Samsom probeert met de 'Nieuwe School' de verheffing terug te brengen

Samsom en Van 't Zelfde pleiten in dat essay voor een 'Nieuwe School', waarop leraren weer centraal staan, en waar doorstroming van lagere naar hogere niveaus mogelijk is.

Het is niet voor het eerst dat Samsom de Hugo de Groot-school tot voorbeeld neemt. In een interview in Trouw pleitte hij eerder dit jaar al voor een extra investering van tien miljard in het onderwijs, en zei hij dat hij 'gegrepen' was door het verhaal van Van 't Zelfde.

Eric van 't Zelfde maakte de afgelopen jaren naam in onderwijsland door een achterstandsschool in Rotterdam om te toveren tot een school met een slagingspercentage van 100 procent.

Opvallende timing
De timing van de hernieuwde oproep van Samsom is opvallend: de afgelopen weken klonken in de media verschillende sombere stemmen over de staat van het Nederlandse onderwijs. Zo maakte de Onderwijsinspectie twee weken geleden bekend dat de kansenongelijkheid in het Nederlandse onderwijs is toegenomen: kinderen van lager opgeleide ouders schoppen het minder ver dan hun even intelligente leeftijdsgenoten met hoger opgeleide ouders.

Die conclusie werd door velen herkend. "Vertellen dat leerlingen kunnen klimmen, voelt soms als bedriegen", schreef columnist Meester Bart. En in een analyse concludeerde Trouw-redacteur Hanne Obbink dat de toegenomen ongelijkheid een 'direct gevolg' is van het onderwijsbeleid van de afgelopen vijf à tien jaar.

In de Volkskrant reageerde PvdA-minister Bussemaker vervolgens ietwat ongelukkig op de constatering dat er steeds minder studenten met laagopgeleide ouders instromen. "Deze uitkomsten sluiten aan bij onze verwachtingen", reageerde ze.

Verkiezingen
Dat zijn geen resultaten waar een sociaal-democratische regeringspartij volgend jaar met een gerust hart de verkiezingen mee in kan. Het essay van Samsom en Van 't Zelfde laat zich dus ook lezen als een poging om de PvdA weer als onderwijspartij op de kaart te zetten, en de verschillen met coalitiegenoot VVD aan te zetten. De Nieuwe School brengt "de belangrijkste idealen van de sociaaldemocratie - verheffing en verbinding door het best denkbare onderwijs - een stap dichterbij."

De VVD is er daarentegen bepaald niet van overtuigd dat het Nederlandse onderwijs gemodelleerd moet worden naar het model van de Hugo de Groot-school van Eric Van 't Zelfde. In een interview met Trouw kreeg VVD-staatssecretaris van onderwijs Sander Dekker onlangs de kritiek van Van 't Zelfde voorgelegd, dat zijn docenten zich bijna een burn-out moeten werken om hun leerlingen goed onderwijs te geven.

"Ik ben op zijn school geweest en ik bewonder zijn passie", antwoordde Dekker, "maar ik ben het toch niet helemaal met hem eens. Een school moet zich afvragen of het wel haar taak is het ontbijt te verzorgen dat ouders hun kinderen niet bieden. Of in de vakanties activiteiten te organiseren." Dekker ziet bovendien "toch ook veel scholen die er met dezelfde financiering wel in slagen" om voldoende lesuren aan te bieden.

Samsom reageert vandaag dat weinig sectoren zoveel burn-outklachten kennen als het onderwijs. "Het onderwijs wordt zo steeds afhankelijker van het vrijwilligerswerk van docenten en onderwijsondersteunend personeel, van onbetaald overwerk om de lessen beter voor te bereiden of om achterblijvende leerlingen toch naar de volgende klas te kunnen helpen."

'Direct werk van maken'
De Algemene Onderwijsbond reageerde zaterdag gereserveerd op het essay van Samsom. De bond kan 'best een eind meegaan' in de wens naar bredere scholengemeenschappen, zo zegt een woordvoerder tegen het ANP. Alleen moet Samsom er dan ook gelijk werk van maken in de Tweede Kamer. Want het is nog maar de vraag hoe groot de PvdA na de verkiezingen nog is. "Samsom moet geen essay schrijven over zijn nieuwe visie op het onderwijs, maar een plan indienen in de Tweede Kamer en voorleggen aan zijn eigen onderwijsminister."