China een haven? Dan India ook een

In een van de warmste uithoeken van de wereld speelt zich een nieuw hoofdstuk af in het geopolitieke spel tussen de twee snel groeiende reuzen van Azië, China en India. Op nog geen honderd kilometer van de Pakistaanse plaats Gwadar waar met rijkelijke Chinese hulp een strategisch gelegen havenstad aan de Indische Oceaan uit de woestijngrond is gestampt, zal binnenkort aan de Iraanse kant van de grens het havenstadje Chabahar fors worden uitgebreid. Met dank aan India, rivaal van zowel China als Pakistan.

De Indiase premier Narendra Modi beklonk maandag een deal hierover met zijn gastheer, de Iraanse president Hassan Rouhani en de eveneens opgetrommelde Afghaanse premier Ashraf Ghani. Als alles volgens plan gaat, wordt de havenstad bovendien via een spoorweg verbonden met de Iraans-Afghaanse grens, zodat de weg niet alleen openligt voor de export van Indiase goederen naar Iran maar ook naar Afghanistan. Duidelijk in zijn nopjes voorspelde de Indiase premier Narendra Modi:

„Dit akkoord kan de geschiedenis van de regio kan veranderen.”

Zo biedt India enig weerwerk tegen de ogenschijnlijk onstuitbare opmars van China, dat zich het afgelopen decennium verscheidene steunpunten langs de Indische Oceaan heeft verworven. Niet alleen in Pakistan maar ook in Sri Lanka, Bangladesh en de Maldieven. Vooralsnog gaat het om economische steunpunten in de vorm van havenfaciliteiten maar de vrees in New Delhi (en in Washington) is dat China er op den duur ook militaire bases zou kunnen krijgen.

450 miljoen euro

Over het project in Chabahar onderhandelen India en Iran al sinds 2003, nadat de Indiërs ook hadden geholpen bij de constructie van de eerste haven in de jaren 90 van de vorige eeuw. Nu steekt India opnieuw een bedrag van 450 miljoen euro in uitbreiding van de haven. Bovendien stellen de Indiërs investeringen ter waarde van miljarden euro’s in een speciale economische zone bij Chabahar in het vooruitzicht.

China was guller: het kondigde vorig jaar investeringen van 43 miljard euro aan in de kwakkelende Pakistaanse energiesector en infrastructuur. Een aanzienlijk deel van dat geld was bestemd voor de uitbreiding van Gwadar in de roerige provincie Baluchistan, waar buitenlanders in grote delen gevaar lopen om te worden ontvoerd.

Dat de Indiase handel met Afghanistan erg zal opbloeien lijkt op korte termijn niet waarschijnlijk. Juist in het zuiden van Afghanistan zijn de door Pakistan gesteunde Talibaan vanouds sterk en zij zullen eventuele handelstransporten maar al te graag kaalplukken. Desondanks zal het driehoeksakkoord tussen India, Iran en Afghanistan met zorg en irritatie in Islamabad en Beijing zijn begroet.