit Silicon Valley ons vertellen hoe het moet. Veelzeggend: in de marge van het openingsevenement organiseerden Shell, Rabobank en adviesbureau Deloitte een besloten bijeenkomst waarbij ruim honderd topmanagers braaf zaten te luisteren naar tips van de oprichters van onder meer Airbnb en Uber.

Wat kregen ze te horen van hun grote voorbeelden? In bedekte termen lieten zij zich met nogal wat dédain uit over wetgevers, die ook aanwezig waren. Onder anderen eurocommissaris Andrus Ansip (Digitalisering) en premier Rutte konden dat dedain bijvoorbeeld horen uit de mond van Uber-oprichter Travis Kalanick. Zijn bedrijf heeft het vaak aan de stok met overheden over taxiregels. „Regulerende instanties hebben de vrijheid om hun eigen regels te interpreteren zoals zij zelf willen, terwijl bedrijven dat niet kunnen”, zei Kalanick. Oneerlijk vindt hij dat. En later: „Wie zijn toevlucht zoekt tot reguleren in plaats van innoveren, zal het uiteindelijk gaan verliezen.”

Er was in de speeches in elk geval nogal wat dedain over wetgevers

Ook Eric Schmidt van Alphabet maakte een sneer naar wetgevers. Toen tijdens zijn speech met handopsteken in de zaal duidelijk werd dat de meerderheid van het publiek een iPhone had, en dus geen Androidtelefoon van Alphabet, zei hij: „Tot zover het Android-monopolie.” Alphabet is verwikkeld in een mededingingszaak met de Europese Unie over de marktmacht van Android. Schmidts opmerking kwam vlak voordat bekend werd dat de Franse justitie een inval heeft gedaan bij het bedrijf vanwege verdenking op belastingontduiking.

Tim Cook van Apple beantwoordde een vraag van oud-eurocommissaris Neelie Kroes: wat moeten reguleringsinstanties beter doen? „Politici moeten vooral niet de ene dag het ene zeggen en de andere dag het andere”, zei hij.

Overheden moeten vooral niet in de weg staan dus, als het aan deze ondernemers ligt. Cook wees wel op het belang van goed onderwijs. En op het belang van soepele immigratiewetten. Die kunnen vernieuwing te stimuleren door voldoende buitenlands talent te kunnen toelaten. Dat moet wél worden geregeld, vindt hij.

Geen bescheidenheid

Je wordt geen grote technologie-ondernemer als je al te bescheiden bent, bleek ook bij Startup Fest maar weer. Uber is naar eigen zeggen niet zomaar een taxi-appje. Tegen de verzamelde topmanagers bij Deloitte vertelde Kalanick: „Je moet een duidelijke missie hebben, een verháál. Onze missie is om alles in steden beter te maken. Efficiënter vervoer, minder tijdsverspilling. Uber doet niets waarvan steden slechter worden.” Grote woorden voor een taxi-app die weliswaar zeer snel groeit en grote investeringen heeft gekregen, maar nog geen winst heeft gemaakt en vaak in aanvaring komt met instanties die niet lijken te vinden dat Uber alles beter maakt.

Eric Schmidt filosofeerde over hoe zijn Alphabet misschien zelfs een bijdrage kan leveren aan betere voedselvoorziening van de wereld. „Wij zien veelbelovende technologieën om van planten vlees te maken bijvoorbeeld. En kunstmatige intelligentie kan misschien wel helpen bij het oplossen van landbouwproblemen.”

Met zo’n ambitieuze toekomstvisie trekt hij in elk geval meer aandacht, talent en investeerders aan dan als hij alleen zou vertellen dat zijn bedrijf vooral drijft op advertentie-inkomsten. Al moest hij na een kritische vraag wel toegeven dat dat voor Alphabet nog wel een tijd zo zal blijven.

Sanne Manders, medeoprichter van de succesvolle Nederlands-Amerikaanse start-up Flexport, leert snel. Hij verkoopt niet zomaar een digitale dienst om vrachtvervoer te regelen. „Wij faciliteren wereldhandel”, vertelde hij bij een pitch op het podium. „En wereldhandel is misschien wel de grootste aanjager van welvaart sinds het begin van de mensheid.”

Niet nationaal maar mondiaal

Zulke grote ambities kun je volgens de sprekers ook alleen maar waarmaken als je meteen op wereldniveau plannen maakt. Eric Schmidt van Alphabet zei dat hij vaak ondernemers tegenkomt die te klein denken, ook in Europa: „Het is zo makkelijk om lokale problemen op te lossen, maar je moet groter denken.”

Daar wees ook Cook van Apple op: „Ondernemers hebben via de App Store de mogelijkheid om iets direct aan 150 verschillende landen in de wereld te verkopen. Dat moet je dan ook doen.” En dat ook Uber mondiaal denkt, bleek wel uit een filmpje dat Kalanick aan de zaal toonde over hoe Uber ‘mensen in India met elkaar verbindt’. Inclusief zoet muziekje.