Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Economie

Dit is Neil. Hij is een cyborg

Grinders, zo noemen techneuten die knutselen aan hun lichaam zichzelf. Neil Harbisson kan naar kleuren luisteren dankzij een antenne in zijn hoofd.

Het duurde vijf weken voordat de hoofdpijn ging liggen. Daarna begonnen de hersenen van Neil Harbisson langzaam de door hemzelf gecreëerde chaos te accepteren. “Misschien is het dezelfde ervaring die een baby heeft als hij voor het eerst kleuren ziet.”

Het is begin 2004 als de dan 22-jarige Brit Harbisson voor het eerst kleuren waarneemt. Geboren met een erfelijke aandoening waardoor hij alleen grijstinten kan zien, ontwikkelde Harbisson een in zijn schedel geïmplanteerde antenne waarmee hij - vreemd als het klinkt - kleuren kan horen.

Harbisson is een cyborg. Aan de antenne boven zijn ogen bungelt een camera die het dominante lichtspectrum registreert. Een chip in de achterkant van zijn schedel vertaalt die informatie in trillingen, die door Harbissons binnenoor worden waargenomen als tonen. Elke kleur heeft zijn eigen toon - vandaar de kakafonie waar Harbisson vijf weken lang aan moest wennen.

Hoe dat klinkt? Dit hoort Harbisson als hij naar verschillende kleuren kijkt (druk op de playknop om het geluid te horen).

Bijzonder? Ja en nee. Bij miljoenen mensen wereldwijd zijn lichaamsdelen of zintuigen vervangen door technologie - je opa met zijn gehoorapparaat is ook een cyborg. Maar Harbisson gaat een stap verder. Hij heeft niet alleen zijn vermogen om kleuren waar te nemen op een unieke manier hersteld, hij breidt het ook steeds verder uit. Zijn antenne is zo ingesteld dat hij kleuren hoort die niet door het menselijke oog kunnen worden waargenomen. Bovendien kunnen camerabeelden via bluetooth naar zijn bionische oog worden gestuurd. Harbisson:

“Ik maak elke dag even verbinding met de camera’s van het International Space Station om te horen hoe het infrarood in de ruimte klinkt. Mensen realiseren zich niet dat de ruimte vol kleuren zit.”

Knutselen aan je lichaam

Grinders, zo noemen mensen die knutselen aan hun eigen lichaam zichzelf. RFID-chips (Radio Frequency Identification) en NFC-chips (Near Field Communication) zijn de populairste lichaamsupgrades die deze do-it-yourself cyborgs bij zichzelf inbrengen. Implanteer een RFID in je wijsvinger en je kan je telefoon of auto ontgrendelen door ernaar te wijzen. Amerikaan Amal Graafstra schat dat er wereldwijd zo’n 8.000 mensen met een zelf ingebrachte radiochip rondlopen. “Maar het kunnen er meer zijn, want er zijn ook personen waar ik geen zicht op heb, die gewoon een huisdierenchip kopen en die implanteren.” Op zijn populaire blog verkoopt hij de chips en geeft advies over het implanteren.

Ook populair in de grindergemeenschap: kleine magneetjes geïmplanteerd onder de huid, waarmee je elektromagnetische velden kunt waarnemen. Veel stelt het niet voor: dragers melden een tintelend gevoel als ze in de buurt komen van magnetrons, oude televisies en zelfs Nespresso-apparaten. De onderhuidse magneetjes doen het ook goed op feestjes - kleine ijzeren voorwerpen blijven eraan hangen.

Een paar bekende grindertoepassingen:

Wat deze mensen bezielt? ”Via onze zintuigen krijgen we kennis over de wereld”, zegt Harbisson. “We hebben er vijf gekregen van de natuur, waarom zou je er niet een zesde of zevende bijnemen?”

Binnenkort lanceert hij een bedrijf dat elektronische zintuigen gaat aanbieden: Cyborgnest. “Je kunt er een zintuig huren of kopen”, vertelt hij. “De instapmodellen zijn exo-zintuigen die je gewoon af kan doen, zoals een oorbel die gaat trillen als je richting het noorden staat.”

Ook wil Harbisson een implantaat op de markt brengen dat je vertelt of er iets of iemand achter je staat, net als je auto dat kan. De technologie is niet ingewikkeld. “De sensor die je ervoor nodig hebt zit ook in haardrogers. Voor minder dan dertig euro kan je een cyborg worden.”