Vijf mogelijkheden voor hulp aan azc-kinderen
Den Haag
Vaak verkassen, grote onzekerheid, slecht geregeld onderwijs, weinig mogelijkheden om te bewegen. In rapporten over de opvang van vluchtelingenkinderen keren steeds dezelfde punten terug, maar tot verbeteringen lijkt het maar niet te komen. Donderdag staat de kwestie op de agenda van Tweede Kamerleden, die er over doorpraten met staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Asielbeleid. In opmaat naar dit Algemeen Overleg komt de Werkgroep Kind in azc met een advies.
De Nederlandse overheid heeft grote moeite de rechten van gevluchte kinderen waar te maken, vindt Karin Kloosterboer, voorzitter van de Werkgroep Kind in azc, waarin diverse organisaties die opkomen voor kinderrechten – Unicef, Defence for Children, VluchtelingenWerk Nederland, Stichting Kinderpostzegels, Kerk in Actie, War Child – zijn verenigd. In november riepen ze ook al op tot verbetering. In het dinsdag gepubliceerde advies wijzen ze vijf oplossingen aan (zie kader).
Kloosterboer kent goede voorbeelden van gemeenten die nu al opvang voor gezinnen bieden van het begin tot het einde van de procedure. Maar veel vaker komt ze problemen tegen, die vaak al jaren spelen.
weinig rechten
In 2009 concludeerde Unicef al dat de lange duur van de asielprocedure, en daarmee het lange verblijf van kinderen in een asielzoekerscentrum, schadelijk zijn voor de ontwikkeling van kinderen.
De situatie waarin asielzoekerskinderen wonen, voldoet daarmee niet aan het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind. Asielzoekerscentra zijn niet ingericht voor een lang verblijf, door verhuizingen slagen kinderen er minder goed in vertrouwensbanden aan te gaan en de onzekerheid zorgt voor een gevoel van onveiligheid.
Toenmalig kinderombudsman Marc Dullaert signaleerde dat ook al. In 2012 presenteerde hij zijn eerste grote onderzoek, waarin hij vaststelt dat asielzoekerskinderen weinig rechten hebben. Sindsdien constateerde hij meer dan eens dat het niet goed zit met de rechten van kinderen in de asielopvang.
Hoelanger het verblijf op een noodopvanglocatie duurt en hoe grootschaliger deze locatie is, hoe meer de situatie van kinderen in botsing komt met het Kinderrechtenverdrag, stelde hij in februari nog vast. Een normaal gezinsleven is er niet mogelijk, de verhuizingen schaden de ontwikkeling, er is te weinig hulp bij psychische en gedragsproblemen, onderwijs komt laat op gang en wordt onderbroken door verhuizingen en de wachttijden voor gezinshereniging zijn onacceptabel lang. Vluchtelingenwerk signaleert sinds begin 2016 ‘een forse toename van vrouwen en kinderen’ die de oversteek naar Europa maken. De opgelopen wachttijd voor de asielprocedure en gezinshereniging lijkt de oorzaak. De mannen reisden vooruit, in de hoop later hun gezin te kunnen laten volgen, maar nu de procedures langer duren, wachten hun vrouwen en kinderen de uitkomst niet meer af. <
De Werkgroep Kind in azc ziet verbetermogelijkheden voor kinderen in asielzoekerscentra op vijf terreinen:
Opvang op één locatie: van begin tot eind van de procedure, bij voorkeur kleinschalig, met voldoende privacy en veiligheid.
Goede voorzieningen: direct na binnenkomst onderwijs en zorg, voldoende sport- en spelactiviteiten, computers en wifi.
Ouders ondersteunen: Nederlandse les voor ouders, ouders mogen werken, krijgen opvoedingshulp en worden betrokken bij school.
Goede informatie: onafhankelijke kindercontactpersonen in ieder centrum, informatie over procedures, verblijf, zorg en onderwijs.
Snel duidelijkheid: kortere asielprocedure, snellere gezinshereniging, voorrang voor kinderen met gezinnen, na maximaal vijf jaar verblijfsvergunning.
