Militairen willen af van 'verkeerd signaal' uniformverbod in openbaar

Militairen mogen sinds 2014 niet langer hun uniform op straat dragen. Die opdracht is destijds uitgevaardigd door Defensie, omdat de vrees bestond voor terroristische aanslagen gericht tegen militair personeel. Zonder uniform zouden ze minder herkenbaar zijn voor potentiële aanslagplegers.

Maar de GOV ziet dat verbod nu graag geschrapt. 'Je kunt risicovrij optreden, of je kunt ergens voor staan', zegt voorzitter Ruud Vermeulen. Volgens hem moeten militairen zichtbaar zijn in de maatschappij, ongeacht terroristische dreiging. 'Iedere burger loopt uiteindelijk gevaar; de zwaardmacht mag de eerste zijn die risico loopt.'

Voor militairen die in Afghanistan hebben gevochten, met alle risico's van dien, voelt het risicovrije beleid in Nederland niet goed. De 'beroepstrots' is gekrenkt, zo stelt Vermeulen.

Ook de militaire vakbond AFMP klopt regelmatig aan bij Defensie. 'Het uniformverbod staat weer op de agenda', aldus een woordvoerder. De AFMP wijst naar België en Frankrijk, waar de militaire aanwezigheid in het openbaar helemaal geen discussie is. 'Ik kan me niet voorstellen dat het dreigingsniveau hier hoger is dan daar.' Daarbovenop zijn in de afgelopen tijd geen incidenten geweest waarbij militairen zijn aangevallen, aldus de AFMP.

4 en 5 mei

De GOV doet bewust deze week, met de herdenkingen van 4 en 5 mei, zijn beklag. 'Diezelfde vrijheid die we toen kwijt waren staat nu onder druk. We laten terroristen niet dicteren hoe wij hier leven, dan is het uniformverbod een verkeerd signaal.' Volgens Vermeulen rechtvaardigt een verhoogd dreigingsniveau maatregelen als een uniformverbod tijdelijk, maar inmiddels sleept dat verbod al anderhalf jaar voort.

Hoewel de oproep vooral een principiële kwestie is, kleven er ook praktische bezwaren aan het uniformverbod. Het geregeld omkleden is simpelweg onhandig. 'Als je van A naar B reist met een burgerauto, moet je je pak uittrekken en vervolgens weer aandoen', aldus Vermeulen. 'Reis je met een militair voertuig, dan hoeft dat niet.'

Dreigingsniveau

De GOV krijgt desondanks nul op het rekest. Het ministerie van Defensie laat weten de maatregel niet te zullen intrekken. 'Destijds is het besluit genomen omwille van de veiligheidssituatie', stelt een woordvoerder. 'Die is onveranderd.' In 2014 werd het verbod afgekondigd 'tot nader order'; zolang Defensie, de veiligheidsdiensten en de NCTV niet het dreigingsniveau omlaag stellen, zullen militairen het woon-werkverkeer in burgerkleding moeten afleggen.

In 2014 ontstond er discussie over legeruniformen in het openbaar. Defensie raadde destijds militairen en douaniers aan voor en na hun werk zich om te kleden. Die opdracht volgde nadat het kabinet had besloten Nederlandse F16's te sturen naar Irak, om daar te strijden tegen Islamitische Staat (IS). Vice-premier Lodewijk Asscher verklaarde dat de kans op een aanslag daarmee was verhoogd.