Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Magere steun Frans antiterreurplan

Chef de guerre Hollande kreeg woensdag zijn grondwetswijziging door de Assemblée. Verder succes is allerminst verzekerd.

Bijna drie maanden na de aanslagen in Parijs is van de door François Hollande bepleite nationale eenheid in de strijd tegen terreur niet veel meer over. De Assemblée Nationale stemde woensdag weliswaar in met twee grondwetswijzigingen die de president in november voorstelde, maar links en rechts zijn verdeeld over nut en noodzaak.

Met 317 stemmen voor, 199 tegen en 51 onthoudingen stemde het lagerhuis van het Franse parlement in met het inschrijven van de huidige situatie van noodtoestand in de grondwet en met de mogelijkheid om Fransen die voor terrorisme zijn veroordeeld, het staatsburgerschap te ontnemen, ook als zij dat op grond van geboorte op Franse bodem verkregen hebben. Beide plannen waren omstreden, maar vooral het laatste leidde tot opwonden debatten.

Hoewel in de wetstekst Protection de la Nation op verzoek van bezorgde socialisten niet meer expliciet staat dat de maatregel alleen voor mensen met dubbele nationaliteit geldt, lijkt dat toch het geval. De regering van premier Manuel Valls heeft immers aangegeven te willen voorkomen dat mensen statenloos worden.

De linkervleugel van de Parti Socialiste en andere linkse partijen hadden grote moeite met het aldus creëren van „twee categorieën” Fransen. Voor minister van Justitie Christiane Taubira was het vorige maand reden op te stappen. Zij noemde het plan bij haar vertrek een „symbolische zege” voor de terroristen.

Tijdens het soms hoogoplopende parlementaire debat wees voorvrouw Cécile Duflot van de groene partij EELV er fijntjes op dat het met de Duitsers collaborerende Vichy-regime in de oorlog ook naar dit middel had gegrepen. De uiterst linkse afgevaardigde François Asensi sprak woensdag van „ideologische winst van extreem-rechts terwijl een linkse regering aan de macht is”.

Maar door de verwijzing naar dubbele nationaliteit uit de wetstekst te halen en zo in theorie alle Fransen bevattelijk te maken voor het intrekken van hun paspoort, haalde Valls zich weer de kritiek van een deel van de rechtse oppositie op de hals.

Terwijl de Republikeinen van oud-president Nicolas Sarkozy in het verleden vergelijkbare voorstellen hebben gedaan, riep oud-premier François Fillon zijn partijgenoten op tegen te stemmen. Hij vindt dat Hollande te lichtzinnig met de grondwet omspringt. Uiteindelijk stemden 74 van de 196 Republikeinen tegen en 83 van de 287 leden van de PS-fractie.

Terwijl Hollande als chef de guerre in november voor het Congres in Versailles met zijn plannen nog lang applaus kreeg, is het nu onzeker of hij zijn zin krijgt. De Assemblée mag akkoord zijn, de Senaat moet moet nog instemmen en kan amendementen doorvoeren. Daarna gaan de plannen terug naar de Assemblée en uiteindelijk moet drievijfde van het Congres (alle parlementariërs samen) de grondwetswijzigingen goedkeuren.

Assemblée en Senaat zijn inmiddels wel akkoord met verlenging van de noodtoestand met nog eens drie maanden tot eind mei.

Naschrift (11 februari 2016): Fabius is 69, niet 70, zoals in een eerdere versie van dit bericht stond [red.].