‘Die cijfers gingen een eigen leven leiden’

De Nederlandse game-industrie moet zakelijker worden, zegt Horst Streck, voorzitter van branchevereniging DGA. Geld verdienen, in plaats van jaren aan een game werken die nauwelijks wordt gespeeld. Na een periode van hooggespannen verwachtingen zijn de laatste cijfers van de Games Monitor, een door de branche uitgevoerd onderzoek, een wake-up call. De totaalomzet groeide in vijf jaar niet of nauwelijks en bijna een op de vijf gamebedrijven ging in die periode failliet of stopte met games maken.

De potentie van de gamesector werd bovendien meer dan eens flink aangedikt. Vrijdag bleek uit onderzoek van NRC dat promotieclub Nederlandse Game Dagen tussen 2005 en 2010 opgeklopte omzet- en groeicijfers de media in bracht. De extreem hoge bedragen die in de sector zouden omgaan werden als feit gebaseerd, maar blijken aan alle kanten te rammelen.

Hoe kan zoiets gebeuren?

„Ik weet niet wat de intentie daarachter was en kan niet beoordelen of dit klopt, maar als mij in die tijd was gevraagd de omvang van de markt in te schatten was die hoogstwaarschijnlijk ook te optimistisch uitgevallen.”

Het was alleen geen inschatting, ze werden gepresenteerd als harde bedragen.

„Cijfers kunnen een eigen leven gaan leiden of uit hun verband worden gerukt. Dat gebeurt overal.”

In de sector heerste tien jaar lang een ongebreideld geloof in het eigen kunnen. Invloedrijke personen spreken van een hype en hosannastemming. Uw DGA heeft ook bijgedragen aan de verspreiding daarvan. Waar was dat geloof op gebaseerd?

„We zagen in die tijd de succesverhalen overal om ons heen. Ik kon met mijn eigen bedrijf Youdagames elk jaar opnieuw nieuwe mensen aannemen. Het Nederlandse Spil Games knalde uit zijn voegen met 300 werknemers. En internationaal groeide de sector met dubbele cijfers. De kansen waren er, het is alleen in de meeste gevallen niet gelukt ze te pakken. Dat heeft ook met geluk te maken, omdat de game-industrie drijft op hits. Als een Nederlands bedrijf een Angry Birds had gemaakt, dan hadden we dit gesprek niet gehad.”

Wat moet er gebeuren om de sector weer gezond te maken?

„Mensen in deze industrie moeten gaan beseffen dat als je iets maakt waar geen markt voor is, er ook geen geld jouw kant op komt. Te vaak maken ontwikkelaars een game die zijzelf en hun vrienden leuk vinden, maar ontbreekt het zakelijke bewustzijn om meer mensen ervoor te interesseren. Dat ligt ook wel aan het gameonderwijs dat artistieke ontwikkelaars opleidt, maar geen ondernemers. En kijk naar de subsidies die worden uitgedeeld. Het is dood geld waar weinig voor hoeft worden teruggedaan. We moeten naar een model waar de overheid een return on investment verwacht. Zo doen de Finnen dat ook. Dan kun je als ontwikkelaar gaan nadenken over wat goed in de markt ligt.”

Maar ook de middelgrote gamebedrijven die niet worden gesubsidieerd groeien niet.

„Groei kan een risico zijn omdat het vaak een investering vooraf vergt. En in de applied-tak, toegepast games voor bijvoorbeeld onderwijs of gezondheidszorg, zet je ook niet zomaar de stap naar de internationale markt, waar de meeste kansen liggen. Je moet de juiste mensen kennen, je moet investeren in een game waarvan je niet weet of hij aanslaat en als de markt even tegenzit ben je je geld kwijt. Geen wonder dat bedrijven daar huiverig voor zijn. Zelfs Reinout ter Brake, medeoprichter van het succesvolle Spil Games, zei eens tegen mij: ik kan slechts een half jaar vooruitkijken.”

Als de sector wordt gekenmerkt door onzekerheid, waarom werd er dan zo lang – ook door uw branchevereniging – zo zelfverzekerd gedaan over groeikansen? Nederland zou een wereldspeler op de gamemarkt worden. Was een bescheidener toon niet meer op zijn plaats geweest?

„Ik vind dat wij momenteel de industrie niet overdreven hypen. Maar dat die stemming heerste, vind ik niet zo opmerkelijk. Ondernemers hebben het over kansen, dat zit in hun aard. Bovendien moeten ze een product verkopen, investeerders aan boord krijgen. Dat de verwachtingen dan hoog oplopen, is part of the game.”